Site icon Özhan Öztürk Makaleleri

2. Dünya Savaşı Kronolojisi (1939- 1945)

June 22, 1941, Nazi Germany's invasion of the Soviet Union, Operation Barbarossa, begins.4

22 Haziran 1941, Nazi Almanyası Sovyetler Birliği'nin işgali, Barbarossa Operasyonu başladı.

2. Dünya Savaşı (İkinci Dünya Savaşı) yaklaşık altı yıl süren uzun ve kanlı bir savaştı. Almanya’nın Polonya’yı işgal ettiği 1 Eylül 1939’da resmen başlayan II. Dünya Savaşı, hem Almanlar hem de Japonlar, 1945’te Müttefiklere teslim olana kadar sürmüştür.

1938 Yılı Önemli Olaylar

13 Mart 1938 Almanya’nın Avusturya’yı ilhakı: Anschluss, Anschluss Österreichs

1939 yılı Önemli Olaylar

1 Eylül, II. Dünya Savaşı‘nın resmi başlangıcı olabilir, ancak savaş durup dururken başlamadı. (Bkz. İkinci Dünya Savaşına giden uzun yol ve 2. Dünya Savaşının Nedenleri ve Sonuçları) Adolf Hitler ve Almanya’daki Üçüncü Reich’in yükselişi, İspanya İç Savaşı, Çin’in Japon işgali, Avusturya’nın Almanya tarafından ilhak edilmesi (Anschluss, Anschluss Österreichs) ve Avrupa’daki binlerce Yahudi’nin toplama kamplarında hapsedilmesi nedeniyle Avrupa bunun yanı sıra Japonya’nın büyüyen ihtirasları yüzünden Asya 1939’a gelindiğinde fazlasıyla gergindi. Almanya’nın daha önce 30 Eylül 1938’da Münih Paktında onaylamasına karşın Çekoslovakya’nın Südet bölgesini (Sudetanland) Mart 1939’da işgal etmesinden ve Polonya’nın Danzig ketindeki Alman azınlığa kötü muamele edildiği gerekçesiyle burayı da işgal ihtimalinin artmasından sonra, Avrupa’nın geri kalanı, Almanya’yı daha fazla yatıştırmaya çalışamayacağını fark etti. Mart/Nisan 1939’da Britanya yeniden silahlanırken, Führer tarafından tehdit edilen Polonya’ya güvence verdi. ABD savaşın başında tarafsız kalmaya çalışırken, Sovyetler Birliği de fırsattan istifade ederek Finlandiya’yı işgal etti.

1939 Yılı ile ilgili 2. Dünya Savaşı Sayfaları

Gleiwitz Olayı, Gleiwitz Radyo İstasyonu Baskını (1939)
Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı, 23 Ağustos 1939
1 Eylül 1939: 2. Dünya Savaşı’nın ilk günü
2 Eylül – 7 Eylül 1939: Britanya ve Fransa Savaş İlan Ediyor
8 – 16 Eylül 1939: Varşova Kuşatması
17 Eylül – 30 Eylül 1939
1 – 15 Ekim 1939: U-boat ablukası
16 Ekim -30 Ekim 1939: Batı Cephesi Sakin
1 Kasım -15 Kasım 1939: Hitler’e Münih Birahane Suikasti
16 Kasım – 30 Kasım 1939: Polonya’da Yahudi Gettosu Kuruluyor
1 – 15 Aralık 1939: SSCB – Finlandiya Savaşı
16 -31 Aralık 1939: Finlandiya Kızıl Ordu’ya Boyun Eğmiyor

1940 yılı Önemli Olaylar

Eylül 1939’da savaşın resmen başlamasından Mayıs 1940’a dek geçen dönem İngiltere’de  ‘sahte savaş’ (Phoney War) denilmişti çünkü İngiltere’de askeri bir eylem görülmemişti. Savaşın ilk yılında NAZI Almanya’sı komşularını istila etti: Hitler, İsveç maden cevherini tedarik yollarını korumak ve ayrıca Almanya’daki İngiliz deniz ablukasını kıracak bir Norveç üssü kurmak için Nisan- Mayıs aylarında Danimarka ve Norveç’i işgal etti ve işgal etti. Ardından blitzkrieg (yıldırım savaşı) adı verilen yeni bir savaş doktrini ile Belçika, Hollanda, Fransa,  Lüksemburg ve Romanya Alman hâkimiyetine girerken, İngiltere’nin Alman Hava Kuvvetleri (Luftwaffe) tarafından bombalanması aylarca sürdü. Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) yanıt olarak Almanya’da gece baskınları düzenledi. Neville Chamberlain, Çalışma üyelerinden savaşın daha aktif kovuşturulması için baskı yaptıktan sonra 13 Mayıs 1940’da istifa etti ve Winston Churchill, savaş koalisyon hükümetinin yeni başkanı oldu.Ernest Bevin, çalışma bakanlığına getirildi ve fabrikalar için işçi topladı ve kömür üretimini artırdı. Uçak Üretimi Bakanı Lord Beaverbrook, savaş uçağı üretimini arttırdı. Almanya, İtalya ve Japonya Mihver (Axis ‘Eksen’) adlı ortak bir askeri ve ekonomik anlaşma imzaladılar. Antlaşmanın ardından askeri zayıflığına rağmen Almanya’nın başarılarına özenen İtalya, Arnavutluk ve Yunanistan’da başarısız bir işgal girişiminde bulunmakla kalmadı aynı zamanda Kuzey Afrika’da İngilizlerce tarafından kontrol edilen Mısır’a da saldırdı. Amerika Birleşik Devletleri tarafsızlıktan ziyade savaşa karışmadan taraf olma duruşuna geçti, böylece Müttefiklere ve Borç Verme Yasasına (maddi yardımların değişimi için yabancı askeri mallar için kullanılacak 99 yıllık kira sözleşmesi) bazlar) yılın sonlarında önerildi. ABD halkı hala Amerikalıları başka bir Avrupa savaşında görmek istemiyordu. Bu arada Sovyetler Birliği, Romanya’nın bir parçasını işgal etmekle kalmadı, Baltık Ülkelerinde komünist rejim kurduktan sonra onları da ilhak etti.

1940 Yılı ile ilgili 2. Dünya Savaşı Sayfaları

1 – 15 Ocak 1940: Hitler’in İşgal Planı Açığa Çıkıyor
16 -31 Ocak 1940: Enigma Şifreleri Çözülüyor
1-15 Şubat-1940: Kızıl Ordu Mannerheim Hattı’nı Aşıyor
16 -28 Şubat 1940: Norveç ve Belçika İşgal Planları Hazır
1-15 Mart 1940: Kış Savaşı Sovyet Zaferiyle Bitiyor
16 -30 Mart 1940: Müttefikler, Almanya’yı boğma planları yapıyor
1 – 15 Nisan 1940: Almanya’nın Danimarka ve Norveç’i işgali (Operasyon Weserübung)
16 -30 Nisan 1940: Norveç’te İngiliz -Alman Savaşı
1-15 Mayıs 1940: ‘Fall Gelb’, Belçika ve Hollanda’nın İşgali
16-30 Mayıs 1940: Alman Zaferi ve Dunkirk
1-15 Haziran 1940: Paris’in İşgali; İtalya Savaşa Giriyor
16 -30 Haziran 1940: Fransa Teslim Oluyor
1 -15 Temmuz 1940: Luftwaffe, İngiltere Üzerinde Uçuyor
16-30 Temmuz 1940: Hitler, Rusya’yı İşgal Düşüncesini Açıklıyor
1-15 Ağustos 1940: RAF, Luftwaffe’ye boyun eğmiyor
16-31 Ağustos 1940: Londra ve Berlin’de Hava bombardımanları
1-15 Eylül 1940: İngiltere üzerinde son büyük hava savaşı
16 -30 Eylül 1940: Japonlar, Çinhindi’ni işgal ediyor
1 -15 Ekim 1940: Bomb Berlin & Save London
16 – 31 Ekim 1940: İtalya Yunanistan Savaşı Başlıyor
1 -15 Kasım 1940: Roosevelt yeniden ABD Başkanı seçiliyor
16 -30 Kasım 1940: Romanya’da Demir Muhafızların İsyanı
1 -15 Aralık 1940: İtalyanlar Afrika’da Hezimete Uğruyor
16-31 Aralık 1940: Mussolini, Hitler’den Yardım İstiyor

1941 yılı Önemli Olaylar

1941 yılında savaş dünya çapında bir tırmanış yaşadı. İtalya, Yunanistan’da mağlup oldu ama bu Almanya’nın Yunanistan’ı almayacağı anlamına gelmiyordu ki sırada Yugoslavya ve Rusya vardı. Alman ve İtalyan birlikleri Yugoslavya, Yunanistan ve Girit adasına saldırdı. Alman Mareşal Erwin Rommel, İtalyan mağlubiyetini geri çevirerek bir süre için Mihver güçlerinin Kuzey Afrika’da tutunmasını sağladı. Almanya, Sovyetler Birliği ile olan antlaşmasını bozdu ve hızla istila etti, ancak Rusya’nın ünlü kış mevsimi ve Kızıl Ordu’nun karşı saldırısı birçok Alman askerini öldürdü. Sovyetler daha sonra Müttefiklere katıldı. Pearl Harbor saldırısından bir hafta sonra Japonya Burma, İngilizlerin kontrolü altında Hong Kong’u ve Filipinler’i işgal etti. Böylece Amerika Birleşik Devletleri resmen savaşa girdi.

1941 Yılı ile ilgili 2. Dünya Savaşı Sayfaları

1-15 Ocak 1941: Ayçiçeği ve Alp Menekşesi Operasyonları

16-31 Ocak 1941: Müttefikler Tobruk’ta

1-15 Şubat 1941: Almanya İtalya’nın yardımına koşuyor

16-28 Şubat 1941: Afrikankorps, Müttefiklerle ilk Temas

1 -15 Mart 1941: Auschwitz Köle İşçi Kaynağı oluyor

16 – 31 Mart 1941: Almanya Yugoslavya’ya Saldırıyor

1-15 Nisan 1941: Yunanistan ve Yugoslavya’nın İşgali

16-30 Nisan 1941: Yunanistan Wehrmacht’a Boyun Eğiyor

16 – 31 Mayıs 1941: Girit’in işgali, Merkür Operasyonu

1 – 15 Haziran 1941: Girit Almanlar’a Teslim Oluyor

16-30 Haziran 1941: Almanya’nın Rusyayı İşgali (Barbarossa Operasyonu)

1-15 Temmuz 1941: Brodi Savaşı

16-31 Temmuz 1941: Rusya’da Alman İlerlemesi Yavaşlıyor

1 – 15 Ağustos 1941: Churchill ile Roosevelt buluşuyor

16 – 30 Ağustos 1941: Doğu’da Nazi vahşeti Artıyor

1 – 15 Eylül 1941: Naziler Zyklon B gazı kullanıyor

16 -30 Eylül 1941: Ukrayna’da Nazilerin Yahudi Katliamı

1 – 15 Ekim 1941: Moskova Savaşı (Tayfun Operasyonu)

16 – 31 Ekim 1941: Kızıl Ordu’nun Moskova Direnişi

1 -15 Kasım 1941: Almanlar Moskova önlerinde sıkışıyor

16-30 Kasım 1941: Almanlar Moskova Önlerinde Donuyor

1 -15 Aralık 1941: Japonlar Pearl Harbor’a Saldırıyor, ABD Savaşa Giriyor

16-31 Aralık 1941: Hong Kong Japonlarca İşgal Ediliyor

1942

ABD askerleri ilk kez Ocak 1942’de İngiltere’ye geldiler. Bu sırada Japonya Britanya’nın Pasifik’teki son yeri olan Singapur’un yanı sıra Borneo ve Sumatra gibi adaları da ele geçirdi. Bununla birlikte yılın ortasında, Müttefikler yer kazanmaya başladı, ‘Midway Savaşı ‘orada dönüm noktasıydı. Almanya Libya’yı ele geçirdi ancak sonrasında Müttefikler Afrika’da kazanmaya başladı ve Sovyet karşı saldırıları Stalingrad’da da ilerleme kaydetti.

1942 Yılı ile ilgili 2. Dünya Savaşı Sayfaları

1-15 Ocak 1942: Japonlar Asya ve Pasifik’te ilerliyor

16 -31 Ocak 1942: Asya’daki Japon ilerlemesi durdurulamaz görünüyor

1 -15 Şubat 1942: Japonlar Singapur’u Ele Geçiriyor

16-29 Şubat 1942: Japonlar Güneydoğu Asya’da ilerliyor

1 -15 Mart 1942: Amerika İşgal Paranoyası Yaşıyor

16-31 Mart 1942: St. Nazaire’ye saldıran İngiliz komandoları

1 -15 Nisan 1942: Bataan’da Amerikalılar Japonlara Teslim Oluyor

16 -30 Nisan 1942: Doolittle Operasyonu ‘Amerikalılar Tokyo’yu bombalıyor’

1-15 Mayıs 1942: Pasifik’te düello ‘Mercan Denizi Muharebesi’

16 -31 Mayıs 1942: Kırım’da Sovyet Felaketi

1 – 15 Haziran 1942: Midway Savaşı

16 – 30 Haziran 1942: Alman panzerleri Stalingrad yolunda

1 – 15 Temmuz 1942: El-Alameyn Muharebesi

16 -31 Temmuz 1942: Messerschmitt Me 262 İlk jet savaş uçağı göklerde

1 – 15 Ağustos 1942: Stalingrad ve Guadalcanal Muharebeleri

16 – 31 Ağustos 1942: Luftwaffe’nin İlk Stalingrad Saldırısı

1-15 Eylül 1942: Stalingrad (Bekle Beni Döneceğim)

16 -30 Eylül 1942: Hitler, Halder’i görevden alıyor

1 – 15 Ekim 1942: V-2 Roket denemeleri yapılıyor

16 – 31 Ekim 1942: Santa Cruz Adaları Savaşı

1 -15 Kasım 1942: Supercharge Operasyonu ile Rommel Geri Çekiliyor

16 -30 Kasım 1942: Stalingrad’da Alman ve Romen Orduları Kuşatılıyor

1 -15 Aralık 1942: Film endüstrisi savaşa giriyor: Casablanca

16 -31 Aralık 2020: Paulus, Stalingrad’dan Geri Çekilmiyor

1943

Stalingrad, 1943’te Almanya’nın ilk büyük yenilgisine dönüştü ve Kuzey Afrika çıkmazı sona erdi, Eksen güçleri Tunus’taki Müttefiklere teslim oldu. Gelgit dönüyordu, ancak Mart ayında dört gün içinde Atlantik’te Almanların battığı 27 ticaret gemisindeki insanlar için yeterince hızlı olmasa da. Ancak Bletchley kod kırıcıları ve uzun menzilli uçaklar, Atlantik Savaşı’nı sonlandıran U-botlarına ciddi bir zarar verdi. Yılın sonbaharında, İtalya’nın Müttefik kuvvetlere düşmesi görüldü, bu da Almanya’nın istila etmesini sağladı. Almanlar Mussolini’yi başarıyla kurtardılar ve İtalya’daki kuzey ve güney uyuşturucusundaki güçler arasında savaşlar. Pasifik’te Müttefik kuvvetleri, Avustralya’yı Japon işgalinden ve Guadalcanal’dan korumak için Yeni Gine’de toprak kazandı. Sovyetler, Almanları topraklarından kovmaya devam etti ve Kursk Savaşı kilitti. Yıl sonunda Winston Churchill ve Josef Stalin, Fransa’nın işgalini görüşmek üzere İran’da toplandı.

1944

Amerikan askerleri, Almanları şaşırtan Normandiya çıkarması da dâhil olmak üzere 1944’te Fransa’yı geri alma savaşlarında büyük rol oynadı. İtalya nihayetinde Faşist yönetimden ve Alman işgalinden kurtarıldı. Sovyetlerin Kızıl Ordu’sunun karşı saldırısı Alman askerlerini Polonya’nın Varşova kentine geri itti. Almanya, Minsk savaşı sırasında 100.000 asker kaybetti. Bununla birlikte, Bulge Savaşı, Müttefiklerin bir süre Almanya’ya yürüyüşünü engelledi. Pasifik’te, Japonya Çin’de daha fazla bölge kazandı, ancak başarısı oradaki Komünist birlikler tarafından sınırlandı. Müttefikler Saipan’ı alarak ve Filipinler’i işgal ederek ilereme kaydettiler.

 1945

Auschwitz gibi toplama kamplarının kurtarılması, Yahudi Soykırımı’nın (Holocaust) düzeyinin Müttefiklerce açık olarak görülmesini sağladı. 1945’t Londra’ya ve Almanya’ya bombalanmaya devam etti ancak Nisan bitmeden önce, iki Mihver lideri (Hitler ve Mussolini) öldü. Ardından Almanya teslim oldu. Doğal sebeplerden dolayı ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt de Nisan ayında öldü. Pasifik’teki savaş devam etmekteyse de Müttefikler Iwo Jima, Filipinler ve Okinawa’daki savaşlarla orada önemli ilerleme kaydetti. Bunun üzerine Japonya Çin’den çekilmeye başladı. Ağustos ortasına kadar her şey bitmişti. Japonya, ikinci atom bombasının atılmasından kısa bir süre sonra teslim oldu ve 2 Eylül’de resmen teslim oldu.

2. Dünya Savaşı Fotoğraf Galerisi

2. Dünya Savaşının en etkileyici fotoğraflarından bazılarını aşağıdaki galeride bulabilirsiniz.

June 22, 1941, Nazi Germany's invasion of the Soviet Union, Operation Barbarossa, begins.4
Exit mobile version