16 -31 Ocak 1940: Enigma Şifreleri Çözülüyor
16 Ocak 1940 Alman generallerin tavsiyelerini dinleyen Hitler, kötü hava şartları ve geçen hafta işgal planlarının olası sızıntısı sebebiyle bu ay planlanan Belçika, Hollanda ve Fransa işgali planını iptal etti.
İngiltere’de Alman denizaltı saldırıları artıyor. Bunlardan U-118 Hastings kıyısında patlayan bir fırtına ile kıyıya vuruyor Alman u-boatın mürettebatı teslim oluyor.
Sovyet topçusu, yeni bir Kızıl Ordu saldırısın öncesinde Finlandiya’nın Viipuri kasabası yakınlarında bulunan Mannerheim Hattı’nı topa tutuyor.
17 Ocak 1940 Winston Churchill, Sir Dudley Pound’a ordunun cılızlığı hava kuvvetlerinin Almanlarınki karşısında ümitsizliği ve güçlerin savurganca dağınıklığından şikâyet ettiği bir mektup yazıyor.
Canterbury Başpiskoposu, Fransa’da görev yapan İngiliz birliklerini Fransız kadınlarla ilişkileri konusunda uyarıyor.
Avrupa’nın 45 yıldır karşılaştığı en soğuk kış mevsimi geçiyor. Tuna Nehri dondu. İskandinavya’da termometredeki civa bile için donmuş durumda.
Fransa’da çalışan Polonyalı şifreleme uzmanları, 28 Ekim’den bu yana Alman gizli mesajlarını şifrelemek için kullanılan Luftwaffe Enigma şifre anahtarını kırdı. Ne yazık ki, Enigma anahtarı günlük olarak değişiyor.
Yeni Nazi “Aryan” nüfus planlaması. S’ler evli olup olmamalarına bakmaksızın çocuk sahibi olmaya teşvik ediliyor, çocuklara devlet bakacak. Breslau Kardinali Adolf Bertram: “6. emir[1] ciddiye alınmalı, savaş zamanında bile, saflık ve temizliğinizi koruyun’ vaazı veriyor.
Ladoga Gölü’nün kuzeyinde, Fin baskınları Sovyet güçlerini parçalıyor ve Kızıl Ordu birimlerini “motti” (Fince ‘doğranmış odun’) lakaplı izole birimlere çevirdiler.
Sürgündeki Polonya hükümeti, Polonya’nın işgal altındaki Polonya’daki Nazi zulümleri hakkında bir rapor hazırlıyor: Polonya’nın batısında yasadışı
idamları, zorla çalıştırma ve yağma olaylarını anlatıyor. Sadece Poznan’da, geçen ay misilleme amaçlı 5000 masum Polonyalı kurşuna dizildi. Polonyalı bilim adamları, subaylar ve rahipler toplama kamplarına götürüldü. Yahudiler ve Çingenelerin durumu ise daha kötü.
Fransız Parlamentosunda, SSCB’nin Nazi Almanyası ile saldırmamazlık antlaşması nedeniyle Moskova güdümündeki 66 Komünist üye savaş karşıtı oy veriyor.
18 Ocak 1940 İngiltere’de Essex’teki Kraliyet Barut Fabrikasını kısmen yıkan büyük bir patlama gerçekleşti. Basın Nazi sabotajcıları suçluyor.
Japonya Başbakanı Abe Nobuyuki istifa etti yerine Amiral Mitsumasa Yonai geçti. Japonya’nın Nazi Almanyası ile ittifakına muhalifet edenler, Çin ve Japon Ordusu’nun Çin işgaline göz yumduğu sürece ABD ve İngiltere ile dostluğu tercih ediyor.
Finliler tarafından kıstırılan Kızıl Ordu birimleri her gün daha da kötüleşiyor. Kondrashov Radyosunda konuşan Sovyet komutanı: “Ölümlerin çoğu
açlıktan oluyor. Adamlarımda mide krampları ve gece körlüğü var. Atlar ölüyor. Yardımlarınızı bekliyoruz.”
Alman gazeteleri, Müttefikler’i İtalya’nın savaşa girmesi durumunda, Mihver tarafında olacağı konusunda uyarıyor. Fransa ve İngiltere, Mussolini’ye Nazi ittifakından vazgeçmesi ve İtalya’nın tarafsız kalması için bazı tekliflerde bulunuyor.
19 Ocak 1940 Fransa Başbakanı Daladier, Sovyet petrolünün Almanya’ya ihraç edilmesini engellemek için İngilizlere Rus petrol sahalarını imha etmek için olası bir müdahaleyi gizlice öneriyor.
Nazi propaganda bakanı Dr. Goebbels, şu anda radyoda Britanya ve Fransa’yı uyarıyor: “Savaş saati gelecek. Adolf Hitler’in liderliğindeki bir Reich’e karşı çıkmak çılgınlık.”
Çin Milliyetçi birlikleri, Japonya’nın işgalini yavaşlatma umuduyla 500 bin kişiyle saldırıya geçiyor. Aşırı soğuklar ölümlere yol açıyor. Bu kış 20.000 Çinli insan açlık ya da soğuktan öldü. Kuzey Çin’deki Japon askerlerinin yemek için donmuş nehirlerdeki balıkları avlamayı çalışıyor. Yaklaşık 2 yıl süren savaşta, Japon askerleri Nanking gibi büyük şehirleri ele geçirerek Çin’in derinlerine dek ilerlemeyi başarıyor. Şaşkınlık içindeki Çin Milliyetçileri, büyük bir saldırı için 100.000 asker toplayabiliyorlar.
Nazi diktatörlüğünü alaya alan Üç Ahbap Çavuş (The Three Stooges) filmi “You Nazty Spy!” tarafsız Amerika’da gösterime giriyor. Bu komedi filminde, Üç Ahbap Çavuş, savaş kışkırtıcıları ve silah üreticileri tarafından yapılan entrikaları hicivle birlikte ekrana yansıtırken ‘Aptalistan Aptallarındır’ (“Moronica for Morons!”) sloganı kullanıyor.
Papa, Pius XII, Vatikan Radyosu ve gazetesini Polonya’daki Nazi yönetiminin uyguladığı vahşeti ve Polonya rahiplerinin öldürülmesini haber yapıp eleştirmeye davet etti.
20 Ocak 1940 Hitler, güvenliği arttırmak için Batı cephesinde istila süresini 4 günden 1 güne düşürdü. Alman birlikleri, verilen işgal emrinden 24 saat önce Belçika ve Fransa’ya saldırmaya hazır olmalıdır.
Londra’da, bugün hava sıcaklığı -11 ° C olup, 1881’den beri kaydedilen en soğuk gün. İnsanlar Hyde Park’ta donmuş Serpentine Gölü üzerinde dolaşıyor. Finlandiya’da hava o kadar soğuk ki askerler çıplak elleriyle toprağa dokunamıyorlar. Finli doktorlar ilaç ampullerini donmaktan korumak için ağızlarında veya koltuk altlarında taşıyorlar.
Lord Winston Churchill radyoda konuşuyor: “Almanya’nın deniz savaşında gerçek kurbanlar talihsiz tarafsız ülkeler… Finlandiya özgür insanların neler yapabileceğini gösteriyor”[2]
21 Ocak 1940 100 yıldıra ilk kez, Sunday Times’ın bugünkü baskısında ön sayfasında savaş haberleri yer alıyor.
Alman denizaltısı U-22 İskoçya’dan ayrılan İngiliz destroyer HMS Exmouth’u vuruyor: 175 kişilik mürettebat ölüyor.
Sovyet bombardıman uçakları, Finlandiya’nın Turku ve Hango kentlerini bombalıyor. Kızıl Ordu birlikleri Güney Finlandiya’da toplu saldırıya geçti.
22 Ocak 1940 Bugünden itibaren, İngiliz sinemalarda gösterilecek her türlü haber film gösterime girmeden önce Bilgi Bakanlığı sansüründen geçmek zorunda.
Finlandiya hükümeti, İngiliz, Fransız ve Amerikalı gönüllülerin yanı sıra 1000’den fazla İskandinavın da dâhil olduğu Sovyet işgalcilerine karşı savaşmak için bir Yabancı Lejyonun kurulduğunu duyurdu. İngiliz gönüllüleri arasındaki 17 yaşındaki Christopher Lee adında: “Bir grup arkadaşla birlikte gittim ve yardım etmek istediğimizi söyledik. Çok iyi ateş edebiliyoruz, ancak kayak yapamayız”
Alman işgali altındaki Varşova’da, Yahudi, asıllı Polonya direniş savaşçısı Andrzej Kott hapishaneden kaçtı. Nazi makamları, Kott yeniden yakalanana kadar 200’den fazla Varşovalı Yahudiyi rehin aldılar.
23 Ocak 1940 Almanya’daki Müttefik ablukasını zorlayan Kraliyet Donanması kruvazörü HMS Gloucester, Japon gemisi Asamu Maru’yu durdurdu ve Reich’e dönmeye çalışan 21 Alman teknisyeni tutukladı.
Berlin Hayvanat Bahçesindeki hayvanlar bugün savaş tayını uygulamasına konuldu: filler için fıstık yok, maymunlar için kurutulmuş muzlar, etoburlar günlük et tayınları azaldı.
İngiliz hükümeti Fransa’daki Birlikler, Ulusal Hizmet Organizasyonu (ENSA) ‘daki birlikleri eğlendirmek için bir gösteri grubu oluşturdu. Ancak aktörler, müzisyenler ve müzik salonu sanatçıları bunu “kaotik bir karmaşa” olarak suçladılar. Askerler pek beğenmedikleri ENSA’yı “Every Night Something Awful” (Her Gece Korkunç Bir Şeyler) olarak adlandırıyor.
24 Ocak 1940 İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain, Belçika’yı Almanya işgal ettiği takdirde Fransızların Belçika’ya askeri destek vereceğine dair güvence verdi.
Kızıl Ordu, Finn’in hatlarında propaganda yapmak için hoparlör kamyonlarını kullanmaya başladı. Propaganda konuşmalarında Mareşal Mannerheim, “işçilerin kasabı” olarak nitelendiriliyor. Fin komutanı Mannerheim, İngiliz ziyaretçilerinden Sör Walter Citrine’e röportaj veriyor: “Bir komutan adamlarının bir gece içinde 1000 Rus öldürdüğünü söylediğinde buna inanmadım, ancak ele geçirilen tüfekleri saydıktan sonra inanabilirim.” Kızıl Ordu güçleri Fin savunmasının doğu kanadında Taipale’den çekiliyor. Bir hafta süren yeni Sovyet saldırıları Mannerheim hattını kırmayı başaramadı ancak Ladoga Gölü’nü yeni cesetlerle doldurdu.
Almanlar, Varşova ve diğer Nazi işgali altındaki Polonya şehirlerinde yiyecek sıkıntısı çekiyor ve sorunun “açgözlü Polonyalı Yahudiler” ilişkili olduğunu iddia ediyorlar. İşgal altındaki Polonya Genel Müdürü Hans Frank, önde gelen Nazilere gizli bir mektup gönderiyor: Almanlar, Reich için tüm Polonya kaynaklarını ve insan gücünü kullanacaklar; “uzun vadeli bir planda amaç Polonya’yı sanayileştirmek.
25 Ocak 1940 İşgal altındaki Polonya’daki Nazi makamları yeni bir toplama kampı kurmak için Oświęcim kasabası ya da Almanların dediği gibi Auschwitz adlı bölgeyi seçtiler. Geçtiğimiz eylül ayında Polonya’nın işgalinden bu yana, Alman işgalciler mevcut cezaevlerini Polonyalı aydınlar, subaylar ve “diğer istenmeyenler” ile doldurdular. Ayrıca Almanya’da yaşayan tüm Yahudi ve Roman halklarını sınır dışı etmek için daha fazla toplama kampına ihtiyaçları var. Polonyalı aydınların Nazi tanımı rahipleri, öğretmenleri, doktorları, diş hekimlerini, veterinerleri, devlet memurlarını, polis memurlarını, iş sahiplerini, büyük toprak sahiplerini, gazetecileri ve lise öğretmenlerini kapsamaktadır. Şimdiye kadar yaklaşık 65.000 kişi öldürüldü.
Fransız askeri Georges Sadoul, sessiz Batı Cephesinde bekliyor: “En ufak bir çatışma olmadan bitmek tükenmez, boş Günler geçmek bilmiyor. Memurlar ve askerler de beklenti aynı: savaştan yorulduk, herkes eve gitmek istiyor.”
Finlandiya’daki savaş alanları o kadar soğuktu ki, iyi donatılmış Fin’ler değil ama hafif giyinen Kızıl Ordu askerleri donuyorlar. Finn asker Mauno Laaksonen: “Evden sıcak giysiler getiren erkekler en iyisini yapıyor.”
26 Ocak 1940 Yeni bir Alman yasası duyuruldu ve Yahudi halkının polis izni olmadan devlet demiryollarını kullanmasını yasakladı.
Sovyet komutanı Timoshenko’nun Finlandiya’da yeni saldırı planı var: Artık kış savaşı için yeniden donatılan tüm Kızıl Ordu güçleri, Güney Mannerheim Hattı’na Finlileri yıpratmak için saldıracaklar.
Berlin’deki Brezilya Konsolosu, Almanya’dan kaçan Yahudilere vize vermeyi yasakladığını duyurdu.
Fin şakası: “Bir Rus askeri Cennete girer. Aziz Peter: ‘Artık ölüsün …’ Rus: ‘Yok yahu! Sovyet sözcüleri Finlandiya’da cesurca ilerlediğimi söylüyorlar.’
Savaş başlangıcında Londra’dan tahliye edilen toplam 734.883 çocuktan 316.192 evlerine döndü. Henüz Birleşik Krallık şehirlerine hiçbir Alman hava saldırısı yapılmadı.
27 Ocak 1940 Japonya ve ABD arasındaki 1911 ticaret anlaşmasının süresi sona erdi. ABD, Japon askerlerinin Çin işgalinden çekilinceye kadar başka bir müzakere yapmayı reddediyor. Japonya’nın savaş çabası umutsuzca Amerikan çelik, makine parçalarına ihtiyaç duyuyor.
Sovyet yazar Isaac Babel, NKVD tarafından vuruldu. Babel bu ay Moskova elitlerine yönelik bir temizlik operasyonunda öldürülen 346 kişiden biri. Babil NKVD’nin eski başkanı Nikolai Yezhov’un ‘un karısıyla olan ilişkisi nedeniyle tutuklanmıştı.
28 Ocak 1940 Britanya’da 1894’ten beri en soğuk kışta Thames Nehri dondu.
Norveç’in sürpriz bir işgali için Alman planları, Weserübung Operasyonu olarak isimlendirildi (“Weber Nehri Talimi”). Hitler, Alman demir tedarikini engellemeye çalışan İngiliz ve Fransızlar için endişeleniyor.
Finli topçu şimdi umutsuzca ihtiyaç duyulan mühimmatı dikkatli harcamak için “sadece doğrudan tehdit eden kara saldırılarına karşı” ateş etmeyi emri aldı.
29 Ocak 1940 15-20 Alman bombardıman uçağı İngiliz sahili boyunca gemilere saldırıyor. RAF uçakları müdahale etti: 1 Luftwaffe uçağı düştü ama 4 tüccar gemisi battı. Finliler, açlık çeken Kızıl Ordu askerlerine “Ekmek, süt ve çorbamız var.” Diyerek teslim olma çağrısı yapıyor. 18. Sovyet Tüfeği bölümünün komutanı Kondrashov, Kızıl Ordu üst düzeylerini Finlandiya’dan telsiz ediyor: “16 gün boyunca kuşatıldık. 500 yaralı var. Cephane yok, ekmek yok. 600 civarında adam hasta. Açlık, hastalık ve ölüm burada kol geziyor”.
Sovyet hükümeti, “SSCB’nin prensip olarak” Finlandiya ile barış görüşmesi için bir itirazı olmadığını ve geçen yıl kurdukları kukla komünist Fin rejimini terk ettiğini ileri sürüyor. Fin ordusu Kızıl Ordunun 54. tümenini kuşattı ve buzlu vahşi doğada yakaladı.
30 Ocak 1940 İngiltere’de silah yapımına destek için ulusal kampanya başlatıldı. Hurda demirin toplanıp yeniden kullanması için halktan “eski karyola, bisiklet, ütü” istendi.
Berlin’deki bir SS konferansından sonra, Himmler Almanya’daki hapishane, toplama kampları ve ev hapsindeki, 30.000 Çingeneler ve yarı Çingenenin işgal altındaki Polonya’daki toplama kamplarına tehcirine izin verdi. Nazi Sağlık Bakanı Leonardo Conti, sınır dışı edilmek üzere toplu kısırlaştırmayı tercih ediyor.
Bugün, Nazilerin iktidarı kazanmasının 7. yıl dönümü. Kutlamak için Hitler, şimdi Berlin Sportpalast’ta bir konuşma yapıyor: Hitler, İngiliz ve Fransız Başbakanları Chamberlain ve Daladier’in yalancı olduğunu iddia ediyor: “Savaşı başlattılar… İstedikleri savaşı alacaklar!”. Hitler ayrıca Winston Churchill’i, Almanya’nın yok edilmesini istediğini dürüstçe söylediği için övüyor.
https://www.youtube.com/watch?v=gS-nQgLehpE
31 Ocak 1940 Paris ve Stockholm’deki Finlandiyalı elçiler, Kızıl Ordu’yla mücadeleye yardım edilmesi, silah ve asker tedarik edilmesi için boşuna yalvarıyorlar. Onalra göre yardım etmeyi reddetmek Fin ordusunu ölümüne mahkûm etmektir. Kızıl Ordu işgaline karşı direnen Finlandiya savaşı dünyanın her yerinde Finlilere sempati yaratıyor.
Fin ordusu, düşen bir Sovyet uçağından kurtulan Rus askerlerle yapılmış röportaj yayınladı. Sovyet Yüzbaşı: “Sivilleri bombalamam emredildikten sonra, reddettim ve başka bir iş istedim. Komutanlarım 5 gün boyunca beni hapse attı.”
Fransa’dan sürgündeki Polonya hükümeti, 18 bin önde gelen Polonyalı, subay ve entelektüellerin, bugün Polonya’nın batısındaki işgalinde Naziler tarafından vurulduğunu iddia etti.
Notlar
[1] Adam öldürmeyeceksin.
[2] https://winstonchurchill.org/resources/speeches/1940-the-finest-hour/the-war-situation-house-of-many-mansions/