1939

1 – 15 Aralık 1939: SSCB – Finlandiya Savaşı

1 Aralık 1939 Fin köyleri Sovyetlere terk edilirken mayınlarla doldurulmuş, tuvalet oturaklarına, kapı ve yatakların altında patlatıcılar yerleştirilmiştir. Kuyular zehirlenmiş veya kanalizasyon suyu karıştırılarak kirletilmiş durumda bırakılmıştır. SSCB ile savaşa engel olamadıkları gerekçesiyle Fin kabinesinin tamamı istifa etti. New York Times gazetesinde yeni hükümetin Kızıl Ordu işgalini durdurmak için bir ateşkes umduğunu yazıyor. Kızıl Ordu birlikleri, Petya limanı yakınlarına asker çıkarırken Sovyet topçusu kenti aleve boğuyor, Finli siviller Norveç’e kaçıyor. Daha önce hiç tank görmeyen Finli askerler paniğe kapılıyor ayrıca Sovyetler kenti bugün 2 ayrı hava saldırısıyla vurdu.

Sovyet gazetesi Pravda’da SSCB’nin Finlandiya’nyı n şiddet kullanılarak ele geçirmesi suçlaması reddedilirken amacın Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını güvence altına almak olduğu bildiriliyor.  SSCB, toprakları şu anda Sovyet işgali altındaki Terijoki köyünden oluşan 6.700 nüfuslu Finlandiya Komünist Kuusinen başkanlığında yeni bir ülke olan Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti’nin kurulduğunu ilan ediyor.

2. Dünya Savaşı sırasında İngiltere’ye radyo aracılığıyla Nazi propagandası yapan ve Lord Haw-Haw lakabıyla tanınan İrlanda asıllı Amerikalı William Joyce (1906-1946) bugün Weymouth’lu bir barmenin tutuklanmasına sebep oldu. Alkol satmanın yasaklandığı 11 pm sonrasında bir polis radyoda Haw-Haw’ın sesini duydu.

2 Aralık 1939 Fin Halk Hükümeti (Kussinen) – Sovyetler Birliği Karşılıklı Yardım Paktı imzalandı.

Finlandiya, SSCB tarafından işgale karşı yardım için Milletler Cemiyeti’ne başvurdu.

1940 Tokyo Olimpiyatları

Alman işgali altındaki Polonya’daki Hrubieszow ve Chelm kasabalarında 1000’den fazla Yahudi, Nazi SS birlikleri tarafından yürütülerek “çalışma kampına” götürülüyor. Yahudi yürüyüşçülerden birisi olan Hirsch Pachter: ‘Konuşmama ve etrafa bakmamamız için emir verdiler, etrafa bakmamaya karar verdiler. Gruptan ayrılarak koçmaya başlayan ve ‘baba’ diye bağıran bir genç kız ile çamur içinde yürüyemeyecek denli yaşlı ve yorgun olanları gruptan ayırdılar. Sonra birdenbire silah sesleri duyduk’

3 Aralık 1939 Kızıl Ordu’nun Finlandiya’yı işgal etmesi sebebiyle gelecek yıl Helsinki’de düzenlenmesi planlanan Olimpiyat Oyunları iptal edildi. Japonya’nın Çin işgali yüzünden daha öncesinde Tokyo’da yapılması planlanan olimpiyatlar Finlandiya’ya taşınmıştı. Bu kez kesin olarak iptal edildi.

Kızıl Ordu, merkezi Finlandiya’da yavaş yavaş ilerlerken, beraberinde “Fin devrimini teşvik etmek” amacıyla orkestra, baskı makineleri ve hediye çuvalları taşıyor. Bugün New York Times’da yayınlanan karikatürde SSCB’nin, Finlandiya’yı “Fin saldırganlığına” karşılık olarak işgal ettiğini iddia ettiği iddiasıyla dalga geçiliyor.

İngiltere askerlik yaşını genişletiyor.  19-41 arasında İngilizler öğrenci ya da din adamı değilse askere alınacak.

İskoç viski imalatçıları, İngiliz çiftçilerin arpa fiyatlarını düşürmemesi durumunda faaliyetini durduracaklarını açıklıyor.

İngiltere ve Fransa 3 ay önce bugün Almanya’ya savaş ilan etti ama henüz batı cephesinde ciddi bir çatışma çıkmadı. İngilizlerin deyimiyle sahte savaş (Phoney

1940 Helsinki Olimpiyatları

war) devam ediyor. Fransızlarca ‘Drôle de guerre’, Almanlarca ‘Sitzkrieg’ olarak adlandırılan hareketsizlik Nisan 1940’a dek sürecek.

RAF, Heligoland adasındaki Alman deniz üssünü bombaladı ve bir kruvazörü vurmayı başardı. Böylece ilk Müttefik bombası Almanya topraklarına düşmüş oldu.

4 Aralık 1939 Finli askerler şimdi Karelia Boğazı’nda karşı saldırıya geçiyor ve Kızıl Ordu’yu Sovyet sınırına doğru sürmeye çalışıyor. Fin alayı JR-36’nın keşif erleri ‘tank’ diye bağırıyor. 20 Sovyet tankı anti-tank silahına sahip olmayan Fin piyadelerini biçiyor. Sovyet bombardımanı sebebiyle Finlandiya’nın başkenti Helsinki tahliye ediliyor. Kentte en çok 50 bin sivil kaldı. Bu arada Kızıl Ordu Ladoga Gölü’nün kuzeyindeki Fin hatlarında dağıldı.

Bugünden itibaren Almanya’da giyim tayın kapsamına alındı; giyim kuponları artık sadece Alman kökenli Aryanlara verilecek. Yahudiler, Polonyalılar ve diğer “subhuman” (insan altı ırklar) hiçbiri alamayacak.

SSCB, Finliler’in barış görüşmesi isteğini reddediyor. Sovyetler, SSCB’nin kurduğu komünist Finlandiya Demokratik Cumhuriyeti’nin Finlandiya temsil eden tek “gerçek hükümet” olduğunu, onun da kendi müttefikleri olduklarını söylüyorlar.

5 Aralık 1939 Kızıl Ordu işgaline karşı Finlandiya ordusunda savaşmak isteyen en yaşlısı 66 yaşında çoğu İsveç, Norveç ve Danimarkalı hatta iki de Japon gönüllü

Finli asker anti-tank silahı olarak kullandığı Molotof kokteyli ile

bulunuyor. Kızıl Ordu, Güney Karelya Boğazı boyunca uzanan Fin savunması Mannerheim Hattı’na ulaşıyor. Sovyet istihbaratının Mannerheim Hattı’nın ayrıntılı haritalarına sahip olmasına rağmen Kızıl Ordu’dan hiç kimse onlara danışmadığı ortaya çıkıyor.

Milletler Cemiyeti, SSCB’yi Finlandiya’nın işgalinden dolayı kınıyor. SSCB ise savaşta olmadığını Finlandiya’nın eski hükümetini tanımadığını söylüyor.

İngiltere Savaş Bakanı Hore-Belisha, Parlamentoya ilk büyük İngiliz zaferinin Fransa’da kazanıldığını söylüyor. Fransız bira üreticileri bundan sonra İngiliz Seferi Kuvvetleri birlikleri (British Expeditionary Force) için İngiliz tarzı bira üretecekler.

Finlilerin acilen ve umutsuzca, tanksavar silahlarına ihtiyacı var. Sovyet Dışişleri Bakanı Molotov SSCB’nin Finlandiya’yı bombalamadığını ancak havadan “gıda paketi” attığını iddia etti. Bunun üzerine Finliler Sovyet bombalarına “Molotov’un ekmek sepetleri” adını taktılar. Finli askerler yokluk içerisinde bir tanksavar silahı geliştirdiler: cam bir şişeyi benzinle doldurup tutuşturduktan sonra fırlatıyorlardı Finliler bu yeni silaha Sovyet Dışişleri Bakanı ile alay etmek için buna “Molotof kokteyli” adını verdiler ki sonradan anarşistlerin gözde silahı olmuştur. Finler, Sovyet tankının soğutma kanallarına bu şişeyi fırlatmaktaydı. Kızıl Ordusu doğu sınırında ilerlerken Leningrad yakınlarındaki Karelia Boğazı’nda Fin ordusu istikrarlı bir şekilde direnmeyi sürdürüyor.

Sovyet kukla hükümeti tarafından sürgündeki Fin Komünistlerden oluşan “Finlandiya Halk Ordusu”nun kurulması kararlaştırılıyor. Bunlar Helsinki’de zafer töreni düzenlemeyi bekliyorlar.

İngiliz Kralı George VI, İngiliz Kanalını bir Kraliyet Donanması destroyerinde gizlice geçerek İngiliz Seferi Gücü’nü denetlemek için Fransa’ya geldi.

Molotof kokteyli

İngiltere’nin en popüler dansı artık “karartma valsi” (blackout waltz): 4 adım ileri, 3 geri, sonra ışıklar söner. Karartma valsi güzel genç bayanlarla tanışmak için utangaç baylara yardım eder.

6 Aralık 1939 Kızıl Ordu, şiddetli karda, Suomussalmi kasabasına ilerliyor. Eğer burayı da alırlarsa, Finlandiya’yı kuzey-güney yönünde ikiye bölecekler. Suomussalmi’ye giden yolu savunan Fin askerlerinden Kalevi Juntunen ya geri çekileceğiz ya da etrafımız sarılacak ama neyse ki kar var ve o da bizim kadar tehlikeli”. Mannerheim Hattına ilk Sovyet saldırıları başladı. Finliler kurdukları tank tuzaklarının Kızıl Ordu’yu durdurmak için yeterli olmadığını olduğunu görmek için dehşete kapıldı.

Bugün Fin Bağımsızlık Günü ama devam eden Sovyet işgali göz önüne alındığında kutlama yapılamıyor. Finli Albay Talvela, Finlilerin doğu sınırında geri çekilmesine öfkeli, bir karşı saldırıda bulunmak için Hotel Helsinki’de Mareşal Mannerheim ile görüştü. Talvela: “Saldırmalıyız, geri çekilmemeliyiz.”

İngiltere Genel Sekreteri, radyoda İngiliz halkının bu Noel’i “abartılı” bir şekilde kutlamaması ya da savurganca yemek yememesi gerektiğini söyledi. Savaşın tasarrufu teşvik etmesi gerektiğini ekledi. Albay Talvela’ya, Kızıl Ordu’nun öncü birliklerinin önünü kesmek için Ladoga Gölü’nün kuzeyindeki bir Fin saldırısını yönetme izni verdi.

Kızıl Ordu, Vuoksi Nehrinin diğer tarafındaki Mannerheim Hattı’na saldırıyor. Finliler tarafından ateşe verilenlerin yerine duba köprüler inşa etmeleri emrediliyor. Kızıl Ordu Çavuş V.V. Tkachev, Mannerheim hattına bir saldırı düzenliyor: “Nehir kıyısına vardık ve askerlerimizin ölü

Finli Albay Talvela

bedenlerini gördük. Henüz kimse karşı kıyıya geçememişti. Fin topçusunun ateşine rağmen deli gibi kürek çektik ama 5 tüfek mermisi ve 1 el bombamız var! Karşı kıyıda ne yapabiliriz?”

7 Aralık 1939 Alman işgal altındaki Danzig yakındaki Stralsund’daki bir akıl hastanesindeki akıl hastaları SS tarafından öldürüldü ve Polonyalı tutsaklar tarafından gömüldü.

İngiltere’de Kraliçe Elizabeth, Londra’dan kırsal bölgeye tahliye edilen 200 çocuğu ziyaret ederek, birlikte haşlanmış biftek, patates ve reçelli tart içeren bir menüyü yemek için birlikte oturdu.

Danimarka, İsveç ve Norveç Finlandiya-SSCB savaşında tarafsızlık ilan etti, ancak binlerce İskandinavyalı Finliler için savaşmaya gönüllü oldu. Bir İsveç posteri: “Bu hepimizi ilgilendirir.”

Kral George Fransa’da, Almanya sınırındaki Maginot Hattı’nı geziyor. Bir sığınaktan, 3 mil uzaklıktaki Alman mevkilerini, no man’s land (kimseye ait olmayan toprak) adı verilen bölgeyi görebiliyor.

İngiltere Savaş Kabinesi’nin durum raporu: “Finilerin karşısındaki  kuvvet çok büyük. Rusya’nın başarısız olma ihtimali çok düşük” [1]

Fransız General Gamelin Batı Cephesi’nde ‘On ne passe pas, on les aura’ (Geçemeyecekler’ Onları biz

Kızıl Ordu Finlandiya Saldırısı harita

alacağız)

8 Aralık 1939 Kızıl Ordu merkezi Finlandiya’da Suomussalmi kasabasına ulaştı. Çoğu bina Ruslara barınak olmasın diye Finliler tarafından yakıldı. Bugünün Fin gazetesi Uusi Suomi’de “kendi gaz maskenizi nasıl yaparsınız” başlıklı sekiz sayfalık bir makale var.

Mussolini ile birlikte İtalya’yı yöneten Büyük Faşizm Konseyi, Nazi Almanyası ile “Çelik Paktı” ittifakını onaylamak için oy kullandı, ancak Avrupa savaşında tarafsız kaldı.

Kızıl Ordu, donmuş göl Tolvajärvi’ye saldırarak Fin hatlarını yardı. Binbaşı Aaro Pajari kaçan Fin askerine, “Kaçabilirsin, ama sen sadece yorgun olarak öleceksin” diyerek engellemeye çalışıyor. Kızıl Ordu, Mannerheim Hattı’nın doğusunda, Taipale nehri geçmeye çalışırken pes ediyor. Finli topçu Sovyet duba köprülerini yıkınca yüzlerce Kızıl ordu askeri boğuldu.

Alman mizah dergisi Simplicissimus’un bugünkü baskısında: Winston Churchill’in Hayatında Bir Gün:  “Churchill sabah viskisi öncesinde bile, savaşın kazanılıp kazanılmadığını soruyor.”

İngiliz Seferi Kuvvetleri’nden Onbaşı Thomas Priday, no man’s land topraklarına devriye gezerken bir Alman mayını tarafından öldürüldü. Bu cephede 3 aylık savaştan sonra, bir eylem sırasında ölen ilk İngiliz askeri oldu.

18 gün önce Hrubesziow kasabasından yola çıkan yüzlerce Polonyalı Yahudi, SS tarafından zorla yürütüldükten sonra işgal

Danimarka, İsveç ve Norveç Finlandiya-SSCB savaşında tarafsızlık ilan etti, ancak binlerce İskandinavyalı Finliler için savaşmaya gönüllü oldu. Bir İsveç posteri Bu hepimizi ilgilendirir.

altındaki Polonya’daki Alman-Sovyet sınırında Bug nehri kıyısına getirildi. Başlangıçta 1800 olan sayıları Nazilerin keyfi cinayetleriyle azalmış olmakla birlikte hayatta kalanlara nehrin karşısına geçip Sovyetlere teslim olmaları emredildi. Nailer arkalarından “Yaşasın Stalin” diye bağırıyorlardı. Yahudi esirlerden biri olan Hirsch Pachter: “Rus sınır muhafızları çok şaşırmıştıı. Onlara yüzlerce kişinin vurulduğunu anlattım. Sovyet birlikleri] bize uzanmamızı söylediler… En azından Almanların kavrayışı dışındayız.”

10 Aralık 1939 Finlandiya Genelkurmay Başkanı Aaro Pajari, Doğu Finlandiya’daki Kızıl Ordu hatlarının arkasına bir baskın düzenledi, 100 adamla birlikte donmuş Tolvajärvi Gölü’nün karşısına geçti ve 800 Sovyet askerini pusuya düşürdü.

 11 Aralık 1939 New York Times gazetesinin yayınladığı bir haritada 2on iki yılda bağımsızlıklarını kaybeden 7 ülke Polonya, Litvanya, Estonya, Letonya, Çekoslovakya, Avusturya ve Arnavutluk’un adı verilirken Finlandiya ve Romanya’nın SSCB tarafından feshedilip geçmeyeceğini soruluyor.

Finlandiya’da Sovyet işgali iyice yavaşladı. Finlandiya’nın merkez kesimindeki Kızıl Ordu askerlerinin komutanı olan Albay Sharov ‘Adamlarım bot, kar ayakkabıları ve tayından yoksun’ diyor.

Fransa’da, et satışı, vatandaşları daha fazla sebze yemeye ve gemilerde değerli kargo alanlarından tasarruf etmeye teşvik etmek için Pazartesi, Salı ve Cuma günleri yasa dışı ilan edildi.

Finlandiya, Rus istilasına karşı “sadece cesaret verici sözler değil” uluslararası yardım istedi. Milletler Cemiyeti, SSCB’yi arabuluculuk aramaya çağırıyor.

 

New York Times gazetesinin yayınladığı bir haritada on iki yılda bağımsızlıklarını kaybeden 7 ülke Polonya, Litvanya, Estonya, Letonya, Çekoslovakya, Avusturya ve Arnavutluk’un adı verilirken Finlandiya ve Romanya’nın SSCB tarafından feshedilip geçmeyeceğini soruluyor

12 Aralık 1939 Fransa – İngiltere mali antlaşması imzalandı.

Amiral Graf Spee, 3 Kraliyet Donanması savaş gemisini (HMS Exeter, Ajax ve Achilles) ticaret konvoyu sanarak üzerlerine gitti

Nazi partisinden bir Noel hediyesi: Almanlar, giyim tayın kuponlarını (normal tayın: 6 çorap / yıl) kullanmadan ayrıca hediye olarak 1 kravat veya 1 çift çorap alabilirler.

İngiliz Kralı George, bir hafta boyunca Fransa’daki Müttefik savunmasını gezdikten sonra Londra’ya döndü. Fransızlar ona Maginot Madalyası verdiler.

Kraliyet Donanması zırhlısı HMS Barham, İskoçya’dan kalın bir sisle yelken açarken, bir İngiliz destroyeri olan HMS Düşes’i kazara parçaladı; Düşes alabora oldu ve 124 mürettebatı öldü.

İşgal altındaki Polonya’nın Alman “Genel Hükümeti” yeni kararname yayınladı. Yahudilerin adreslerini kaydetmeleri gerekmektedir. Yahudilerin evlerinden taşınması ve 9: 00-19: 00 saatleri arasında evden çıkmaları yasaktır[1].

13 Aralık 1939 Winston Churchill, Birleşik Krallık kabinesinde, tarafsız Norveç’in istilası böylece “Nazi saldırısını önleme” konusunda tartışıyor.  Churchill’e göre İngiltere, uluslararası hukuku ihlal etmeliydi çünkü “insanlık yasallıktan önemliydi.

Ladoga Gölü’nün kuzeyinde Finliler Kızıl Ordu’ya karşı ilk büyük karşı saldırıyı gerçekleştirdiler. 7 Fin taburu – yaklaşık 4000 asker – Tolvajärvi’de 20.000 Sovyet askerine saldırdı ve donmuş göllerde kıskaç hareketini gerçekleştirmeye çalıştı. Tolvajärvi’deki Fin saldırısı Sovyet hatlarının derinlerine inerek 1000’den fazla Kızıl Ordu askerinin ölmesini sağladı. Sovyetler, yoğun sis ve karda şaşırmışlardı, birçok araç çamura saplandı ve hava desteği de işe yaramazdı

Kanadalı birliklerin ilk gemi yükü, İngiltere’ye karşı Almanya’ya karşı savaşa katılmaları için Halifax’tan ayrıldı. Destroyler HMCS Ottawa, Restigouche ve Fraser U-bot’a karşı korunmak için eskortluk yapıyorlar.

6.10 AM Güney Atlantik’te Alman kruvazörü Amiral Graf Spee, 3 Kraliyet Donanması savaş gemisini (HMS Exeter, Ajax ve Achilles) ticaret konvoyu sanarak

Helsinki ve diğer Finlandiya kentlerinden tahliye edilen Fin çocuklar İsveç’te

üzerlerine gitti. Diğerlerinin 6-8 inçlik toplarına oranla çok daha güçlü silahlara sahip Spee 11 inçlik toplarıyla HMS Exeter’a ateş açtı. HMS Exeter, Alman gemisinin silahları tarafından parçalara ayrılıyor: ön silah kuleleri gitti, köprü mürettebatı şarapnelle parçalandı. Amiral Graf Spee, HMS Exeter’i yok etmek için Ajax ve Achilles’i de bombalamaktan uzaklaşıyor. Yakıtı azalan Alman savaş gemisi Amiral Graf Spee, Uruguay’da, River Plate’in halicine sığınmak için güneybatıya doğru süzüldü

Helsinki ve diğer Finlandiya kentlerinden tahliye edilen Fin çocuklar İsveç’te

14 Aralık 1939 Admiral Graf Spee ile dünkü savaştan sonra ağır hasar gören Kraliyet Donanması kruvazörü HMS Exeter, denizdeki ölülerini gömmek için durdu. Tamir için Falkland Adaları’na gidiyor.

Milletler Cemiyeti, Sovyetler Birliği’ni, işgalci Finlandiya’daki saldırganlık ve antlaşma ihlalleri nedeniyle ihraç etti. Kızıl Ordunun ilerlemesi devam ediyor.

Uruguay’ın başkenti Montevideo’ya giden Amiral Graf Spee’nin mürettebatı onarım yapmaya teşebbüs etti. Uluslararası hukuka göre nötr bir limanın savaş gemisini 24 saat sonra göndermesini gerektirmekte ayrıca Kraliyet Donanması güçleri yolda…

Admiral Graf Spee

Anti-tank “Molotof kokteyli” nin yeni formülünü yayınlıyor: Bir şişe benzin, gazyağı, katran ve küçük şişe nitrogliserin

Hitler, Norveçli faşist partisi Nasjonal Samling’in başkanı Vidkun Quisling ile tanışıyo

15 Aralık 1939 Hitler, Norveç’in işgali için bir plan hazırlanmasını, böylece yeni Alman denizaltı üslerini kazanmasını, İsveç demir cevheri rotasının güvence altına almasını ve İngilizleri dışarıda bırakmayı emretti. Hitler, Norveçli faşist partisi Nasjonal Samling’in başkanı Vidkun Quisling ile tanışıyor. Norveç’teki Nazi yanlısı darbeyi ya da bir İngiliz istilası ve Alman “karşı-istilasını umuyor.

İngiltere Başbakanı Neville Chamberlain, Fransa’da İngiliz Seferi Gücü’nün birliklerini ziyaret ediyor.

Kızıl Ordu, Fin Mannerheim hattının doğu ucunda Taipale’de büyük bir saldırı başlatıyor

Notlar

[1] http://ww2today.com/the-raf-attack-heligoland-the-war-in-finland

[2] https://www.jewishvirtuallibrary.org/introduction-of-forced-labor-in-poland