1-15 Ocak 1942: Japonlar Asya ve Pasifik’te ilerliyor
1 Ocak 1942 Yeni yılın arifesinde, Alman Reich’ı ile Nazi Almanyası’nın müttefikleri Kuzey Kutup Dairesi’nden Kuzey Afrika’ya neredeyse tüm Avrupa’yı kontrol ediyor. Bu sırada artık savaşta olan Amerika’da askeri polis, bu geceki Yeni Yıl kutlamalarından önce New York Times Meydanı’nda bir kontrol noktası oluşturuyor.
Chicago sokaklarında, bir adam Yeni Yıl kutlamaları için Japon malı (“Made in Japan”) damgalı parti boynuzları satıyorsa da vatansever Amerikalılardan oluşan kalabalık bir topluluk tarafından malları parçalanıyor.
TIME dergisi Pearl Harbor’daki Japon saldırısında aldığı yanıklar için tedavi edilen bir yaralı denizciyle röportaj yapıyor: “Daha önce savaşmak istemiyorduk. Şimdi istediğimiz tek şey o piçlere yenmek için yeterince iyi olmak.”
Birleşmiş Milletler kuruluşu
26 ülke bugün kendilerini “Birleşmiş Milletler” (the United Nations) ilan ederek “tam zafer”e kadar Faşist Mihver ile savaşmayı taahhüt ediyor.[1] Bu ülkeler ABD, İngiltere, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Çin, Avustralya, Belçika, Kanada, Kosta Rika, Küba, Çekoslovakya, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Yunanistan, Guatemala, Haiti, Honduras, Hindistan, Lüksemburg, Hollanda, Yeni Zelanda, Nikaragua, Norveç, Panama, Polonya, Güney Afrika, Yugoslavya’dır. Yeni “Birleşmiş Milletler” söz veriyor: “Yaşamı, özgürlüğü, bağımsızlığı ve dini özgürlüğü savun”.
Birleşmiş Milletler Deklarasyonuna bağlılık, çeşitli ülkelerin katılım tarihi ile birlikte aşağıdaki gibidir:
Meksika 5 Haziran 1942, Filipinler 10 Haziran 1942, Etiyopya 28 Temmuz 1942, Irak16 Ocak 1943, Brezilya 8 Şubat 1943, Bolivia 27 Nisan 1943, İran 10 Eylül 1943, Kolombiya 22 Aralık 1943, Liberya 26 Şubat 1944, Fransa 26 Aralık 1944, Ekvador 7 Şubat 1945, Peru 11 Şubat 1945, Şili 12 Şubat 1945, Paraguay 12 Şubat 1945, Venezuela 16 Şubat 1945, Uruguay 23 Şubat 1945, Türkiye 24 Şubat 1945, Mısır 27 Şubat 1945, Suudi Arabistan 1 Mart 1945, Lübnan 1 Mart 1945, Suriye 1 Mart 1945.
Hitler’in Almanya’ya Yeni Yıl mesajı: “Yahudi Avrupalıları yok etmeyecek, onun yerine kendi planının kurbanı olacak. Büyük Britanya ve Amerika Birleşik Devletleri Bolşevizmi Avrupa’yı yok etmek için kullanamayacak.”[2] Nazi egemenliği altında yaşayan Yahudi Avusturyalı yazar Stefan Zweig: “1943 veya ’44’te zaferin vaat edildiğini okuduğumda, kağıdı tutan elim dehşetle titredi.”
2 Ocak 1942 Malaya’da Gurkha, Sih ve İngiliz birliklerinden oluşan bir güç Japon işgalcileri Kampar’da durdurmak için savaştı ve Kuala Lumpur ile yaşamsal önemdeki havaalanını almalarını engellemeye çalıştı.
3 Ocak 1942 Kampar’da çatışma Yılbaşı Gecesi’nde başladı. Pencap alayındaki Sih askerleri üç karşı saldırı gerçekleştirerek, korkunç zayiatlara rağmen düşmanı süngü noktasında geri çekilmeye zorladılar. İngiliz zaferini kabul etmeyen Japonlar Malaya yarımadasına daha fazla asker gönderdiler. Malaya’da İngiliz mühendisler, mülteciler güneye doğru kaçarken, Japonların ilerlemesini yavaşlatmak için umutsuzca köprüleri yıkıyorlar.
ABD Ordusu tarafından tahliye edilerek savunmasız bırakılan Filipinler’in başkenti Manila Japonlarca işgal edildi. Filipinler’deki ABD silahlı kuvvetleri, bir Japon saldırısına karşı 40.000 askeri destekleyecek şekilde çılgınca gıda ve silah depolanan Bataan yarımadasına çekiliyor.
ABD Ordusu planlamacıları, Filipinler’de mahsur kalan Amerikan birliklerini kurtarmak için 1500 uçak ve 65 savaş gemisi gerektireceğini bildirdi ama böyle bir kuvvet mevcut değil.
Amerikan Kabinesi, Filipinler’deki ABD birliklerinin mahsur kaldığı, Japonlar tarafından yenilgiye ve yakalanmaya mahkûm olduğunu bildiriyor. Savaş Bakanı Henry Stimson: “İnsanların ölmesi gereken zamanlar var” cevabını veriyor.
4 Ocak 1942 ABD dergisinin Saturday Evening Post dergisinin yılın ilk sayısının kapağında oyuncak tüfekle donatılmış ve Batı Yarımküreyi Mihver saldırısına karşı şiddetle savunan “Yeni Yıl Bebek” i gösteriyor. ABD üzerinde izinsiz giriş yok anlamında ‘No trespassing’ yazıyor. Sanatçı Joseph Leyendecker 1907’den beri her yıl Yeni Yıl Bebeği çiziyordu: Bu yılki kapak, ABD’nin hala küresel savaşta tarafsızlığını koruduğu Pearl Harbor’a Japon saldırısından önce tasarlandı.
İki İngiliz subay, Albay Cumming ve Kaptan Grimwood, Malaya’da ön cepheyi denetliyor. İngiliz dikenli tel savunmalarının hindistancevizi ile kaplı olduğunu görüyorlar sonra telin üzerine tırmanan Japon askerleri olduklarını fark ediyorlar. Cumming ve Grimwood, en az altı kişiyi öldürerek Japon silahlarına ateşli silahlarla öfkeyle ateş ediyor. Süt Cumming iki kez midesine süngü yemiştir. Yarbay Cumming, İngiliz taburuna Japonlara karşı saldırı düzenleme emri veriyor: Bir Thompson alt makineli tüfek kullanan şoförü Albel Singh’le sırt sırta vererek savaşıyorlar.[3]
5 Ocak 1942 Filipinler’deki Amerikan askerleri için son durak olan Bataan yarımadasında gökyüzünün kontrolünü ele alan Japonlar bombardıman uçaklarıyla Amerikan mevzilerini dövüyor.
Moskova yakınlarındaki Sovyet gazetecisi Vasily Grossman: “Almanlar, donarak ölmüşler, yolları kaplıyorlar. Ruslar şakalaşmak için ölü Alman askerlerini garip pozlara sokarak fotoğraf çekiyorlar.” Kızıl Ordu’nun Almanların Moskova’nın kapılarından sürülmesindeki başarısı ile güveni artan Stalin, binlerce millik ön cephede dev bir Sovyet saldırısının emrini veriyor. Sovyet Generalleri, Stalin’i, geçen yılki büyük kayıplardan kısa süre sonra Almanlara karşı yapılan tüm saldırılarda başarısız olan Kızıl Orduyu riske atmamaya çağırdıysa da o ısrar ediyor.
ABD hükümeti yeni araç satışını yasakladı: artık tüm kamyon ve otomobil fabrikaları savaş için tank ve uçak üretmeye yönelecek. Amerikan çelik tayın kuralları yeni arabaların yapımını dondurdukça, film yıldızı Rita Hayworth, ABD’li sürücülerden savaş çabalarına yardımcı olmak için tamponlarını bağışlamalarını istiyor. TIME Dergisi Yılın Adamını duyurdu: Almanya ve Japonya ile yeni ilan edilen savaşa liderlik eden ABD Başkanı Franklin Delano Roosevelt.
6 Ocak 1942 Sovyet saldırısıyla karşı karşıya kalan Hitler, Alman kuvvetlerinin taktiksel çekilmeler yapmasına bile hala izin vermiyor. Donmuş toprağın kazmayı imkânsız hale getirdiğini söylendiğinde “Topçu silahlarıyla atış yaparak hendek kazılmasını istiyor!”
Kızıl Ordu, Almanlar güçlerini geri çekerken ilerledikçe toplu katliamları keşfediyor: Naziler tarafından toplu olarak öldürülen komünistler, Yahudiler ve Çingenelerin durumu rapor ediliyor. Bununla birlikte Sovyet devlet medyası Almanlar tarafından öldürülenler arasında çok sayıda Yahudinin olduğunu bildirmiyor. Moskova, tüm Sovyet vatandaşlarının Nazizmin eşit kurbanı olduğunu savunuyor.
Başkan Roosevelt, ABD Kongresi’nden önce Birlik Devleti konuşmasını yapıyor: “Berlin ve Tokyo bu savaşa başladı. Ortak insanlığın kitlesel, öfkeli güçleri onu bitirecek.” Roosevelt: “Hiçbir uzlaşma bu çatışmayı sona erdiremez. Hiçbir zaman iyilik ve kötülük arasında başarılı bir uzlaşma olmamıştır.”
https://www.youtube.com/watch?v=TLM7P9fa6ww&feature=emb_logo
7 Ocak 1942 İtalyanların Libya ve İngilizlerin Mısır bölgeleri arasındaki sınırda yer alan Mihver garnizonu Bardia teslim oldu. Müttefikler sonunda müstahkem sınır bölgesini Rommel güçlerinden kurtarmayı başardılar.
Malaya’daki bir başka Japon zaferi, cesur bir sürpriz saldırı ile kazanılıyor: Japonlar, Slim River’ı koruyan İngiliz ve Hint güçlerini ezerek Singapur’a doğru ilerliyorlar.
İngiliz mühendislerin hayati bir köprüyü patlatmasını engellemek için Japon subayı Tetanabe Sadanobu tankından atladı ve kılıcıyla (katana) yıkım tellerini ortasından ikiye kesti. Slim Nehri’ndeki İngiliz ve Hint askerleri, Japonların geçmesi için hazırlıksız olarak haftalarca süren orman savaşlarından sonra tükendi.
Malaya’ya doğru derinlemesine ilerleyen Japon işgalciler esirlere karşı her gün zulüm uyguluyorlar: Yürüyemeyen yaralılar vurularak öldürülüyor.
8 Ocak 1942 ABD hükümeti yeni savaş bütçesi için konulan vergi zamlarını açıkladı: 60.000 uçak ve 45.000 tank inşa etmek için 29 milyar dolar gerekiyor. Haftada 1 milyar dolardan fazla paraya ihtiyaç duyan Amerikan savaş bütçesine rağmen Başkan Roosevelt, telaş etmiyor olacak ki satış vergilerinin artırılmaması yönünde çağrıda bulunuyor.
Yeni İngiliz propaganda filmi Hitler’i öfkelendiriyor. Nazi propaganda görüntülerini popüler dans müziğine yeniden düzenleyen “Schicklgruber & the Gestapo Hep-Cats Dance the Lambeth Walk”… Bu kısa film “Lambeth Walk – Nazi Style” olarak adlandırıldı ve 1941’de Charles A. Ridley tarafından yapıldı. Müttefik propagandası Hitler’i sıklıkla “Schicklgruber” olarak adlandırırdı. Adolf doğmadan önce babası Alois’in adı. İngiliz istihbaratı: “Kim Heil Schicklgruber’ı hayal edebilir?” Lambeth Walk dans müziği olarak Almanya’da popüler oluyor ancak swing ve jazz müziğe karşı olup “Negermusik”olarak anan Naziler buna “Yahudi fesatlığı ve hayvansal zıplama” adını vermişlerdir.
9 Ocak 1942 Slim River’daki feci yenilgiden sonra, Malaya’nın İngiliz ve Hint savunucuları güneyde geri çekiliyorlar ve başkent Kuala Lumpur’u Japonlara bırakıyorlar.
ABD’nin muazzam ekonomik gücüyle karşı karşıya kalınca Almanya’nın silahlanma şefi Fritz Todt Hitler’e gizli rapor veriyor: “Bu savaş artık askeri yollarla
kazanılamaz”. Todt, ABD, SSCB ve Britanya İmparatorluğu’nun birleşik ekonomileriyle savaşmak için Almanya’nın önümüzdeki iki yıl içinde silahlara 150 milyar dolar harcaması gerektiğini söylüyor. Todt: “Savaşı bitirmek istiyorsak bir barış müzakere etmeliyiz” diyor ama Hitler silahlanma bakanını dinlemeyi reddediyor.
Stalin’in büyük kış saldırısı başlıyor: Alman Blitzkrieg’i taklit edercesine aceleyle 100.000 Kızıl Ordu askeri Sovyet “Şok Orduları” adıyla örgütleniyor.
Boeing uçan teknesi Pasifik Clipper, New York’a indi ve San Francisco’dan bir ay sürecek olan dünya turunu tamamladı. Pearl Harbor’ın Japonca bombalanmasından sonra, ABD uçaklarına Pasifik üzerinden uçmamaları söylendi, bu yüzden uzun yoldan gitmek zorunda kaldı. Savaşın patlak vermesine Auckland’da yakalanan Pacific Clipper, dünyayı dolaşan ilk ticari uçak olma yolunda Avustralya, Java, Hindistan, Bahreyn, Sudan, Belçika Kongo ve Brezilya üzerinde uçtu.[4]
10 Ocak 1942 Kızıl Ordu, Moskova’nın batısında Alman hatlarına saldırdı: Şok Ordusu bele kadar yükselen derin karda mühimmat ve yiyecekten yoksun şekilde ilerliyor. Geçen seneki savaşta korkunç kayıplara uğrayan birçok Kızıl Ordu birimi daha fazla tayın almaya devam etmek için tüm kayıplarını rapor etmiyor. Sovyet askerleri ölenlerin paylarını da yiyerek hayatta kalıyorlar.
Japon İmparatorluk kuvvetleri Malaya, Filipinler ve Hollanda’nın Doğu Hint Adaları kolonilerinde egemen oluyor. New York Times gazetesi, İngiliz, Amerikan ve Hollanda birliklerinin yenilgiye uğradığı çok yönlü Japon saldırısının haritasını yayınlıyor.
Japon işgalciler güneyde Malaya’ya doğru ilerlerken Japon bombardıman uçakları RAF’ın zayıf direnişi yüzünden Singapur’u vurarak ağır sivil kayıplara yol açıyor. Filipinler’in Japon işgalcileri son durakta, şimdi 80,00 asker ve 26.000 siville dolu Bataan yarımadasına tüm güçleriyle saldırdı.
11 Ocak 1942 Bataan yarımadası kuşatmaya hazırlanıyor: Bol mühimmat rağmen, Amerikan ordusu 1 aydan daha az bir süre yetecek kadar yiyecek ve ilaca sahip.
Pearl Harbor’a yapılan Japon saldırısından dolayı tebrikleri kabul eden Amiral Yamamoto, “Asker adam, ‘uyuyan bir düşmanı vurmaktan’ gurur duyamaz; …
düşmanın ne yaptığını gördükten sonra değerlendirelim’ diyor.
Malaya’nın Japon işgalcileri, imparatorluktaki “İngiliz vahşeti”ni kınayan ve Hint askerlerini çöle çağırmaya çalışan hava propagandasını yapıyorlar. İngiliz askerlerinin 1919’da 400’den fazla Hintli sivili öldürdüklerini anlatan broşürlerde “Amritsar Katliamı” yer alıyor. Japon birlikleri, İngilizlerce savunulamayacağı gerekçesiyle güneye çekilerek terk edilen Malaya’nın başkenti Kuala Lumpur’a giriyor.
İngiliz ve Hint kuvvetleri, Kuala Lupur’u terk etmeden önce yakıt ve mühimmat stoklarını yok etmeyi başaramadı ancak, geri çekilen birlikler alkol ve değerli eşya satan birçok dükkânı yağmalıyor.
12 Ocak 1942 Malayalılar ve Çinliler, İngiliz işgalcilerini uğurlarken Japon işgalcilerini karşılamaya hazırlanıyorlar. İngiliz Yüzbaşı Peter Cazalet: “Bu insanların bize sadakati yok, neden olsun ki?”
Leningrad’dan Karadeniz’e, yeni Sovyet saldırısında Kızıl Ordu Alman tahkimatlarına karşı saldırırken korkunç kayıplar veriyor. Moskova dışındaki -50 °’ye varan soğukta Almanlar sıkıştırılmış kardan yapılan siperler ile hatlarını güçlendiriyorlar. Sovyet Generali Rokossovsky: “Adamlarımın her biri için günde bir top mermisi atıyorlar. Bu bir paradoks: Güçlü savunmada, zayıf olan saldırıyor.”
13 Ocak 1942 Japonlar Hollanda’ya bağlı Doğu Hint Adaları’nda ilerliyor: Borneo’yu istila edildi ve maden bölgesi Tarakan ele geçirildi. Hollanda kuvvetleri Doğu
Hint Adaları’ndaki 300 petrol kuyusunu ateşe veriyor.
Japon kuvvetleri aynı zamanda Amerikalı ve Filipinlilerin umutsuzca ama cesaretle savunduğu Bataan yarımadasına ulaştı. “Banzai” diye bağırarak intihar edercesine saldıran Japon askerleri ABD makineli tüfekleri tarafından katlediliyor. Filipinli Narcisco Ortilano, 11 Japon askerini tek başına öldürmeyi başarıyor. Japonlar misilleme olarak Hollandalı mahkumları öldürüyor.
Geçen yılki Alman bombardımanı (Blitz) sırasında harabeye dönen Londra’nın merkezi artık sakin: Luftwaffe SSCB’de meşgul olduğu için gece hava saldırıları sona erdi.
Sovyet “4. Şok Ordusu” o kadar kötü donanımlı ki, yeni saldırılarındaki ilk hedefleri Alman gıda depolarını ele geçirmek; Stalin: “Açlıkları onlara savaşmaya değer bir şey verecek.”
14 Ocak 1942 Londra’da sürgündeki 10 Avrupa hükümeti ülkelerindeki Nazi işgalcilerini uyarıyor: Savaştan sonra Almanya’nın işlediği savaş suçları cezalandırılacak[5]. Belçika, Özgür Fransa, Yunanistan, Lüksemburg, Polonya, Norveç, Hollanda, Çekoslovakya ve Yugoslavya’nın vaatlerine rağmen, işgal altındaki ve parçalanmış Avrupa’dan sürgün edilen hükümetlerin, Nazi fatihlerden adalet bulma umudu yok gibi görünüyor.
Malaya’da ilk kez Avustralya birlikleri saldırı amaçlı görev alıyor: Japon işgalcilerini Gemas’ta pusuya düşürmeye hazırlanıyorlar. Avustralya ordusu Gemencheh Nehri üzerindeki köprüyü havaya uçurarak, yüzlerce Japon askerini öldürdü ve bir Japon alayını tuzağa düşürdü. Avustralyalılar sıkışan Japonlara makineli tüfekler, tüfekler ve el bombalarıyla ateş açıyorlar. Japonlar Gemas’ta 81 Müttefik kaybına karşılık 1000’den fazla kayıp verdi.
15 Ocak 1942 Savaş Amerikan sularına geldi: Yük gemisi SS Norness, New York Long Island sahiline sadece 75 mil uzaklıktaki bir Alman U-botu tarafından torpido ile vurularak batırıldı.
Notlar
[1] https://avalon.law.yale.edu/20th_century/decade03.asp
[2] https://en.wikisource.org/wiki/Adolf_Hitler%27s_New_Year%E2%80%99s_Proclamation_to_the_National_Socialists_and_Party_Comrades_(1_January_1942)
[3] http://ww2today.com/3rd-january-1942-arthur-cumming-overcomes-bayonet-wounds-to-win-the-vc
[4] https://medium.com/s/story/the-long-way-round-the-plane-that-accidentally-circumnavigated-the-world-c04ca734c6bb
[5] https://nla.gov.au/nla.obj-648522001/view?partId=nla.obj-648522340#page/n2/mode/1up