Kronolojik Roma Tarihi
Roma Kronolojik Tarihi veya Kronolojik Roma Tarihi adlı kronoloji Roma İmparatoluğu’nun başkenti Roma‘nın kuruluşundan yıkılışına dek geçen sürede olan önemli olayları kapsamaktadır.
MÖ 753 – 510 Roma’nın kuruluşundan Cumhuriyet döneminde dek süren krallık dönemi
MÖ 750 – 510 Roma’nın yedi efsanevi kralı (Romulus, Numa Pompilius, Tulus Hostilius, Ancus Marcius, Lucius Tarquinius Priscus, Servius Tullius, Lucius Tarquinius Superbus)
MÖ 620 Roma’nın limanı Ostia’nın muhtemel inşa tarihi
MÖ 599 – 500 Roma’da Aventine ve Palatine tepeleri arasındaki vadiye inşa edilen antik hipodrom Circus Maximus’un (İtalyanca Circo Massimo) ortaya çıkışı
MÖ 534 – 510 Roma’nın son kralı Lucius Tarquinius Superbus’un saltanatı
MÖ 510 – 509 Roma ve Kartaca arasındaki ilk anlaşma.
MÖ 509 Roma Cumhuriyeti’nin kuruluşu.
MÖ 508 Chiusi’nin Etrüsk kralı Lars Porsenna Roma’yı kuşattı.
MÖ 504 Claudii halkı Sabine topraklarından Roma’ya geldi
MÖ 499 Roma ve Latin Birliği arasında Regillus Savaşı
MÖ 497 Roma Forumu‘nda Saturn‘e adanan ilk tapınak inşa edilmiştir
MÖ 495 Roma’nın son kralı Lucius Tarquinius Superbus, Cumae’de sürgünde öldü
MÖ 494 Roma devletinin halka açık ilk ofisi Tribunus plebis kuruldu
MÖ 493 Regilus Gölü Savaşı’ndan sonra Latin Birliği ile Spurius Cassius Vecellinus‘un Foedus Cassianum olarak anılan barış antlaşmasını yapması.
MÖ 484 Aulus Postumius’un Latinlere karşı kazandığı Regulus Savaşı‘nın ardından Roma’da Dioscuri (Castor ve Pollux) onuruna ilk tapınak inşa edilmiştir.
MÖ 451 – 450 Roma Hukukunun Oniki Tablosunun Yayımlanması.
MÖ 400 Roma’nın kurucu ikizleri Romulus ve Remus efsanesinin kaydedilmesi
MÖ 394 Volsinii ve Sappinum adlı Etrüsk kabilelerinin Roma’ya saldırısının püskürtülmesi
MÖ 390 Galyalılar Roma’yı yağmaladılar
MÖ 387 Brennus adlı Kelt liderinin Allia’daki Romalıları yenmesi Galya Felaketi olarak adlandırılmıştır
MÖ 380 Roma’nın yeniden inşa edilmesi ve etrafının surlarla güçlendirilmesi
MÖ 343 – 341 İlk Samnite Savaşı. Orta İtalya’nın güneyinde bulunan Samnitler ile Roma Cumhuriyeti’nin ilk karşılaşmasında taraflar yenişemeden barış antlaşması yapılmıştır.
MÖ 340 – 338 Roma’nın Latinlere karşı kesin zaferi
MÖ 326 – 304 BCE İkinci Samnite Savaşı
MÖ 321 Via Appia adlı en ünlü Roma yolunun inşaası
MÖ 298 – 290 Üçüncü Samnite Savaşı
MÖ 295 Roma’nın Samnitler, Galyalılar ve Sentinum’daki Umbriyalılar’a karşı zafer kazanması
MÖ 292 Romalılar, Yunan tanrısı Asklepios’un Epidaurus’tan gelen kutsal yılanını çalarak Tiber Adası’nda bir tapınak kurduğu söylencesine inanarak tanrının kültünü kabul ettiler.
MÖ 218 Hannibal‘ın İspanya’daki Saguntum kentini yağmalamasının ardından Roma Kartaca’ya savaş ilan etmiş böylece İkinci Pön Savaşı başlamıştır.
MÖ 213 – 212 Marcus Claudius Marcellus, Syracuse’yı kuşatıp yağmalamıştır
MÖ 196 Bilinen en eski Zafer Takı Roma’da L.Sertinius tarafından inşa edilmiştir.
MÖ 168 Pydna Savaşı’nda Roma Makedonları mağlup etmiştir.
MÖ 166 Roma Delos’u serbest liman yapmakla kalmamış aynı zamanda Atina’nın yargı yetkisi altına vermiştir.
MÖ 146 Roma’da ilk Roma yapımı mermer yapı olan Jüpiter Stater tapınağı inşa edilmiştir.
MÖ 121 Gallia Narbonensis bir Roma eyaleti olmuştur.
MÖ 107 – 100 Gaius Marius Roma ordusunda çeşitli reformlar yapıyor.
MÖ 100 (12 Haziran) – 44 (15 Mart) Roma İmparatorluğu’nun kurucusu Gaius Julius Caesar’ın hayatı
MÖ 89 Magna Graecia‘daki tüm Yunan şehir devletleri Roma kontrolüne girmiştir
MÖ 80 Sulla döneminde Olimpiyat Oyunları bir kereliğine Roma’ya taşınmıştır
MÖ 70 Pompey ve Crassus konsül olmuştur
MÖ 59 – 17 Livy’nin hayatı.
MÖ 58 – 51 Julius Caesar’ın Galya’yı ele geçirmesi.
MÖ 55 Büyük Pompey, Roma’daki ilk taş tiyatroyu inşa etmiştir.
MÖ 55 – 54 Julius Sezar’ın İngiltere seferleri
MÖ 54 – 29 Julius Caesar tarafından Roma’da hukuk işlerini yürütmek için Caesar Forumu inşa edilmiştir.
MÖ 44 Julius Caesar öldürüldü.
MÖ 43 – 36 Senato tarafından resmen onaylanan Antony, Octavian ve Lepidus’un dahil olduğu Üçlü yönetimin (Triumvirate) kuruluşu
MÖ 43 – 17 Ovid’in hayatı.
MÖ 36 Agrippa, Naulochos savaşında Sextus Pompey’in deniz filosunu yenmiştir.
MÖ 31 Yunanistan Roma İmparatorluğu tarafından tamamen ele geçirilmiştir.
MÖ 27 Pantheon, Marcus Agrippa tarafından Roma’da inşa edilmiştir.
MÖ 20 Roma’da bulunan Campus Martius hamamları Agrippa tarafından halka bağışlanmıştır. Askeri mühendis ve mimar Vitruvius “De Architectura” adlı eserini yayınlamıştır.
MÖ 19 Parthlar üzerine gerçekleştirilen başarılı seferden sonra Roma’da Augustus kemeri inşa edilmiştir.
MÖ 13 Roma’da Marcellus Tiyatrosu’nun resmi açılışı.
MS 1 – 100 Mithraizm Roma imparatorluğuna yayılmıştır
MS 13 Augustus, kamu düzeninin korunmasına yardımcı olmak için Roma’daki cohortes urbanae‘yi kurmuştur.
MS 23 Roma ordusunun elit muhafızları cohortes praetorianae’nin kalıcı kampı olan castra praetoria Roma’da Sejanus tarafından inşa edilmiştir.
MS 42 – 62 Aziz Pavlus (Tarsuslu Paulus, St. Paul) Hıristiyanlığı yaymak için Anadolu, Yunanistan ve Roma’yı geziyor.
MS 50 – 60 Doğu Akdeniz, Yunanistan, Mısır’da hatta Roma kentinde çeşitli Hıristiyan toplulukların oluşması.
MS 60 – 61 İngiltere’de Boudicca’nın İsyanı
MS 64 Roma’daki Hristiyanlara zulüm uygulanması. Ostia limanının maksimum büyüklüğüne ulaşması. Circus Maximus’un yanması.
MS 65 Roma’da Nero Hamamının inşa edilmesi. Circus Maximus 250.000 kişilik kapasitesiyle yeniden inşa edildmesi.
MS 66 – 73 Roma karşıtı Yahudi isyanı
MS 68 – 69 Dört İmparatorlar Yılı: Roma’da iç savaş’ın başlaması
MS 70 Romalılar Kudüs şehrini kuşatmış ve ele geçirmiş, İkinci Tapınak yıkılmıştır
MS 71 (Haziran) Yahudi Savaşını kazanan Titus, Roma’ya dönmüştür
MS 72 Vespasian, Roma’da Kolezyum inşaatına başlamıştır
MS 76 (24 Ocak) – 138 (10 Temmuz) Roma imparatoru Hadrian’ın (Publius Aelius Hadrianus) hayatı
MS 79 Vezüv (Vesuvius) dağının püskürerek Pompeii ve Herculaneum kasabalarını küller altında bırakması
MS 80 Titus tarafından açılışı yapılan Kolezyum’da 100 gün süren gladyatör dövüşleri gerçekleştirildi. İlk Pantheon yanarak yok oldu.
MS 81 – 96 Kolezyum inşaatının tamamen bitirilmesi Domitian hükümdarlığında tamamlandı.
MS 83 İskoçya’da Mons Graupius Savaşı
MS 96 (18 Eylül) Roma İmparatoru Domitian’ın ölümü
MS 110 Roma’nın Kolezyumunda ilk belgelenmiş şehadet Antepli Aziz Ignatius. Roma’daki ikinci Pantheon binası da yıldırım çarpması sonucu çıkan yangın tarafından yok edilmiştir.
MS 113 İmparatorun Dacia seferi onuruna Trajan sütunu inşa edildi
MS 125 Üçüncü Panteon’un inşaası tamamlanmıştır
MS 138 (10 Tem) -161 (9 Mart) Roma İmparatoru Antoninus Pius’un hükümdarlığı
MS 180 Roma’da Marcus Aurelius ve Faustina Sütunu dikildi
MS 192 İmparator Commodus öldürülmiş ve 197’ye dek sürecek İç Savaş başlamıştır
MS 202 Pantheon, Septimius Severus ve Caracalla tarafından onarıldı
MS 227 Nero Hamamı, Alexander Severus tarafındanyenilenip genişletildikten sonra Thermae Alexandrinae olarak anılmıştır
MS 235 Roma’daki Caracalla Hamamının inşaası tamamlandı
MS 272 İmparator Constantine’in doğum yılı
MS 286 Donanma komutanı Carausius (Marcus Aurelius Mausaeus Valerius Carausius), Britanya ve Kuzey Galya’da kendini imparator ilan etmiştir.
MS 293 İmparator Carausius, Allectus tarafından öldürülmüştür
MS 308 I. Constantine batının Caesar’ı oldu
MS 312 I. Constantine, Milvian Köprüsü’nde Maxentius’u yenmiştir. İmparator Roma’daki cohortes urbanae’nin mevcudunu azaltmıştır.
MS 337 İmparator Konstantin’in Ölümü
MS 402 Batı Roma imparatorluğunun başkenti Ravenna olmuştur
MS 408 Visigothlar I. Alaric liderliğinde Roma’yı kuşatmış, 5 bin altın, 30 bin gümüş, 4 bin ipek gömlek, 3 bin kırmızı boyalı deri, 3 bin biber fidye karşılığında kuşatmayı kaldırmıştır.
MS 410 Visigothlar Roma’yı yağmalamışlardır.
MS 422 Kolezyum depremden zarar görmüştür.
MS 455 Vandallar Roma’yı yağmalamıştır
MS 536 Flavius Belisarius Roma’yı ele geçirir
MS 549 Roma’daki Circus Maximus’ta son resmi savaş arabası yarışı gerçekleştirildi.
MS 608 Roma’daki Panteon bir Hıristiyan kilisesine dönüştürülmüştür
MS 730 Anglosakson dünyasının ilk tarih yazarı Aziz Muhterem Bede (672-735) Flavian Hanedanı Anfitiyatrosunu ilk olarak Colosseum adıyla anmıştır.