1-15 Temmuz 1943: Kursk Savaşı Başlıyor
1 Temmuz 1943 Amerikan askerleri Yeni Gine’nin Solomon Adaları’na iniyor. ABD 43. Piyade Tümeni birlikleri, Rendova’ya amfibik saldırı yaparak “Cartwheel Operasyonu”nu başlatıyor. Hedef, Rabaul’da büyük bir askeri üs inşa eden Japonlardan geri almayı hedefliyor. Rabaul şu anda Güney Pasifik’teki en yoğun şekilde tahkim edilmiş Japon üssü olup, hava üslerini ve doğal bir limanı savunan 110.000 askerden oluşan garnizon konumunda. Müttefikler, Japon kuvvetlerini etkisiz hale getirmek için çevredeki adaları ele geçirmeyi ve Rabaul kalesini hava saldırıları için menzile sokmayı planlıyor.
Kursk Savaşı Başlıyor
2 Temmuz 1943 Hitler, Alman generalleriyle Kale Operasyonu hakkında son brifingini veriyor: ‘Unternehmen Zitadelle’ Operasyonu ile Kursk çıkıntısını ezmeyi, Kızıl Ordu’nun büyük bir bölümünü yok etmeyi ve Sovyetlerin muhtemel yaz saldırısını önlemeyi amaçlıyor.
Kale Operasyonu (Almanca ‘Unternehmen Zitadelle’), Kursk Savaşı’nı başlatan Doğu Cephesi’ndeki İkinci Dünya Savaşı sırasında Kursk çıkıntısındaki Sovyet güçlerine karşı Temmuz 1943’te bir Alman saldırı operasyonuydu. Sovyetlerin Alman taarruzunu püskürtmek için uyguladıkları kasıtlı savunma harekâtı, Kursk Stratejik Savunma Harekâtı olarak anılır.
Generallerine göre Hitler, Sovyetler Birliği’nde Mihver müttefikleri tarafından hayal kırıklığına uğratıldığı için Almanların başarısız olduğunu iddia ediyor; İtalyan kuvvetleri “işe yaramaz”, Rumenler ise “güvenilmez”.
Almanlar güç toplamaya çalıştığı için Kale (Citadel) Operasyonu bir aydan fazla erteleniyor. Wehrmacht (1935 ile 1945 yılları arasında Nazi Almanyası’nın silahlı kuvvetleri) yorgun ve Sovyetler hazırlıklı olmasına rağmen, Hitler yeni Panther ve Tiger tanklarının düşmanı yarıp geçebileceğine inanıyor.
SSCB’de 2 yıllık ezici savaşın kayıplarının yerini almak için, son 3 ayda 100.000 Alman askere alındı: bunlar gençler, yaşlı erkekler ve daha önce korunan mesleklerdeki insanlardan oluşuyor.
1865’ten bu yana vatana ihanetten ölüme mahkûm edilen ilk ABD vatandaşı olan Max Stephan, Başkan Roosevelt sayesinde elektrikli sandalyeden kurtuldu. Alman asıllı Amerikalı olan Stephan, bir Alman pilotu Detroit’teki evinde saklayarak, bir Luftwaffe savaş esirinin Kanada’dan Meksika’ya kaçmasına yardım etmeye çalışmıştı.
3 Temmuz 1943 Güney Pasifik’te, Müttefikler Ayak Tırnakları Operasyonunu (Operation Toenails) başlattı: ABD birlikleri, Rendova’dan saldırarak Yeni Georgia adasına indi. Japon garnizonu beklenenden çok daha büyük çıkınca Amerikalılar ağır bir direnişle karşı karşıya kaldı.
ABD Senatosu, çalışan kadınların çocuklarına kreşler sağlamak için 20 milyon dolarlık sübvansiyon sağlayan ilk evrensel Amerikan çocuk bakım programını onayladı. Böylece ‘Perçinci Rosie’ silah fabrikasına gitmesine izin verildi. Devlet destekli çocuk bakımı için baskı yüksek: Londra‘daki İngiliz kadınlar, silah fabrikalarında çalışmak için özgür olmalarını talep ediyor. Kadınlar çocuklarıyla birlikte protesto gerçekleştirerek anneler savaş için çalışacaksa çocuklar için kreşler açılmasını talep ediyor.
Hem Mihver hem de Müttefik ülkeleri, çalışma çağındaki erkekler silahlı kuvvetlere askere alındığından, ciddi işgücü kıtlığı ile mücadele ediyor. Avustralya’dan Kanada’ya kadar kadınlar, çeşitli endüstrileri ve üretimi ayakta tutmak için fabrikalarda işe alınıyor.
4 Temmuz 1943 Tarihin en büyük deniz işgal gücü Kuzey Afrika’da toplandı: 2590 gemide 180.000 Müttefik askeri Sicilya’ya saldırmaya hazır. Müttefik Komutan General Eisenhower, Amerikan askerlerinin İtalya’yı işgal ederken susayacağını tahmin ederek, Kuzey Afrika’ya “üç milyon şişe Coca-Cola (doldurulmuş) ve şişeleme, yıkama ve aynı miktarı ayda iki kez kapatma için eksiksiz ekipman” talep eden acil bir telgraf gönderdi.
Coca-Cola şirketi, ön cephede bile her Amerikan askerinin bir şişe alabilmesini sağlamak için üniformalı “teknik gözlemciler” (“Kola Albayları” lakaplı) göndermek de dahil olmak üzere dünya çapında bir askeri üs dağıtım ağı kuruyor.
4 Temmuz, ABD’nin Bağımsızlık Günü’nü kutladığı bir tatil. Amerikalılar, 1776’nın yıldönümünü, havai fişek ve şenlik ateşlerinin yasaklandığı, aşçılık yemeklerinin karneye verildiği ve birçok ailenin askerlik hizmetiyle bölünmüş olduğu başka bir savaşın ortasında kutluyor. Müttefik kuvvetler Avrupa’ya savaş açmaya hazırlanırken, yaklaşık 1 milyon ABD askeri Britanya’da Bağımsızlık Günü’nü kutluyor; Amerikan Kuvvetleri Radyo Ağı bugün İngiltere’de askerleri evden uzakta eğlendirmek için hizmete giriyor.
5 Temmuz 1943 Sürgündeki Polonya hükümetinin başkanı General Władysław Sikorski, Orta Doğu’daki Polonya kuvvetlerini teftiş ettikten sonra Cebelitarık’tan ayrılırken bir uçak kazasında öldü. Polonyalı subayların SSCB’deki Katyn‘de toplu mezarlarının bulunmasından bu yana Sikorski, Sovyet hükümetiyle çalışmayı reddetti ve Rus topraklarında binlerce Polonyalının nasıl öldürüldüğünü açıklamalarını talep etti. Polonya-Sovyet bölünmesi Müttefikler arasında sürtüşmeye neden oldu. B-24 uçağının düşmesi, diğer üst düzey Polonyalı subaylar ve bir İngiliz milletvekili de dahil olmak üzere 16 kişiyi öldürdü. Kazanın nedeni belirsiz, ancak pilot ve hayatta kalan tek kişi Teğmen Eduard Prchal, ağır bagajın uçağı dengesizleştirmesinden kaynaklanan mekanik bir arızayı sebep gösteriyor.
Bir Amerikalı, 4 yaşındaki Paul Tomita, Bağımsızlık Günü’nü ulusal güvenlik için tehlike oluşturmadığını kanıtlamak için parmak izi alınıp fotoğraflanarak geçiriyor. Sonunda kampından ABD hükümetince 8000 diğer Japon-Amerikalı siville birlikte 14 ay sonra ailesiyle birlikte Idaho’daki esir ayrılmasına izin verildi.
SSCB’de aylarca güç topladıktan sonra, Wehrmacht bugün Kale Operasyonunu başlattı: Kursk şehrine ve onu koruyan Sovyet ordularına yönelik büyük bir Alman saldırısı.
Hitler, Doğu Cephesi hattında beş Sovyet ordusunu tuzağa düşüren ve Kızıl Ordu’yu kararlı bir şekilde kıran Kursk çıkıntısını kesmeyi umuyor. 1941 ve 1942’nin ezici yaz zaferlerini tekrarlamak için her şey hızlı bir atılıma dayanıyor.
Alman yüksek komutanlığı, bu yıl yorgun Wehrmacht’tan doğuda hiçbir saldırıya geçme çağrısında bulunmadı. Bununla birlikte yakın çevresine “Bu saldırıyı ne zaman düşünsem midem bulanıyor.” Diyen Hitler’in SSCB’de umutsuzca büyük bir zafere ihtiyacı var.
6 Temmuz 1943 Alman yaz taarruzu olan Kale Operasyonu, SSCB’de, iki kıskaçta 780.000 Mihver askeri ve 3000 kadar tankla başladı ve bu güç 5000’den fazla tanka sahip yaklaşık 2 milyon Kızıl Ordu askerine saldırdı.
7 Temmuz 1943 Sovyet komutanı panzerlerin Kızıl Ordu hatlarına ulaşmasına izin veriyor: “3 kırmızı fişek yükseldi, ateş emri verildi. Kızıl Ordu ilk kez Alman ağır Panter tanklarıyla karşı karşıya. Panter tankları, Hitler’in büyük silahı ve kalın zırhı olan ve Sovyet tanksavar silahlarına karşı aşılmaz olması amaçlanan “gizli silahı”. Sovyet tankçı Vasily Krysov, SU-122 kundağı motorlu bir silaha komuta ediyor. Alman tankları aracını 1,5 km öteden imha edebilirse de Rusların ana topunun menzili 500 metreden az.
8 Temmuz 1943 Alman Kale Operasyonu, Kursk çıkıntısında durma noktasına geldi; Sovyet casus çeteleri ve Müttefik şifre kırıcılar tarafından uyarıldığı için Kızıl Ordu, saldırı öncesinde kilometrelerce tanksavar siperlerinden yedekte tutulan tümenlere kadar dayanıklı savunma halkaları inşa etti.
9 Temmuz 1943 SSCB’deki Alman Kale saldırısı, vahşi Sovyet direnişiyle bastırılıyor; kuzey kıskaç Kursk çıkıntısına bir milden daha az ilerleyebildi.
10 Temmuz 1943 160.000 kişilik Amerikan ve İngiliz işgal gücü, Husky Operasyonu için hazır olan Sicilya’ya yaklaşıyor: işgal altındaki Avrupa’ya ilk Müttefik çıkarma ve şimdiye kadarki en büyük amfibi çıkarması. Kuzey Afrika ve Malta’dan uçan müttefik bombardıman uçakları geçen ayı Sicilya’yı vurarak, ada savunmasını istila için zayıflatmayı başarmıştı.
Mihver komutanlığı, Müttefiklerin Akdeniz işgal filosunun karmaşık bir İngiliz aldatma planı sayesinde Sicilya’ya değil Yunanistan’a doğru ilerlediğine inanıyor. “Mincemeat Operasyonu”, sahte Yunan işgal planları taşıyan bir İngiliz subayı kılığında bir ceset İspanya’ya yerleştirilmişti. “Binbaşı Martin” hakkındaki sahte belgeler faşist İspanyol hükümeti tarafından ele geçirildi ve Alman istihbaratına verildi ki böylece birliklerin ve uçakların Yunanistan’a yönlendirilmesine yol açtı. Mincemeat aldatmacasını daha inandırıcı hale getirmek için İngiliz istihbaratı, ekilen cesedin, gerçekte MI5 ajanı Nancy Leslie’de nişanlısı “Pam”in bir fotoğrafı da dahil olmak üzere ceplerinde makbuz, fatura ve cüzdandan oluşan detayları taşımasını sağladı. İspanya’ya denizaltı tarafından “Binbaşı Martin” olarak atılan ceset, aslında, öldükten sonra parlak bir İngiliz gizli ajanına dönüştürülen ölü bir Galli serseri olan Glyndwr Michael’dı.
11 Temmuz 1943 Müttefiklerin Sicilya’yı işgali olan Husky Operasyonu, birliklerin 105 mil boyunca İtalya kıyısına iniş yapmasıyla başladı. Kötü hava koşulları askerleri engelledi, ancak İtalyan ve Alman savunucuları, hiç kimsenin bu kötü hava koşullarında amfibi saldırı girişiminde bulunmayacağını varsaydıkları için gafil avlandılar.
İtalyan savunması, Müttefik saldırısı karşısında çöküyor; İngiliz birlikleri antik Syracuse limanını ele geçirdi, ABD ve Birleşik Krallık güçleri kıyıdaki diğer 10 limanı ele geçirdi.
12 Temmuz 1943 504. ABD paraşütçüleri, feci bir “dost ateşi” olayında Amerikan topçuları tarafından Sicilya üzerinde vuruluyor. 2000 ABD paraşütçüsü, Sicilya’daki Gela Limanı’na Amerikan kuvvetlerini desteklemek için uçuyorlardı. ABD Donanması topçusu onları Alman Junkers bombardıman uçakları zannetti ve bir uçaksavar ateşi salvosu başlattı. Alman bombardıman uçakları tarafından vurulan ABD kargo gemisi Robert Rowan, Sicilya’nın Gela limanında patladı. Luftwaffe tarafından ateşe verilen mühimmat kargosu devasa bir güçle patlatıldı. Gemideki 421 askerin tamamı güvenli bir şekilde tahliye edildi.
13 Temmuz 1943 Alman Kale Harekâtı taarruzunun başlamasından bir hafta sonra, Wehrmacht’ın Kursk çıkıntısına ilerlemesi durdu. Artık Kızıl Ordu karşılık vermeye hazır durumda. 5. Muhafız Tank Ordusu, Prohorovka köyü yakınlarında büyük bir saldırı planlıyor. Yaklaşık 1.000 tank ve kundağı motorlu silah, yaklaşık 300 Alman tankına karşı 600 Sovyet tankı, şimdiye kadarki en büyük zırhlı savaşlardan biri olan Prokhorovka’da buluşuyor. Araçların yarısından fazlasının tahrip olması da dahil olmak üzere ezici kayıplara rağmen, Kızıl Ordu Almanları durdurmayı başarıyor.
14 Temmuz 1943 Kızıl Ordu, Kursk çıkıntısına yönelik Alman saldırısına karşı taarruza geçmek için, Napolyon’u yenen Rus generalin adını taşıyan Kutuzov Operasyonu için 1,2 milyon asker ve 2400 tank topladı. Kursk çevresindeki Sovyet savunma hatlarında panzerlerin dörtte biri harap oldu.
Müttefik işgalciler Sicilya’nın güneyinde 10 kasabayı ele geçirdi. Mütttefikler daha fazla kuvvetle yeni kurulan sahil noktalarına indikçe kuzeye doğru ilerliyor.
15 Temmuz 1943 Sicilya’daki Amerikan askerleri, bir İtalyan hava üssünü ele geçirdikten sonra 73 silahsız savaş esirini katletti. Güney Sicilya’daki Biscari’de, 180. ABD Piyade Alayı’ndan askerler, 71 İtalyan ve 2 Alman’ı yakın mesafeden vurdular. Teslim olduktan sonra keskin nişancı saldırılarından sorumlu tuttukları esirleri öldürdüler. Çavuş Horace West, 37 mahkûmu şahsen öldürdü, bir amirinden Thompson hafif makineli tüfek ödünç aldı ve “orospu çocuklarını öldürmek” için İtalyanları koruyan askerlere “Görmek istemiyorsan arkanı dön” dedi. Her mahkûmun kalbine son bir el ateş etti. ABD’nin Sicilya komutanı General Patton, savaş suçlarıyla ilgili şunları söyledi: “Ölenlerin keskin nişancı olduklarını veya kaçmaya falan teşebbüs ettiklerini doğrulayın, çünkü bu basını kötü kokutacak ve aynı zamanda sivilleri de kızdıracaktır. Her neyse, onlar öldü, bu yüzden bu konuda hiçbir şey yapılamaz.” Böylece bu savaş suçunun üstü örtülüyor.
Sicilya’da ilerleyen Müttefik kuvvetler, bazı kasabalarda, savaştan ve Alman birliklerinden bıkmış İtalyan kalabalığınca alkışlanıyor.
Kursk’ta Prokhorovka yakınlarındaki Wehrmacht ve Kızıl Ordu arasındaki acımasız savaşta, her bir panzere karşılık 10 Sovyet tankı yok ediliyor veya devre dışı bırakılıyor. Bununla birlikte Wehrmacht rakibine karşı hala sayıca az.