CACUS Roma Mitolojisinde Vulcan ile Medusa‘nın oğlu, Caca’nın erkek kardeşi olan ateş tanrısı veya ateş püskürten bir devin adıdır. Palleneli Evander’e göre göre göre Aventine tepesinde, kapısı üzerine kurbanlarının kafataslarını çivilediği bir mağarada yaşayan Cacus, Geryoneus’tan çaldığı sığırlarla birlikte seyahat eden Hercules’in hayvanları otlamaya bırakmasını fırsat bilip, birkaç sığırı çalarak mağarasına saklamıştır.
Arkasında iz bırakmamak için hayvanları kuyruklarından sürüklemişse de Cacus’un
kız kardeşi Caca durumu Hercules’e haber verince kahraman gürzüyle üç ağzından da ateş püskürten üç başlı devi öldürmüştür. Bu mağaranın olduğu yerde sonradan Pater Inventor (Kâşif Baba) adlı bir Jüpiter tapınağı inşa edilmiştir (Liv. i. 7; Ov. Fast. i. 554; Virgil Aeneid viii. 19). Kimi söylencelerde Cacus, Garunus veya Recarunus adıyla anılırken, bir başkasında Cacus’un dev değil Etrüsk kralı Tarkhon’a elçi olarak gönderilen Frigyalı bir istilacı olduğu görevini kötüye kullanıp, Campania’yı işgal edince Tarkhon’a yardıma gelen Hercules’in istilayı önlediği kaydedilmiştir. Diodoros ise Palatinus’ta Hercules’i ağırlayan Kakios adlı kudretli bir adamın adını anarken Palatinus’un merdivenlerinden Scalae Caci’nin adının bu adam ile ilişkili olduğunu kaydetmiştir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016