Yazı: Özhan Öztürk
Roma Forumu veya Foro Romano 41.8922°N 12.4852°E Latince Forum Romanum olarak bilinen ama halk arasında Forum Magnum veya sadece Forum olarak bilinmekte, Roma halkının yaşamının merkezinde yer almaktaydı.
Roma forumu nerede?
Roma Forumu tarihi
Roma Forumu’nda zafer Alayı geçitleri, seçim çalışmaları, kamuya açık konuşmalar,
ceza yargılamaları, ticaret anlaşmaları burada gerçekleşmekteydi. Öncesinde bataklık olan zemini 5. Roma kralı Tarquinius Priscus (MÖ 616-579) tarafından kurutulmuş, çevresindeki tepelerden taşınan çökeltiler sayesinde Cumhuriyet döneminden itibaren yükselmiştir. Forum, Castor ve Pollux Tapınağı, Romulus Tapınağı, Satürn Tapınağı, Casa delle Vestali, Venus ve Roma Tapınağı, Aemilia Bazilikası, Julia Bazilikası, Septimius Severus Kemeri, Titus Kemeri, politikacıların Roma vatandaşlarına konuşma yaptığı Rostra, Hostilia Mahkemesi (Curia Hostilia), Maxentius ve Konstantin Bazilikası, Tabularium, Antoninus ve Faustina Tapınağı, (Umbilicus Urbi) ve Sezar Tapınağı gibi büyük anıtları ve
antik yapıları içermektedir. Forum Romanum ile Kolezyum‘u birbirine törensel bir yol olan Via Sacra bağlamaktaydı. Forum içine eklenen son anıt Bizans İmparatoru Fokas için 608 yılında dikillen Fokas Sütunu‘dur.
Roma forumu giriş ücreti
Forumu gezmek için 4 € karşılığında 2 kişinin birlikte dinleyebileceği sesli kılavuzlar Kolezyum yakınlarında Titus kemeri altında kiralanmaktadır.
Roma Forumu Hakkında Önemli Bilgiler
Roma Forumu (Latince adı Forum Romanum), Roma şehrinin merkezinde Palatine ve Capitoline Tepeleri arasındaki küçük vadide yer alan birçok önemli eski hükümet binasının kalıntıları ile çevrili 250 x 170 m boyutlarında dikdörtgen bir forumdur. Yüzyıllar boyunca Roma halk yaşamının merkezi konumunda olan, İmparatorluk döneminde dini ve laik gösteri ve törenlerin merkezi haline gelen Forum, kentin en görkemli tapınaklarının ve anıtlarının çoğuna ev sahipliği yapmaktaydı.
Forumun orijinal hali alçak ve bataklık alanı MÖ 7. yüzyılda boşaltılmış olup, Tiber‘e boşaltılan büyük bir kanalizasyon sistemi Cloaca Maxima’nın inşası sonrasında insanlar iki tepenin arasına yerleşmeye başlamışlardır. Roma krallığının en eski tapınakları, eski kraliyet ikametgâhı, Regia (M.Ö. 8. yüzyıl) ve Vesta Tapınağı Forum’un güneydoğu kenarında bulunuyordu. Roma Forumu asırlar boyunca aşamalı olarak ve parça parça olarak gelişmiş olup, Sulla, Julius Caesar, Augustus ve diğerleri tarafından bir düzen sağlanmaya çalışılmıştır. İmparatorluk döneminde, merkez meydanın etrafında toplanan büyük kamu binaları azalmış olup, açık alan, yaklaşık 130 x 50 metre boyutlarındaydı. Trajan Forumu ve Ulpia Bazilikası gibi Roma Forumu’ndan daha büyük ve daha abartılı yapılar kentin kuzeyinde inşa edilmiştir. Orta Çağ boyunca, Forum Romanum’un hatırası devam etmesine rağmen, anıtları enkaz altına gömülmüş ve adıı “Campo Vaccino” ya da “sığır tarlası” olarak anılmıştır. Napolyon döneminde başlayan Forumun temizlik çalışmaları, 1803 yılında Carlo Fea Septimius Severus Kemeri kazıları 20. yüzyılın başlarında büyük ölçüde tamamlanmıştır.
Roma Forumu’nda tamamen veya kısmen ayakta kalan yapılar arasında Castor ve Pollux Tapınağı (MÖ 484), Tanrısal Sezar Tapınağı (M.Ö. 29), Mamertine Hapishanesi, Curia (senato evi) (MÖ. 44), Tapınak Tapınağı bulunmaktadır. Satürn (MÖ 497), Vesta Tapınağı (MÖ 3. yüzyıl), Romulus Tapınağı (MS 307), Titus Kemeri (MS 82), Septimius Severus Kemeri (MS 203) ve Cloaca Maxima (MÖ 600) sayılabilir.
Forumun resmini yapan önemli sanatçıları arasında Maerten van Heemskerck, Pirro Ligorio, Canaletto, Claude Lorrain, Giovanni Paolo Panini, Hubert Robert, J.M.W. Turner bulunmaktadır.
