Bologna (Emilia-Romagna)
Bologna (Bolonya) 44°29′38″N 11°20′34″E /boˈloɲːa/ [Bulåggna] Emilia-Romagna bölgesinde yaklaşık 1 milyonluk nüfusuyla İtalya’nın yedinci kalabalık metopolü olan bir il ve bu ilin merkezi olan 387.044 nüfuslu (2016) kentin adıdır.
Özet bilgi
Due torri (Garisenda ve Asinelli kuleleri) Bologna’nın sembolüdür
Emilia-Romagna’nın merkezi olan yerleşim ayrıca batı dünyasının en eski üniversitesine, belki de en ünlü ve lezzetli mutfağına (la cucina Bolognese) ve kırmızı duvar ve çatılarına (sonradan yakıştırılan bir görüşe göre sola yatkın siyasi çizgisine) atfen ‘La dotta, la grassa, la rossa’ (eğitimli, şişman ve kırmızı) ve ‘Kızıl Bologna’ (Bologna la rossa) lakaplarını taşımaktadır. Dante Alighieri, Thomas Becket, Albrecht Dürer ve Nicolò Copernico bu 1088’de kurulan Bologna Üniversitesi’nin ünlü öğrencilerinden bazıları olup, Orta Çağ mimarisi örnekleriyle dolu kent aynı zamanda mutfağıyla ünlü olup, “Bolonez sos“un ad vericisidir.
Gezilecek yerler
Ayrıca Avrupa’nın iyi korunmuş Porticolu yürüme yolları bu kentte bulunmaktadır.
Bunların en büyüğü Porta Saragozza’yı Madonna di San Luca kilisesine bağlayan Portico di San Luca’dır. Ortaçağ kent planını Bologna’da en ünlüleri 1110 civarında inşa edilmiş Garisenda ve Asinelli ailelerinin adını taşıyan kırmızı ve portakal rengi tonlarında ikonik iki yüksek kule (Due torri) olan pek çok kule (Torri di Bologna) bulunmaktadır. Bunlardan Torri di Bologna Torre Accursi veya Torre dell’orologio Piazza Maggiore’de
Torre Agresti Piazza Galileo’da, Torre Alberici Piazza della Mercanzia’da, Torre dell’Arengo Piazza Ravegnana’da, Torre degli Asinelli Piazza Ravegnana’da, Torre degli Azzoguidi veya Torre Altabella Via Altabella’da, Torre dei Bertolotti-Clarissimi Via Farini’de, Torre dei Carrari Via Marchesana’da, Torre Catalani Vicolo Spirito Santo’da, Torre dei Galluzzi Via Manzoni’de, Torre Galluzzi Corte Galluzzi’de, Torre della Garisenda Piazza Ravegnana’da, Torre Ghisilieri Via Nazario Sauro’da, Torre dei Guidozagni Via Albiroli’de, Torre Lambertini Piazza Re Enzo’da, Torre Lapi Via IV Novembre’de, Torre degli Oseletti Strada Maggiore’de,
Torre dei Prendiparte veya Torre Coronata Via S. Alò’da, Torre dei Ramponi Via Rizzoli’de, Torre degli Scappi Via Indipendenza’da, Torre degli Toschi Piazza Minghetti’de, Torre degli Uguzzoni Vicolo Mandria’da bulunmaktadır.
Kentin siyasi, dini ve ekonomik hayatının kalbi olan ana
meydanı Piazza Maggiore yakınlarında Ortaçağ’dan beri kurulan pazar Mercato di mezzo ile kentin sembollerinden Neptün Çeşmesi (Fontana del Nettuno) yer almaktadır.
MÖ 10. yüzyıldan beri insan yerleşimine sahne olan bölgede Demir Çağ’ında Kelt ler yaşamaktayken zamanla Romalılar, Hun, Goth, Lombard ve Fransızların egemenliğinde kalmıştır. Uzun süre otonomiyle yönetilen kent Pepoli ve Bentivoglio aileleri tarafından papalık beyliği olarak yönetilmiştir. Bologna tüm İtalya’da ilk kent konsiline sahip olan yerleşim olmakla kalmamış aynı zamanda 1256’da Liber Paradisus yasasıyla köleliği kaldıran ilk kent olma özelliğine de sahiptir.
San Giorgio (1589-1633), San Giuliano (12. yüzyıl), Madonna di San Luca (1765), konferans salonu olarak kullanılan Santa Lucia (1418), Madonna di Galliera (1662), Santa Maria della Neve (1479), Santa Maria della Pioggia (1729), Santa Maria della Vita (1787), Santa Maria delle Muratelle (1630), Santa Maria Lacrimosa (1539), Santa Maria Maggiore (1665), San Procolo, Santa Cristina alla Fondazza (1602), Santissimo Salvatore (1605-1623), San Martino (15. yüzyıl), Basilica di Santo Stefano, Basilica di San Petronio, Basilica di San Domenico, Basilica di San Giacomo Maggiore (1315), Basilica di San Francesco (1263), Basilica di Santa Maria dei Servi (1346), San Barbaziano (17. yüzyıl) ve San Paolo Maggiore (1611) kiliseleri ile barok stilde inşa edilmiş San Carlo, San Colombano ve San Filippo Neri oratoryoları kentin görülmeye değer dini yapılarıdır.
Bologna’da çok sayıda gösterişli bina olup Marescotti Brazzetti (1508), Aldrovandi (1725), Fantuzzi (1517), Orsi Mangelli, Torfanini (1544), 2008’e dek Belediye sarayı günümüzde ise kent sanat müzesi olarak kullanılan Palazzo D’Accursio, Palazzo del Podestà, Grassi (13. yüzyıl), Palazzo Re Enzo, Palazzo dei Banchi, Palazzo dei Notai, Isolani (1451-55), Hercolani (1785), Dondini Ghiselli (1753), Zambeccari (1775), Legnani Pizzardo (16. yüzyıl), Leoni (1549) sarayları ile Villa Gandolfi Pallavicini (17. yüzyıl) bunların en önemlileridir.
Mutlaka görülmesi gereken yerlerDue torri, Piazza Maggiore, Santuario di Madonna di San Luca, Basilica di San Petronio, Fontana del Nettuno, Museo di Palazzo Poggi, Santuario di Santo Stefano, Santa Maria della Vita, Basilica di San Domenico, Museo Civico Archeologico, Museo per la Memoria di Ustica, Teatro Anatomico, Biblioteca Salaborsa, Quadrilatero, Casa Isolani, Via dell’Indipendenza, Museo d’Arte Moderna di Bologna, Certosa di Bologna, Mercato di Mezzo, Finestrella di Via Piella |
| Bologna ili belediyesi resmi website: www.comune.bologna.itBologna (Bolonya) iline bağlı Belediyeler (Comuni della città metropolitana di Bologna): https://ozhanozturk.com/2019/09/26/bologna-iline-bagli-belediyeler/
Turizm bürosu: ☎ +39 051 239660 www.bolognawelcome.com/ |
Diğer önemli yapı taşları
Mercato di Mezzo (Via Clavature, 12) Bologna kent merkezidne Piazza Maggiore
birkaç adım mesafede gıda kültürünün en önemli tarihi yerlerden birisi oaln kentin en eski pazarında, et, balık, söğüş, peynir, meyve, ekmek, pizza, makarna, dondurma ve hamur işleri, şarap ve bira gibi tüm yerel gıda çeşitleri temin edilebilir. Adı ‘Orta pazar’ anlamına gelen bu 3 katlı yemek cenneti İtalyan birliğinin sağlanmasından sonra ülkenin ilk üstü kapalı pazarı olmuş, 2014’de geçirdiği düzenleme ile bugünkü haline kavuşmuştur.
Basilica di San Domenico 44°29′22″N 11°20′41″E Bologna kent merkezinde Piazza di San Dominico meydanında bulunan 1240 tarihli kilisede Dominiken tarikatı kurucusu St. Dominic’in kemikleri saklanmaktadır. Bazilika her gün 07:30-13:00 ve 15:30-19:30 saatleri arasında açıktır. ☎ +39 051 640 0411.
Piazza Maggiore 44°29′37.42″N 11°20′35.06″E Bologna kent merkezinde yeralan 115×60 m ölçülerinde dörtgen formunda meydanın adı olup, etrafı Ortçağ kentinin en önemli binaları ile çevrilidir. Kuzeybatı köşesi Neptün çeşmesinin (Fontana del Nettuno) bulunduğu Piazza del Nettuno meydanına, kuzeydoğu köşesi daha dar bir meydan olan Piazza Re Enzo’ya açılmakta Palazzo Re Enzo boyunca ilerleyerek Palazzo del Podestà’ya ulaşılabilmektedir. Palazzo d’Accursio (Batı), Palazzo dei Notai (Güneybatı), Basilica di San Petronio (Güneydoğu), Palazzo dei Banchi (Doğu) ve Palazzo del Podestà (Kuzey) Piazza Maggiore’de bulunan önemli tarihi yapılardır.
Palazzo dei Notai 44°29′34″N 11°20′37″E Bologna kent merkezinde Piazza
Maggiore meydanında bulunan içi 15. yüzyıl freskleriyle süslü saray olup, Berto Cavalletto ve Lorenzo da Bagnomarino tarafından 1381’de noterlik hizmeti için yapılmışsa da Palazzo d’Accursio’ya bakan yüzü 1437’de Bartolomeo Fioravanti, 1908’de ise Alfonso Rubbiani tarafından restore edilmiştir.
Palazzo dell’Archiginnasio (Piazza Galvani, 1) 44°29′31.83″N 11°20′36.57″E Bologna kent merkezinde Piazza Maggiore’un güneyinde yeralan bina Antonio Morandi tarafından 1562-1563 arasında inşa edilmiş olup Bologna Üniversitesine bağlı Archiginnasio Belediye Kütüphanesi ve Anatomi tiyatrosu bölümleri Pazartesi-Cuma 10:00-18:00, Cumartesi 10:00-19:00, Pazar günleri ise 10:00-14:00 saatleri arasında €3 karşılığında gezilebilmektedir. ☎ +39 051 276811
Palazzo del Podestà 44°29′39.25″N 11°20′35.71″E (Piazza Maggiore, 1) Bologna kent merkezinde Ortçağ’da yerel Podesta’nın görev yaptığı 13. yüzyıl yapımı Romanesk 2 katlı kamu binası olup, 15. yüzyıl sonlarında mimar Aristotele Fioravanti (1484-1494) tarafından Rönesans stiline uygun formda restore edilmiştir. 16-18. yüzyıllar arasında tiyatro olarak kullanılan binanın içi 20. yüzyılda Adolfo de Carolis tarafından fresklerle süslenmiştir.
Palazzo Re Enzo 44°29′40.56″N 11°20′33.72″E (Piazza del Nettuno 1/c) Bologna kent merkezinde bulunan saray 1249-1272 arasında ölene dek burada hapsedilen Kutsal Roma imparatoru II. Frederick’in oğlu Sardinyalı Enzio’nun adını taşımaktadır. Yapı 1244-1246 arasında yanıbaşındaki Palazzo del Podestà’ya ek olarak inşa edilmiş bu yüzden başlangıçta Yeni Saray anlamına gelen Palatium Novum adıyla anılmıştır. Yapının Gotih stildeki girişi 1905 restorasyonu sırasında Alfonso Rubbiani tarafından yapılmıştır.
Palazzo D’Accursio (Piazza Maggiore 6) Bologna kent merkezinde bulunup 11 Kasım 2008’e dek belediye sarayı sonrasında ise kent sanat müzesi olarak kullanılan 14. yüzyıl yapımı tarihi saray çok sayıda eski mobilyanın yanısıra, Ortaçağ’dan 19. yüzyıl arası döneme ait ama özellikle Rönesans resim ve heykellerinden oluşan bir koleksiyona ev sahipliği yapmaktadır. ☎ +39 051 203 111
Palazzo dei Banchi 44°29′37″N 11°20′38″E Bologna kent merkezinde doğu yüzü Piazza Maggiore meydanına bakan Rönesans stilinde bir saray olup, 15-16. yüzyıllarda Jacopo Barozzi tarafından inşa edilmiştir. Saray, Pavaglione adıyla bilinen bir portico vasıtasıyla Bologna Üniversitesi binalarından Palazzo dell’Archiginnasio‘ya bağlıdır.
Tombe dei Glossatori Bolognese Okulu Glossatori Mezarlığı Piazza San Domenico
ve Piazza Malpighi meydanları arasında yeralmakta olup, adını belgelere not (glosses) ekleyen avukatlardan almıştır. 13. yüzyıl öncesine ait olan mezarlarda Bologna’nın en ünlü bilim adamları yatmaktadır.
Ventana al canal
Bologna’yı gezerken Via Piella 18 numaradaki demir parmaklıklı küçük pencereden ki Venedik Penceresi olarak adlandırılıyor Ventana al canal adlı minyatür bir su kanalı ile etrafındaki evler size bir an için nerede olduğunuzu unutturabilir.
Bologna Müzeleri
Şehirde yeralan kent müzelerine ‘Istituzione Bologna Musei’ aracılığıyla ulaşılabilmektedir:
Bu kurum birliği içerisindeki müzeler şöyledir:
. Museo Civico Archeologico: Arkeoloji Müzesi (Via dell’Archiginnasio 2, ☎ +39 051 2757211. Salı-Cuma 9.00-15.00, Cumartesi-Pazar ve tatil günleri 10.00-18.30
. Collezioni Comunali d’Arte: Kent Sanat Koleksiyonu Piazza Maggiore 6 ☎ +39 051 2193631. Salı-Cuma 9.00-15.00, Cumartesi-Pazar ve tatil günleri 10.00-18.30.
. Museo Civico Medievale: Ortaçağ kent müzesi: via Alessandro Manzoni, 4, ☎ +39 051 219 3916
. Museo Davia Bargellini: Strada Maggiore, 44. 17. yüzyıl yapısı Palazzo Davia’da resim koleksiyonu.
. Museo d’Arte Moderna di Bologna (MAMbo): Modern Sanat Müzesi. Via Don Giovanni Minzoni 14, ☎ +39 051 649 6611. Salı-Pazar 10:00-18:00
. Museo Morandi Piazza Maggiore 6 Salı-Cuma 9.00-15.00. Cuamrtesi-Pazar 10.00-22.00. Giriş €4
. Museo Internazionale e Biblioteca della Musica di Bologna: Uluslararası Müzik Kütüphane ve müzesi. Strada Maggiore, 34 – Palazzo Aldini Sanguinetti, ☎ +39 051 275 7711. Salı-Pazar 10.00-17.00 (1 Ocak-31 Mayıs), Salı-Pazar 10.00-13.30, Cuma-Pazar 10.00-17.00 (1 Haziran-14 Temmuz), Pazartesi, Çarşamba, Cuma 9.30-16.00 Perşemce 9.30-22.00 Cumartesi-Pazar 10.00-18.30 (15 Temmuz-15 Eylül),Salı-Perşemce 10.00-13.30, Cuma-Pazae 10.00-17.00 (16 Eylül-31 Aralık)
. Museo del Patrimonio Industriale: Endüstriyerl Endüstriyel Miras Müzesi. Via della Beverara, 123, ☎ +39 051 63 56 611
Kent Müzeleri dışında Bologna Üniversitesine bağlı ‘Sistema Museale di Ateneo’ veya kısaca (SMA) sistemi altında yeralan çok sayıda müze bulunmadır:
. Museo di Palazzo Poggi (Via Zamboni 33). ☎ +39 0512099398. Kışın Salı-Cuma 10.00-16.00, Cumartesi-Pazar 10.30-17.30. İçi Pellegrino Tibaldi’nin freskleriyle süslü olan sarayın alt kat salonunda Angelo Piò’nun Herkül heykeli (1730), kuzeyde Aula Magna anıtı (1756) dışında 600 kadar resim bulunmaktadır. Doğa tarihi, Anatomi ve doğum, fizik ve kimya, Askeri mimari, Kütüphane, Coğrafya ve Denizcilik Bilimi, Doğu Asya Sanatı bmlümlerine ayrılmış müzenin giriş ücreti 5 €’dur.
. Museo della Specola (Via Zamboni, 33) ☎ +39 320 4365356. Sadece 15 kişilik rehberli gruplar girebilmekte olup, giriş ücreti 5 €5’dur.
. Museo Europeo degli Studenti (MeuS). Avrupa Öğrenci Müzesi (Via Zamboni, 33) ☎ +39 051 2088690. 13-20. yüzyıl arası tarih ve kültür konulu müze girişi öğrenciler ücretsizdir.
. Museo Geologico e Paleontologico “Giovanni Capellini”: Giovanni Capellini Jeoloji ve Paleontoloji Müzesi (Via Zamboni, 63). Pazartesi-Cuma 09.00-12.30; Cuamrtesi 9.00-12.30, 15.00-19.00; Pazar 10.00-18.00.
. Museo Di Fisica: Fizik Müzesi Via Irnerio, 46, ☎ +39 051 20 9 1099.
. Museo di Mineralogia “Luigi Bombicci”: Mineraloji Müzesi. (Piazza di Porta S. Donato 1) Pazar-Cuma 09.00-13.00
. Collezione di Chimica “G. Ciamician”: kimya Müzesi (Via Selmi, 2) ☎ +39 051 2099539. 9:00-18:00
. Museo delle Cere anatomiche “Luigi Cattaneo”: Anatomi Müzesi (Via Irnerio, 48) ☎ +39 051 2091556.
Cassa di Risparmio vakfı tarafından işletilen müzeler ise şunlardır:
. Palazzo Fava Ghisilieri (Via Manzoni, 2) ☎ +39 051 19936305.
. Palazzo Pepoli Vecchio: Bologna tarihi müzesi (via Castiglione 8) ☎ +39 051 19936370.
. Oratorio di San Colombano.
. Santuario di Santa Maria della Vita (via Clavature, 10) ☎ +39 051 236 245.
. Casa Saraceni.
. San Giorgio in Poggiale.
. Santa Cristina.
Dünyaca ünlü yarış arabası üreticisi Ferrari S.P.A. Bologna’dan 20 dakika uzaklıkta Maranello’da yeralırken yine sürat tutukunlarına hitap eden Lamborghini ve Ducati fabrikaları ile müzeleri bölgede yeralmaktadır.
. Museo Ducati (Via Antonio Cavalieri Ducati, 3) ☎ +39 051 641 3343
ducati.com/company/visit_us/index.do?tab=museum
. Museo Lamborghini (Via Modena, 12, Sant’agata Bolognese)
Ayrıca kentte görmeye değer başka müzeler de bulunmaktadır:
. Milli Resim Galerisi Pinacoteca Nazionale di Bologna (Via Belle Arti 56, ☎ +39 051 421 1984) Salı-Pazar 9.00-19.00
. Museo Ebraico: Yahudi Müzesi (via Valdonica 1/5) ☎ +39 051 2911280
. Accademia Filarmonica: Filarmoni Akademisi (via Guerrazzi 13) ☎ +39 051 222 997
. Galleria d’Arte Moderna “Raccolta Lercaro”: Modern Sanat Müzesi (Via Riva di Reno 57). ☎ +39 051 472078.
www.fondazionelercaro.itindex2.php?menu=raccolta
Aşçılık kurslarıCook Italy* Via Marsala 16, 40126 ☎ 39 349 007 8298 *Sabah 8.45’den öğleden sonra 17.00’a dek süren günlük kursta pazardan balık, et, sebze, peynir, şarap seçiminden başlayarak İtalyan mutfağı, ama genel olarak yemek pişirme, yerel ürünler ve gelenekler konusunda harika bir atmosferde Carmelita’dan kıymetli bilgiler edinebilirsiniz. Kişi başı 200-300 € Diğer aşçılık kurs ve turları: . CIBO Culinary Institute of Bologna Via Augusto Righi 30b, 40126 ☎ 390510566087 . Cooking School Via Cesare Boldrini 6, 40121 Bologna ☎ 393342324787 . Taste Bologna Via Filippo Turati 106, 40134 ☎+393489346282 . Delicious Bologna Via Valdonica, 8, 40126 +39 338 132 8458 |
Ne Yenir? Nerede Yenir?Tortellini in brodo, Tagliatelle al ragu ve Lasagna Verde alla Bolognese gibi makarna çeşitleri, kentin adını taşıyan ünlü bolonez sos (Ragù bolognese) ile Mortadella sosisi, haşlanmış biftek Bollito, kremalı pasta Zuppa Inglese ve özellikle tatlılarda kullanılan mascarpone peyniri bölgenin özgün tadlarıdır. . Ristorante Garganelli* Via del Pilastro 2, 40127 ☎ 051/3767766 www.savoia.eu/ristorante-garganelli *Şehir merkezinden biraz uzak, güzel bir bahçe içerisinde ortalamanın biraz üzerinde bir fiyata kaliteli servis eşliğinde makarna çeşitleri, et ve balık yemekleri, yer mantarı, tatlılar özellikle tiramisu tavsiye edilir. Mükemmel hazırlanmış peynir tabağı ve iyi kırmızıların 15 €’dan başladığı geniş şarap bir listesi mevcut. . Antica Trattoria Del Reno Via Del Traghetto 5/3, 40131 ☎+39 051 412 9341 . I Carracci Ristorante Via Alessandro Manzoni 2, 40121 ☎+39 051 225445 grandhotelmajestic.duetorrihotels.com/hotel-5-stelle-lusso-bologna-italia/ristorante-i-carracci . Bitone Via Emilia Levante 111, 40139 ☎ 051 546 110 www.ristorantebitone.itpage.php/Ristorante-Enoteca-Bitone-Bologna . Al Cambio Via Stalingrado 150, 40128 ☎ 051 328 118 |
Parklar ve Yeşil alanlar
Bologna su kanalları Po Nehri ile şehri bağlamak ve fabrikalara su ve mekanik enerji sağlamak amacıyla oluşturulmuş olup, günümüzde Navile, Reno, Savena, Cavaticco ile su değirmenleri için itici güç sağlayan Moline kanalları varlığını sürdürmektedir.
Viale Gozzadini’de Margherita bahçeleri (Giardini Margherita), Piazza VIII Agosto’da Montagnola parkı (Giardino della Montagnola), Via Saragozza’da Villa Spada parkı (Villa delle Rose ☎ +39 051 436 818), Via Casaglia’da Villa Spada bahçesi (☎ +39 051 614 5512), Via degli Scalini’de Villa Guastavillani bahçesi (☎ +39 051 239 660), Via di Casaglia’da Parco Cavaioni ve Via della Certosa’da Certosa (☎ +39 051 4 12606) park ve bahçeleri kentin görülmeye değer yeşil alanlarıdır.