Karadeniz Tarihi

Alaçam Tarihi (Zalihis, Hellenopontus, Leontopolis, Kömenüz), Samsun

Makale: Özhan Öztürk Zalihis[1] veya Zalikon MS 6. Yüzyılda Bizanslı coğrafyacı Hierokles’in Synecdemus adlı yapıtında “Saltos Zalihis”[2] adıyla Paphlagonia içlerinde etrafı ormanlarla çevrili bir kent olarak geçmektedir. MS 2. yüzyılda Ptolemaeus Halys nehrinin 210 stadia batısında Karadeniz’e dökülen Zalikos adlı bir nehirden bahsederken[3] Marcian, Zagorus’un 90 stadia uzağında bulunan bu nehrin ağzında, dereyle aynı adı taşıyan bir köyün varlığını da bildirmiştir. İlçe sınırlarında yapılan arkeolojik kazılarda Sivritepe, Dedetepe, Gökçeboğaztepe’de Hitit dönemine ait yerleşmeler tespit edilmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Terme Tarihi (Themiskyra, Tirmedos), Samsun

Makale: Özhan Öztürk Themiskyra[1],  Thermodon[2] nehrinin ağzında Amisos‘un 60 km batısında kurulmuş antik bir kentin adı[3] olup, bugüne dek kazılmamakla birlikte hiç bir dönemde polis olmadığı sanılmaktadır.[4] Ptolemy yerleşimi olduğundan daha batıda İris Nehri ile Heraklium Burnu arasında tanımlama hatasına düşerken[5], Skylax, Themiskyra’yı bir Yunan kenti olarak anmış Diodorus ile Aiskhylos[6] ise Amazonlar tarafından kurulduğunu bildirmiştir.[7] Yunan mitolojisinde Amazon kraliçesinin sarayının burada olduğu ve Herakles’in Hippolyte’in kemerini almak için Themiskyra’ya geldiğine dair bir anlatı bulunmasının yanı sıra, Argo efsanesinde de bahsi geçmektedir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Samsun Tarihi: Roma ve Bizans dönemi

Makale: Özhan Öztürk Amisos, Roma döneminde Hristiyanlığın devlet dini yapılmasının ardından Hristiyanlaşan ve Bizans döneminde “Pontika diyozesi[1]” adı verilen Karadeniz sahili dışındaki bugünkü Çorum, Sivas, Yozgat, Gümüşhane, Erzincan ve Tokat vilayetlerine denk düşen idari bölge içinde yer almıştır. Bu dönemde kentte Yunanlılar ve yerlilerin yanı sıra tıpkı Amasya, Tokat ve Sebastopolis’te olduğu gibi bir Yahudi cemaatinin de varlığı söz konusu olup, bölgeye göç yoluyla mı yoksa Kapadokya çevresindeki prenslikler yoluyla mı geldikleri hakkında bilgi yoktur[2].

Oku
Karadeniz Tarihi

Amasya Tarihi: Selçuklu dönemi ve Eretna Beyliği dönemi

Makale: Özhan Öztürk Selçuklu dönemi Bizans imparatoru VII. Mikhael, Anadolu’yu yağmalayan Kelt kökenli asi komutan Roussel’in yakalanıp kendisine teslim edilmesini Selçuklular’a ücret mukabili önerince Suriye Meliki Tutuş Roussel’i adamlarına yakalatarak Amasya’daki Bizans birliğinin komutanına teslim ettirmiştir. Buna karşın, imparatorun Amasya’ya strategos autokrator rütbesiyle gönderdiği I. Aleksios elinde para olmadığı için parayı Amasya halkından toplamaya çalışmıştır. Parayı vermekte gönülsüz olan Amasyalılar’a hitap eden Aleksios’un imparatorluk sınırı içerisindeki Amasya’yı gurbet yeri[1] olarak tanımlaması bölgede Rumlaşmanın ancak kısmen gerçekleştiğini ve Ermeni etnisitesi ve kültürünün bölgedeki gücünü gösterir niteliktedir[2].

Oku
Karadeniz Tarihi

Pontus İsyanı: Protestan Kilisesi, Patrikhane ve Rus Çarlığı’nın Etkisi

Makale: Özhan Öztürk Protestan Kilisesinin etkisi 19. yüzyıl Anadolu’sunda özellikle Amerikalıların, başını çektiği Protestan misyoner kuruluşlarının kurduğu okullar vasıtasıyla Rum Cemaati’nin entelektüel gelişime katkıda bulunduğunu bildirmekte yarar varsa da misyonerler, eğitim alanında elde ettikleri başarıyı[1] dini alanda gösterememiş[2] bu yüzden 1850’de Babıâli tarafından Protestanlara millet statüsü tanınmasının ardından Ortodoks Rumlardan ziyade Ermenilere yönelmişlerdir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Ermeni bağımsızlık hareketi ve Merzifon

Makale: Özhan Öztürk 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan sonra imzalanan Berlin Antlaşması’nın 61. maddesine lehlerine bir hüküm[1] eklenen Ermeniler’in bağımsız bir devlet kurmasından çekinen Osmanlı Devleti reformları uygulamak konusunda isteksiz davranınca, bağımsız bir Ermenistan’ın ancak silahla kurulacağına inanan Marksist Ermeniler 1887 yılında Cenevre’de Hınçak Cemiyeti’ni kurmuş[2] dernek 1890’da İhtilâlci Hınçak Partisi adını almıştır. Anadolu’da bağımsız bir Ermenistan kurduktan sonra Rusya ve İran Ermenileri ile federatif bir yapıya katılmayı amaçlayan Hınçak, Anadolu ve Avrupa’da hızla teşkilatlanırken, Ermenilerin yoğun yaşadığı bölgelerde isyan çıkarmak suretiyle Avrupa kamuoyunun dikkatini çekmek ve büyük devletlerin Osmanlı Devleti’ne baskı…

Oku