Makaleler

Akkuş, Aybastı ve Çamaş ilçeleri tarihi (Ordu)

Makale: Özhan Öztürk Karakuş, Akkuş Osmanlı döneminde Karakuş adıyla anılan 1892-1920 yılları arasında Samsun ilinin Ünye ilçesine bağlı kalmıştır Ünye’ye bağlı bir bucak olup, 1920 yılında Ordu il olunca Ünye ile birlikte Ordu’ya bağlanmış, 1 Mayıs 1954 yılında Akkuş adı verilerek Ordu iline bağlı bir ilçe haline getirilmiştir. Akkuş kentinin Türk yerleşiminden önce kurulmuş olması muhtemelse de orijinal adı bilinmemektedir. Günümüzde 6 belediye (Akkuş, Akpınar, Çayıralan, Kızılelma, Salman, Seferli), 22 mahalle ve 35 köyün bağlı olduğu Akkuş ilçesinin nüfusu 1960’da 34.173 iken 1970’de 43.686’ya, 1980’de 49.157’ye, 1990’da 48.889’a, 2000’de 49.799’a, 2009’da…

Oku
Karadeniz Tarihi

Fatsa Tarihi (Phadisana, Phadisanen, Vatiza, Satılmış), Ordu

Makale: Özhan Öztürk Arrian’ın Periplus’unda Polemonium’dan 10, Oenoe’den 190 stadia uzaklıkta bulunduğu belirtilen Phadisana kenti adını Pontus kralı II. Pharnakes’in kızı Phadisanen’den alıyor olmalıdır[1]. Kralın çevresindeki arazi ile birlikte kızına çeyiz olarak hediye ettiği kale etrafında gelişen kent, Roma, Trabzon İmparatorluğu, 1380’lerde Hacı Emiroğlu ve 1427’de başlayan Osmanlı döneminde de aynı isimle anılmış olmalıdır ki Charles Texier seyahatnamesinde Fatsa Kalesi’ni “Phadisane Şatosu” olarak anmıştır. 13. yüzyılın ilk yarısında bir Ceneviz kolonisini ağırladığı dönemde Vatiza[2], Katip Çelebi’nin Cihannuması’nda “Satılmış”, Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde ise “Faça” adlarıyla bahsi geçen yerleşim, 15. yüzyıl Osmanlı kayıtlarında…

Oku
Karadeniz Tarihi

Mesudiye, Gölköy ve Korgan İlçeleri Tarihi (Ordu)

Makale: Özhan Öztürk Melet, Milas, Hamidiye, Mesudiye Bölgede yerleşimin Hitit dönemi hatta Demir Çağı’na dek indiği sanılmaktaysa da kentin bilinen en eski adı Milas’tır. Osmanlı döneminde bir dönem “Melet” olarak bilinmesinin nedeni Mesudiye’nin en büyük köylerinden Musalı’nın batısında yer alan Meletios adlı eski bir yerleşim olmalıdır. Meletios aynı zamanda Malatya’nın da Roma dönemindeki adı olup, Malatya[1] yakınlarında bulunan modern Arslantepe’nin Hitit çağındaki adı Melid’ten kök almaktadır. Tabii ki Musalı civarındaki Meletios yerleşimi adını Hitit köklerinden değil de Malatyalı bir aziz olan St. Meletios’a adanmış bir kiliseden de almış olabilir[2].

Oku
Karadeniz Tarihi

Perşembe ve Ulubey İlçeleri Tarihi (Ordu)

Makale: Özhan Öztürk Genetes, Vona, Lena, Koz Ağzı,  İstefani, Satılmış, Perşembe Vona[1], Yasun Burnu’nun[2] 90 stadia doğusunda bir burun ve limanın adı olup[3], 1945 yılında ilçe olunca Perşembe adını almıştır. 19. yüzyılda Hamilton, İstanbul’un doğusunda yeterli su derinliğiyle Sinop’a bile tercih edilen en iyi kış limanının Vona olduğunu bildirmiştir[4]. Vona limanı karayele korunaklı olmasına karşın gündoğuşu ve poyraza açıktır.[5] Yasun Burnu ile Vona burnu arasındaki 1 mil uzunluğundaki sahil ise batı rüzgarlarına karşı korunaklı olmakla birlikte gemilerin karaya oturabileceği “Harman kaya” adlı bir topuğu barındırmaktadır[6].

Oku
Karadeniz Tarihi

Alaçam Tarihi (Zalihis, Hellenopontus, Leontopolis, Kömenüz), Samsun

Makale: Özhan Öztürk Zalihis[1] veya Zalikon MS 6. Yüzyılda Bizanslı coğrafyacı Hierokles’in Synecdemus adlı yapıtında “Saltos Zalihis”[2] adıyla Paphlagonia içlerinde etrafı ormanlarla çevrili bir kent olarak geçmektedir. MS 2. yüzyılda Ptolemaeus Halys nehrinin 210 stadia batısında Karadeniz’e dökülen Zalikos adlı bir nehirden bahsederken[3] Marcian, Zagorus’un 90 stadia uzağında bulunan bu nehrin ağzında, dereyle aynı adı taşıyan bir köyün varlığını da bildirmiştir. İlçe sınırlarında yapılan arkeolojik kazılarda Sivritepe, Dedetepe, Gökçeboğaztepe’de Hitit dönemine ait yerleşmeler tespit edilmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Samsun Tarihi: (Enetike, Amisos, Pire, Samastro) Samsun adı ve Arkeolojisi

Makale: Özhan Öztürk Samsun kenti, Karadeniz’e Bafra Ovası üzerinden dökülen Kızılırmak ile Çarşamba Ovası üzerinden dökülen Yeşilırmak nehirlerinin suladığı iki ovanın ortasında kurulmuş tarihi bir liman kenti olmasına karşın, yıldız ve karayel rüzgârlarına açık olması yüzünden El-Cezire’de başlayıp Diyarbakır- Harput-Malatya ve Sivas üzerinden gelen tarihi ticaret yolu üzerinde yer almışsa da Karadeniz’in en önemli doğal limanı Sinop kadar ön plana çıkamamıştır[1].

Oku