Azdavay
Kastamonu il merkezinin kuzeybatısında yer alan modern kent civarındaki kaya mezarları yerleşimin çok eski olduğunu göstermekle birlikte yazılı kaynaklarda antik yerleşime dair bilgi bulunmamaktadır. Azdavay, Osmanlı imparatorluğu’nun son döneminde Kastamonu vilayeti Merkez sancağının Daday kazasına bağlı bir nahiye merkezi konumdadır.
Sabuncular köyü, Sada mahallesinde 1,5×1 m ölçülerinde Delikli kaya, Sümenler köyü Kayadibi mahallesinde 1,3×1 m ölçülerinde Hacat kayası, Ayahna bölgesinde Demirtaş köyünde Asar Kalesi ile Ören kayası arasında ki sarp kayalık mevkide bulunan Fıstık kayası, Ayahna bölgesinde Höyükveren köyünün Ruşen mahallesinde bulunan Ruşen kayası, Azdavay’ın Uzla köyüne bağlı Ülde mahallesinde Türbe kayası, Sümenler köyünde Sarıyolu mezarları, Kamana ve Hamitli köyleri arasındaki Sorkun yaylasında Toprakini mezarları, Çengel ve Erkemle köyleri arasında Zarı ovasında 2x1m ölçülerinde Kızkayası, Sorkun yaylasında İlvarini kaya mabedi, Demirtaş köyünde 2×2,5 m ölçülerinde Ören kayası bölgede bulunan belli başlı kaya mezarlarıdır. Azdavay adı Hitit dilinde “dini tören, ayin” anlamına gelen Ḫazziwi[1] kelimesiyle ilişkili olmalıdır.
Azdavay Nerede? Azdavay Harita
Fakaz
Fakaz ya da Osmanlı dönemindeki adıyla Fakaz İskelesi, Kastamonu il merkezine 145 km, Cide ilçesine ise 57 km mesafede bulunan balıkçı köyü İlyasbey’in eski adı olup, 2 km doğusunda Kerempe burnu[2] yer almaktadır. Kırım Yarımadası’nda yer alan Sarıca Burnu ile Kerempe Burnu arası Karadeniz’in iki kıyısı arasındaki en dar mesafesidir[3]. İnebolu’nun 22 mil batısında yer alan ve Karadeniz’in en yüksek burunlarından biri olan Kerempe burnu Trabzon İmparatorluğu’nun kuruluşu sırasında David Komnenos’un Laskaridis’e karşı düzenlediği seferde (1204-1214) ulaştığı en son mevki olup, bir süre için imparatorluğun batı sınırını oluşturmuş, 1091 yılında Haldiya dükü Theodor Gabras, kaçırılan oğlu Gregory’i buradan kurtarmıştır[4]. Clavijo, Tournefort, Hell ve Evliya Çelebi seyahatnamelerinde Kerempe Burnu’nun adını anmakla birlikte burada kıyıya çıkmamışlardır.[5] Bryer, köyden 500 m içeride kayalık bir tepe üzerinde bir su kaynağının yanında, yerli halkın Ceneviz Hamamı adını verdiği bir yapıyı bulmuş ve Anna Komnena’nın Alexiad’ında bahsettiği Ortaçağ kasabası Karambis’in izlerinden birisi olarak yorumlamıştır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Genişletilmiş 3. Baskı). Nika Yayınları. Ankara, 2016
Kastamonu Makale Serim
İnebolu (Abonuteikhos, Abana, İonopolis) Tarihi
Paphlagonia’nın (Batı Karadeniz Bölgesi) Etnik Yapısı
Kastamonu Antik Çağ Tarihi: Timonium, Timonitis, Kastamon
Kastamonu Tarihi: Beylikler Dönemi, Çobanoğulları ve Candaroğulları
Kastamonu Tarihi: Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi
Kinolis, Kimolis, Ginolu Tarihi (Çatalzeytin, Kastamonu)
Taşköprü Tarihi: Pompeiopolis (Kastamonu)
Azdavay ve Fakaz Tarihi, Kastamonu
Cide Tarihi: Kytorus, Giderus, Karaağaç İskelesi, Uzunkum (Kastamonu)
Notlar
[1] Puhvel, 1981: 282-3. Luvi diline de ḫazziwit formunda ve aynı anlamda geçmiştir (Melchert, 2001: 67). Kelimeyi Türkçe Azavay olarak telaffuz etmek yanlış olmayacaktır.
[2] Yunanca Karambis (Κάραμβις)
[3] Yaklaşık 142 deniz mili (Rasim, 1930: 87)
[4] Anna Komnena, Alexiad VIII, IX, 4
[5] Hell, 1847: II, 339; Tournefort, 2005: 113; Evliya II, 36