Ahtopol veya Ahtebolu: Agathoupolis, Peronticus

Ahtopol (Bulgarca Ахтопол) veya Ahtebolu (Agathoupolis, Peronticus), Karadeniz kıyısında Neolitik dönem yerleşim izlerine rastlanmış bir Trak yerleşimi olup, MÖ 430’larda Yunanlılarca kolonize edilen yerleşim Romalılarca Peronticus adıyla anılmıştır.

Ahtebolu Tarihi

1396’da Osmanlılarca ele geçirilen kent 20 yıl sonra yeniden Bizans yönetimine girmişse de İstanbul’un fethinden hemen sonra Karaca Bey tarafından 15 Nisan 1453’de Osmanlı topraklarına katılmış ve Ahtebolu adıyla nahiye merkezi yapılmıştır. 1498 Osmanlı tahrir defterlerine göre 13 mahallede çoğu Rum 135 Hıristiyan aile ile 23 dul yaşamakta olup, bu dönemde ticari ve savaş gemilerinin yapıldığı önemli tersanelerden birisi haline dönüşen kent halkının önemli ölçüde balıkçılık ve denizcilik ile uğraştığı anlaşılmaktaydı. 1611- 1623 arasında Kazak korsan akınları ile 1828-29 Osmanlı-Rus savaşı sırasında zarar gören kent 1853-56 Kırım savaşı sırasında Rus filosunca bombalanmış, Berlin antlaşmasından sonra 19. Yüzyıl sonlarında Edirne vilayetine bağlı bir kaza olarak varlığını sürdürmüştür. Bu dönemde kentte şarap üretimi gelişmekle kalmamış Odesa ve Kırım’a da ihraç edilmiştir. 1903 İliden isyanı sırasında 6 ağustos günü kente giren Bulgar partizanlar Osmanlı memurlarını esir alarak yönetimi 4 günlüğüne ele geçirmeyi başarmıştır. 2. Balkan savaşı ertesinde 13 Ekim 1913’de Konstantinople antlaşmasıyla Bulgaristan’a bırakılan kentte Bulgar yönetimi tesis edilirken kente Kırk Kilise ve Bunar Hisar’dan gelen Bulgar yerleşimciler getirilmiştir[1].

Kaynak: Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Genişletilmiş 3. Baskı). Nika Yayınları. Ankara, 2016

Notlar

[1] Hacıyorgo, 1963: 362, 374, 391