Mudanya Antik Çağ Tarihi: Apameia, Mirlea, Montaneia
Makale: Özhan Öztürk
Apameia[1], Mirlea[2], Medania, Mutania veya Mudanya Bithynia’nın güneybatısında, Kius körfezinin güney kıyısında, Prousa’nın kuzeybatısında antik bir kentin adı olup, Kolophonlular tarafından kurulmuştur[3].
Orijinal adı Mirlea olan kent Perseus’un babası olan Makedonyalı Philip tarafından Pergamus kralı ile yaptığı savaşta fethedilmiş ve müttefiki Bithynia kralı I. Prusias’a verilmiştir. Prusias, MÖ 202 tarihinde kente karısı Apameia’nın adını vermiştir. Romalılar, Apameia’yı Augustus dönemi sonrasında muhtemelen Julius Caesar döneminde kolonize etmişlerdir ki Roma öncesi sikkelerde geçen Apameon Mirleanon (Ἀπαμέων Μυρλεάνων) yazısı değişerek Roma döneminde Julia olmuştur. Ortaçağ’da Latince “dağlık” anlamına gelen Montaneia adı verilen kentin bugünkü Mudanya olduğu sanılmaktadır.
Apameia Sikkeleri
MÖ 300-202 tarihleri arasında basılan otonom Apameia sikkelerinde kentin orijinal
adı ΜΥΡΛ, ΜΥΡΛΕΑ, ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ yazmakta, Athena, Apollo, Demeter, Helios başı, kambur öküz, atlı adam, lir, ekin çelengi gibi figürlere rastlanmaktadır. Kent Apamea adını aldıktan sonra basılan sikkelerde ΑΠΑΜΕΩΝ ΤΩΝ ΜΥΡΛΕΑΝΩΝ veya ΑΠΑΜΕΩΝ yazısının yanı sıra prokonsüllerin adlarının yanında Hermes, Apollo başları arka yüzde Daphne, dişi kurt, lir, Hermes’in üç bölümlü sihirli değneği kerykeion gibi semboller yer almaktadır. Roma kolonisi olduğu dönemde (yaklaşık MS 47 sonrası) basılan sikkelerde ise Colonia Julia Concordia Apamea Augusta, Decurionum Decreto adı yeralmakta, Hermes başı, Diana Lucifera, Apollo Clarius, yunus balığı, Marsyas heykeli, ağzı açık balık, galyon ve Aeneas’ın uçuşu gibi tasvirlere yer verilmektedir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Genişletilmiş 3. Baskı). Nika Yayınları. Ankara, 2016
Notlar
[1] Yunanca Ἀπάμεια
[2] Yunanca Μύρλεια
[3] Pliny Naturalis Historiae V.32