Puglia, Apulia
Puglia veya Apulia /ˈpuʎʎa/ [Pùglia, Pulia] İtalya’nın 1948 Anayasası ile kısmi bölgesel özerklik verilmiş 20 bölgesinden Güney İtalya’da çizmenin topuk formunu oluşturan konumdaki olup, doğusunda Adriatik denizi, güneydoğusunda İon denizi, güneyinde Otranto boğazı ile Tranto körfezi, batısında Campania, güneybatısında Basilicata, kuzeyinde Molise bölgeleri yer almaktadır. Puglia’nın doğusunda Gargano yarımadası Adriyatik denizine doğru sokulurken, bölgenin güney ucu Salento yarımadası İtalyanca ‘topuk’ anlamına gelen stiletto adıyla da anılmaktadır.
Puglia veya Apulia nerede? Puglia veya Apulia haritası
19,345 km2 genişliğindeki bölgede 4 milyon kişi yaşamakta olup, Puglia veya Apulia bölgesi, Bari, Barletta-Andria-Trani, Brindisi, Foggia, Lecce ve Taranto illerinden oluşmaktadır.
Puglia tarihi
Antik Yunanca Apulia (Ἀπουλία) adıyla bilinen bölge ilk olarak Mikenlerce kolonize edilen bölge arkeolojik eserler açısından oldukça zengindir. Frederick döneminde bölgede pek çok kale inşa edilmiş olup bunlardan Castel del Monte ‘Puglia’nın tacı’ olarak anılmıştır.1282’de Napoli Krallığı’na katılan bölge, 1442’ye dek Anjou hanedanınca, 1504-1714 arasında İspanyol imparatorluğunca yönetilmiş, 1554’de Kuzey Afrikalı korsanlarca zaman zaman da Türkler ve Venediklilerce yağmalanmıştır.
Puglia gezilecek yerler
Trulli’nin başkenti Alberobello, Andria’da Castel del Monte kalesi, Tremiti Adaları,
beyaz şehir olarak anılan Ostuni, Gargano Milli Parkı, Castellana Grotte, Taranto’da Marta müzesi ile arkeolojik zenginliğiyle Canosa di Puglia, deniz kıyısındaki mağaralarıyla ünlü Polignano a Mare ayrıca Vieste ve Rodi Garganiconico kasabaları bölgenin görülmeye değer yerleridir. Puglia bölgesi Alta Murgia ve Gargano Milli Parklarına da ev sahipliği yapmaktadır.
Puglia kültürü ve Griko (İtalya Yunancası)
İtalya’nın diğer bölgelerinde olduğu gibi İtalyanca 1861’den beri resmi dil olmakla birlikte Salerno yarımadasında Modern Yunanca’nın Griko adıyla bilinen bir lehçesi birkaç bin kişi tarafından konuşulmakta olup, Foggia ilinde Faeto ve Celle Di San Vito kasabalarında Faetar adlı bir Franco-Provens lehçesi yarıca bölgeye 15. yüzyılda yerleşen Arnavutlar ise Arbëreshë lehçesini konuşmaya devam etmektedir. Adını Taranto kentinden alan tarantella hızlı tempolu müzik eşliğinde gerçekleştirilen geleneksel bir dans çeşidi olup bölgeye özgüdür.
Puglia mutfağı
Orecchiette disk formunda bir makarna çeşidi olup, Cime di rapa (şalgam) veya
balık veya et soslu ürünlerle birlikte servis edilmektedir. Tiella Barese pirinç, patates ve midye’den hazırlanan bir yöresel yemek olup, en iyi midyeler Taranto yakınlarında çıkarılmakta, bölgede deniz ürünleri geleneksel olarak çiğ de yenilmektedir. Bölge mutfağında ağırlıklı olarak kuzu eti tüketilmekte olup, Gnummeriedde veya Torcinelli adıyla bilinen kuzu şiş sokak yemeği olarak da satılmaktadır. Ayrıca Bombette (‘küçük bombalar’) adlı
domuz jambon, pastırma, peynir ve pecorino peyniri rulo halinde kızartılarak ekmek içerisine konularak tüketilmektedir. Burrata, Canestrato, Pecorino peynirleri, hayvanların boyun ve omuz etinden yapılan Capocollo di Martina Franca adlı kurutulmuş et, Pasticciotto ve Carteddate adlı tatlılarda yörenin sevilen yemekleridir.
| Tavoliere delle Puglie 41°28′N 15°32′E /tavoˈljɛːre delle ˈpuʎʎe/ İtalyanca ‘Puglia’nın masası‘ anlamına gelen ve Capitanata bölgesinin yarısını kaplamayan ova olup etrafı batıda Apeninler, doğuda Adriyatik Denizi ve Gargano burnu, kuzeyde Fortone nehri güneyde ise Ofanto nehri ile çevrili olup, 3 bin km2 alanıyla Pianura Padana’dan sonra İtalya’nın en büyük ikinci ovasıdır.
Castel del Monte 41°05′03″N 16°16′17″E [Castídde d’u Monte] Puglia bölgesinde Andria kentinde bulunan kale 1240’larda annesi Napolili I. Giovanna’dan miras kalan topraklarda Kutsal Roma imparatoru II. Federico tarafından inşa ettirilmiştir. 18. yüzyılda kalenin mermerleri çıkarılmışsa da 1996’dan beri UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer almaktadır. Website: www.casteldelmonte.beniculturali.it |