Karadeniz Tarihi

Akçaabat Tarihi (Platana, Pulathane, Akçaova, Akçaabat), Trabzon

Makale: Özhan Öztürk Trabzon’un 13 km batısında yer alan Platana[1] kenti İslam öncesi bir yerleşim olmakla birlikte hangi dönem kurulduğu bilinmemektedir. Platana, Yunanca “çınar ağacı” anlamına gelmekte olup[2] pek çok antik toplum gibi Yunanlılar’ın da bu ağacı kutsal kabul etmesine atfen verilmiş olmalıdır[3]. Platana, karayele karşı korunaklı olduğu için[4] kötü havalarda Daphnous mevkiindeki Trabzon limanına iyi bir alternatif olmuş,  10 – 11 Nisan 1404 tarihinde Clavijo’nun gemisi kötü hava şartlarından burada demirlemiş, 17 Eylül 1405 tarihinde Trabzon’dan kalkan fındık yüklü bir Ceneviz gemisi de ters rüzgârlar nedeniyle buraya demirlemek zorunda…

Oku
Karadeniz Tarihi

19. Yüzyılda Trabzon Nüfusunun Etnik ve Dini Dağılımı

Makale: Özhan Öztürk 1831 Osmanlı nüfus sayımına göre Trabzon Merkez kazada 6.300, Vakfıkebir ve Sağır’da 5.962, Polathane’de 8.432, Yümerek’de (Yomra) 6.775, Tonya’da 1.910, Sürmene’de 12.985, Of’ta 18.940 erkek yaşamakta olup, buna Trabzon sancağındaki 11.431 reaya eklenince toplam 72.715 erkek etmekteydi.

Oku
Karadeniz Tarihi

1912 Seçimlerinde Trabzon

Makale: Özhan Öztürk Trablusgarp mağlubiyeti, yol ortasında gazetecilerin öldürülmesi, iç isyanlar, hafiye cemiyeti olayı ve Hizb-i Cedit bölünmesinin yıprattığı İttihat ve Terakki Fırkası, mecliste 21 Kasım 1911’de kurulan Hürriyet ve İtilaf Partisi’nin şiddetli muhalefetiyle karşı karşıya gelince 15 Aralık 1911’de sözde Kanun-ı Esasi’nin 35. maddesini değiştirmek gerçekteyse muhalefeti tasfiye etmek için çoğunluğun sağlanamadığı bir oylama yapılmasını ve 18 Ocak 1912’de 3 ay içerisinde yeni seçim kararı alınarak Meclis’in feshedilmesini başarmıştır[1].

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (3. Bölüm) 19. yüzyılın 2. Yarısı

Makale: Özhan Öztürk Göçmen Trafiği 1860’larda Rusya’nın göçe zorladığı Çerkez muhacirlerin büyük kısmı Trabzon ve Samsun yoluyla Osmanlı topraklarına giriş yaparken çoğu aç ve hasta olan muhacirlerin önemli bir kısmı tifüs ve çiçek hastalığı yüzünden ölmüş, salgın kent merkezinde yayılınca Trabzon ve Samsunluların önemli bir bölümü hastalık kapmamak için kenti terk etmiştir[1]. İngiliz raporlarına göre 1 Aralık 1863-17 Şubat 1864 tarihleri arasında sadece Trabzon’da 3 bin göçmenin yanı sıra kentin yerlilerinden 470 Türk, 36 Rum, 17 Ermeni, 9 Katolik ve 6 Avrupalı salgın hastalıklar sebebiyle hayatını kaybetmiştir[2].

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (3. Bölüm) 19. yüzyılın 1. Yarısı

Makale: Özhan Öztürk Tanzimat Sonrası Trabzon 1838 Tanzimat Fermanı Hristiyanların yaşam koşullarını iyileştirirken yeni ekonomik fırsatlar yaratmış, daha iyi yaşam şartları için sürekli Rusya’ya göç veren Pontus Rumları artık Trabzon ve civarındaki yurtlarında güvenli ve refah içinde yaşayabileceklerinin farkına varmışlardır[1]. İngiltere’nin Trabzon konsolosu W. G. Palgrave, yerel çıkarları gözeten derebeylerin halk tarafından desteklendiğini buna karşın bölgeye atanan hükümet yetkililerinin yerel çıkarlar ile İstanbul’un planları arasında denge kuramadıkları için başarısız olduğunu bildirmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Osmanlı Dönemi Tarihi (2. Bölüm) 18. ve 19. yüzyıl

Makale: Özhan Öztürk Trabzon ve civarında Ayan sorunları Osmanlı devletinde ayan önceleri bir toplum veya bölgenin ileri geleni anlamında kullanılmasına karşın 18. yüzyılın ortalarından itibaren devlet için asker sağlayan, vergi toplayan, zahire ve hayvan temini konularında aracı olan şehrin ileri gelen ve mutlaka “yerli”[1] ailelerine verilen idari bir görev haline dönüşmüştür.[2] Ayanlar halkın vergilerini toplarken, tevzi defterlerine kendileri için akçeler ekliyor, halkın şikâyetlerini dikkate almıyor, vekil tayin ettikleri vilâyet kethüdaları vasıtasıyla “bedel-i nüzul”, “avarız”, “imdad-ı seferiye” ve imdad-ı hazeriye” gibi vergileri çoğu zaman zor kullanarak topluyor, kanunsuzluklarına hatta dönem dönem…

Oku