Karadeniz Tarihi

Merzifon Amerikan Koleji ve Pontusçuluk

Makale: Özhan Öztürk Bir Osmanlı limanına ilk yanaşan Amerikan bandıralı gemi 1782 yılında “Grand Turk” olurken, “reçine, halı, kuru üzüm, deri, incir, afyon” gibi geleneksel Doğu ürünlerini New England’a taşımıştır[1]. 1803 yılında Amerikan Maliye Bakanlığı’nın ithalat-ihracat istatistiklerinde Türkiye için ayrı bir sütun açılırken Türk-Amerikan ticareti hızla gelişmiş hatta 1821 Yunan Bağımsızlık savaşında Amerikan ticaret çevreleri Osmanlı devletini desteklemiş, Amerikan çıkarları uğruna Yunanistan’ın bağımsızlığını tanımayı 8 Kasım 1837’ye dek geciktirmişlerdir. 19. Yüzyılın son çeyreğinde ABD-Osmanlı ticareti hızla gelişirken 1887’de Osmanlı ithalatında silah ve cephane oranı % 97’yi bulmuş[2], ticaretin yanı sıra…

Oku
Karadeniz Tarihi

Pontus Devleti ve Mithridates Hanedanı Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Mysia’da yer alan Yunan kenti Kius’un yöneticisi II. Ariobarzanes’in[1] oğlu Mithridates[2] bölgede kendi hanedanını kurmaya kalkışıp, Cassander ile işbirliği yapınca, Ipsus savaşı sırasında Makedon diadok I. Antigonus Monophthalmus[3] tarafından idam ettirilmiştir[4]. Diodorus, Mithradates’in Bosworth ile Wheatley’in Myrleia olarak yorumladığı[5] Arrhine adlı bir bölgenin de yöneticisi[6] olduğunu bildirmiştir ki bu durum Mithridates’in küçük bir bölgede hüküm sürdüğü göstermektedir. Bu yüzden Bosworth ile Wheatley, Diodorus’un Arrhine derken gerçekte Herakleia Pontika yakınlarındaki Mariandynia’yı kastetmiş olabileceğini tartışmışlardır[7].

Oku
Karadeniz Tarihi

Tzanlar, Canlar, Sanniler

Makale: Özhan Öztürk Strabon ve Bizanslı Stephanum, Tzanların Makronların devamı olduğunu bildirmiş[1] olup, bu durumda Argonoutların Trabzon civarında rastlayıp[2] Anonim Periplus, Herodot, Ksenofon, Yaşlı Pliniy ve Skylax’ın adını andığı Makronların, Antik Çağ’ın sonlarında Arrian ve Selanikli Eustathios’un da varlıklarını bildirdiği[3] Tzanlar ve atlı süvariler oldukları bilinen Sannilerin adını aldığı anlaşılmaktadır. Prokopius, Tzan/Sanni ve Lazların birbirinden farklı kabileler olduğunu bildirmişse de en eski Abhaz efsanelerinde bile Tsan halkının adına rastlanması ve daha pek çok tanıklık bu ayrımın sonradan ortaya çıktığını göstermektedir. Laz Krallığı’nın ortaya çıkıp güç kazandığı dönemde Tzan olmayan bazı…

Oku
Karadeniz Tarihi

Khalibler ve Driller

Makale: Özhan Öztürk Khalibler[1], Onbinlerin Mossynoik ülkesinde Kerasus’tan batıya doğru giderken karşılaştıkları pek kalabalık olmayan, Mossynoiklerin boyunduruğu altında yaşayıp, demir işçiliğiyle geçinen bir halkın adıdır[2] ki isimleri de Yunanca demir[3] anlamına gelmektedir. Herodot onları Halys Irmağı’nın öteki yakasında yaşayan, Pers egemenliğini kabul etmiş halklardan birisi olarak saymış[4], Hekaistos[5], Armenia’nın kuzeyinde Stamene[6] kasabası civarında, Apollonius Rhodius[7] ise Thermodon’un doğusunda bir günlük mesafede yaşadıklarını yazmış, Plutarch[8] onları Khaldei adıyla anmış, Bizanslı Stephanus Thermodon civarında, Festus Avienus[9] Tibarenler’le birlikte, Strabon[10] sahilden içerde yaşadıklarını kaydedip, sonradan Khalybes adını aldıklarını ve ülkelerinin tam karşısında Pharnakia…

Oku
Karadeniz Tarihi

Kaşkalar

Makale: Özhan Öztürk Kaşkalar[1], Hitit kaynaklarına göre Karadeniz bölgesinde yaşayan domuz besleyip, keten dokumacılığı yapan[2] kabilelerden oluşan[3] bir halkın adı olup[4], bu halkın kendisini nasıl tanımladığı bilinmemekte, varlıklarına dair arkeolojik bir delil de henüz kaydıyla bulunmamaktadır. Kaşkalar’ın yaşadığı Karadeniz bölgesi ile Orta Anadolu arasında yer alan ve en önemli Hitit yerleşimlerinden birisi olan Maşat Höyük’te yapılan kazılarda[5] Tapikka adlı Hitit kentini Kaşkalar’ın yağmaladığı anlaşılmış bu sarayda bulunan kil tabletler okunarak yöre tarihi aydınlatılmıştır. Hitit tabletlerinde bahsi geçen Kaşka kişi adları[6] Kaşka dili hakkında pek bilgi vermediği gibi[7] Kaşka halkının Anadolu’nun…

Oku
Karadeniz Tarihi

Bartın Tarihi (Parthenius, Oniki Divan)

Makale: Özhan Öztürk Bartın adının anlamı Parthenius[1], Paphlagonia’nın batısında yer alan en önemli nehrin adı olup, kaynağını Olgassys (Ilgaz) dağından almakta olup, Antik Çağ’da Amastris’ten 90 stadia uzakta Karadeniz’e döküldüğü nokta Bithynia ile Paphlagonia arasındaki sınırı belirlemekteydi[2].  Yunanca “Bakire kız gibi, el değmemiş” anlamına gelen Parthenios tanrıça Athena’nın lakabı olup, Athena Parthenos adıyla başta Atina’da ki Akropolis olmak üzere tapınakları bulunmaktaydı. Bartın ve civarı Kaşkaların ardından MÖ 13. Yüzyılda Frig, MÖ 7. Yüzyıl başlarında Kimmer MÖ 70’ de Roma, MS 395’te Bizans, 1460’da Osmanlı egemenliğine girmiştir. Clavijo’yu Samsun’a götüren kadırga,…

Oku