Karadeniz Tarihi

Devrek Tarihi (Tephrike, Hamidiye), Zonguldak

Makale: Özhan Öztürk Devrek ve Divriği Kelimelerinin Kökeni Devrek, Amasra kervan yolu üzerinde yer alan duraklardan birisi olup, tıpkı Sivas Divriği gibi “Tephrike” kelimesinin Türk ağzında bozulmasıyla Devrek’e dönüşmüş olmalıdır[1]. Romalı general ve konsül Büyük Pompeius’un Mithridates’e karşı kazandığı zaferden sonra Sivas’taki Tephrike’nin adını “zafer kenti” anlamına gelen Nikopolis’e çevirdiği tarih[2] ve Anadolu’da daha çok Ermenilerin yaşadığı diğer benzer toponimler[3] göz önüne alındığında Zonguldak Devrek’in kuruluş tarihinin en azından eski çağa kadar gittiği düşünülebilir. Yunanca veya Latince bir anlamı olmayan Tephrike arkaik Ermenice veya Anadolu dillerinden birisi ile ilişkili olmalıdır[4].

Oku
Karadeniz Tarihi

Çaycuma Tarihi: Tius, Tieion, Tium, Tion, Çarşamba, Çaycami

Makale: Özhan Öztürk Tius[1], Karadeniz’e dökülen antik Billaeus (Filyos) Irmağı’nın batı yakası ağzında bugünkü Zonguldak İli, Çaycuma İlçesi, Filyos (Hisarönü) Kasabası’nın bulunduğu mevkide MÖ 4. Yüzyılda kurulmuş antik bir kentin adıdır. Bizanslı Stephanos’a göre, Miletoslu bir rahip olan Tios tarafından kurulduğu için Tion[2] olarak adlandırılmıştır. Strabon zamanında Pergamum hanedanının kurucusu Philetaerus’un doğum yeri olan küçük bir yerleşimken MS 4. yüzyılda Ammianus Marcellinus[3] Tios’tan kent olarak bahsetmiştir. Bizanslı tarihçi George Pachymeres[4] kentin 1269 yılında Selçuklu saldırılarına maruz kaldığını bildirmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Alaplı (Kalis, Cales) ve Gümeli Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Cales, Arrian’a göre Elaeus’un 120 stadia doğusunda Karadeniz’e dökülen bir nehrin adı olup, MÖ 424’de Thukydides Kalex olarak adlandırdığı bu nehrin aniden yükselerek, ağzında demirleyen Atinalı General Lamakhus’un 13 gemisinden 10’unu batırdığını bildirmiştir[1].

Oku
Karadeniz Tarihi

Zonguldak

Makale: Özhan Öztürk Zonguldak Adının Kökeni Zonguldak adı Antik Çağ’da Oxines nehrinin 90 stadia doğusunda[1] yer alan sahil köyü Sandaraki[2] veya Sandaraka ile ilişkili olup, Yunanca “yakut rengi, kırmızı şarap” anlamlarına gelmektedir. Kent adının “bataklık, sazlık” anlamına geldiği iddia edilen “zongalık”, bataklık dolayısıyla sıtma yatağı olmasına atfen titreten yer anlamındaki “zonguldayık” hatta Fransızca orman anlamına gelen “jungle” ve “dağ” kelimelerinin birleşimi ile ilişkisi olduğu ileri sürülmesine karşın[3] Sandaraki köy adının zamanla Zonguldak’a dönüşmesi akla daha yakındır[4]. Batısında Megara kolonisi Heraklea Pontika doğusunda ise Miletos kolonisi olan Tius bulunup, Bithynia-Paphlagonia sınırında…

Oku
Karadeniz Tarihi

Gemlik Antik Çağ Tarihi: Kios, Prusias ad Mare

Makale: Özhan Öztürk Kius[1], Marmara Denizi kıyısında, Antik Çağ’da Kius veya Kianus Sinus adıyla bilinen Gemlik körfezi kıyısı ile Arganthonius dağı[2] etekleri arasında yer alan bir kentin adıdır. Herodot’un Mysia’nın Kius’u deyip, Ksenofon’un[3] bir liman kenti olarak andığı Kius Yunan Mitolojisi’ne göre Herakles’in Kolhis seyahatine katılan arkadaşlarından Kius tarafından kurulmuştur.

Oku
Karadeniz Tarihi

Yalova Antik çağ Tarihi: Pityeia, Drepana, Helenopolis, Elenopoli

Pityeia, Mysia Bölgesi’nde Marmara Denizi kenarında sıralanan Parium ile Priapus kentleri arasında bir yerleşimin adı olup, Homer döneminden beri varlığı bilinmektedir[1]. Helenopolis ise bugünkü Altınova’da Hersek köyü civarında kurulmuş bir Roma kentinin adıdır.

Oku