Karadeniz Kültürü – Sayfa 6 – Özhan Öztürk Makaleleri

Cadı ve Cadılık (Doğu Karadeniz folklorunda)

Ağustos 28, 2017Ekim 28, 2019 Özhan Öztürkcadı masalı, Cadılar ve Cadılık, Cadılardan nasıl korunulur?, Cadıların özellikleri, cadılığın merkezi, Cadılık nasıl anlaşılır, cazi, Doğu Karadeniz, folklor, mayisa, Nasıl cadı olunur1 Comment

Doğu Karadeniz’de doğaüstü güçlerden faydalanarak insanlara zarar verdiğine, çocukları heybesine atıp kaçırdığına ve ciğerlerini çıkarıp yediğine inanılan kötü kalpli ve çirkin kadınlar olan cadılar cazi, çazi ve mayisa (Çaykara) adlarıyla anılmaktadır. Anadolu’da, sağlığında üstünden kedi atlamış veya köpek eti yemiş insanların, öldükten sonra hortlayarak cadı olacaklarına inanılmaktaysa da Doğu Karadeniz folklorunda cadılar uzaktan gelen korkunç bir yaratık olarak değil köyün içinden hatta aileden gündelik yaşamda kimliğini gizli tutan birisi olarak algılanmaktadır.

Oku

Karadeniz Kültürü Karadeniz Türkçesi

Yaylada koyun ve keçi barınakları: Ber, Pag, Kom

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkbad, Ber, ber nedir, derme çatma baraka, hayvan, Kom, küçükbaş, Pag, yayla evi, Yaylada koyun ve keçi barınakları0 comment

Yaylada otlayan koyun ve keçilerden öğle saatlerinde süt sağımı yapılan, gerektiğinde hayvanların gecelediği, üstü açık veya hartoma ile örtülü, dört tarafı bir boy yüksekliğinde taş duvarlarla çevrili, ağzında ancak bir insanın oturabileceği genişlikte aralık yer olan derme çatma yapıların adıdır. Giresun, Gümüşhane, Artvin’de ber, Şavşat’ta bera, Bayburt, Trabzon ve Rize’de per, Şalpazarın’da pey, Rize ve Artvin’de pag olarak bilinmektedir. Anadolu’da aynı anlamda Türkçe içerisinde Erzurum, Van, Sivas, Ermenice’de Erzincan, Erzurum, Seyhan, Malatya, Muş, Van, Samsun kullanıldığı kaydedilmiştir.

Oku

Karadeniz Kültürü

Karadeniz evlerinde çatı örtüsü: hartoma, bedarva, padar

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkağaç levha, Ahşap çatılar, bedavra, Bedevra, çatı kaplama, çatı örtüsü, Geleneksel Karadeniz evlerinde, saç çatı, πατερό, χάρτωμα0 comment

Geleneksel Karadeniz evlerinde çatı örtüsü olarak kullanılan 3-5 mm kalınlık 8-10 cm eninde ve 60-70 cm boyunda çam veya ladin ağacından hazırlanmış ahşap levhalar bedevra, bedarva (Pazar), patevra (İkizdere), pedavra (Zonguldak), padar (Mesudiye) ve hartoma (Trabzon, Giresun, Sinop, Samsun, Yozgat, Tokat, Ordu), hardıma (Ünye), harduma (Çamlıhemşin), hartamal (Torul), hardama (Trabzon, Gümüşhane) ve Lazca reka adlarıyla bilinmektedir.

Oku

Ahıraltı: Karadeniz köylüsünün sebze bahçesi cablama denilen çit ile çevrili

Karadeniz ekoloji Karadeniz Kültürü

Ahıraltı: Karadeniz köy evinin sebze bahçesi

Ağustos 28, 2017Haziran 6, 2018 Özhan Öztürkahır, Ahıraltı, avlu, Bahçeye ekilen bitkiler, börül ce, Fasülye, fidelik, Geleneksel, Geleneksel Karadeniz evi, Geleneksel Karadeniz evleri, karadeniz, Karadeniz evleri, köy evini, patates, salatalık, sebze bahçesi, sebze ekimi0 comment

Geleneksel iki katlı Karadeniz evlerinde alt kat kesme ya da yığma taş, üst kat ise ahşaptır. Ahır kapısı yamaç eğiminin aşağı yönüne açılmakta ve üst katta evin en büyük odası yamaç aşağı bakacak şekilde yer almaktadır. Yamacın eğimi yönünde ve ahır kapısının hemen birkaç metre ilerisinde, ailenin ihtiyacı nispetinde ve lahana, mısır (darı, lağus veya lazut), fasulye (bakla, lobiya), kara kabak (kobal), tatlı beyaz kabak (kastaniça), patates (kartof, kartol), salatalık (angur) ziraatı yapılmaktadır. Yaşamsal öneme haiz, Trabzon’da ahıraltı, Giresun’un bazı köylerinde avlı, ayrıca Ordu’dan Artvin’e dek bahçe de denilen bu…

Oku

Karadeniz Kültürü

İp eğirme terimleri: Ağırşak, Roka

Ağustos 28, 2017Ağustos 30, 2017 Özhan Öztürkağırşak nedir, eğirmek, halk ağzında, İp eğirme terimleri, iplik, karadeniz terimleri, öreke, roka, Tekstil Terimleri Sözlüğü, Türkçe kelimeler, yün0 comment

Yün, iplik eğrilen iği ağırlaştırmak için alt ucuna geçirilen yarım küre biçiminde, ortası delik ağaç veya kemik parça Doğu Karadeniz’de ağrişak (Trabzon), ağşak, ağırşak (Şavşat), ağşak (Trabzon, Ordu), eğercek (Giresun) ve eyecäk formlarında kullanılmaktadır. Geçmişte yünün eğrilerek ipe dönüştürülmesinde iğ, ağırşak ve öreke kullanılmaktaydı.

Oku

Karadeniz Kültürü Karadeniz Türkçesi

Akrabalık Terminolojisi (Dünya ve Karadeniz Bölgesi)

Ağustos 28, 2017Şubat 28, 2019 Özhan Öztürkakraba isimleri, akrabalar, akrabalık adları, Akrabalık Terminolojisi, ana, anlamı nedir, baba, bibi, dayı, emice, hala, kardeş, yenge

Kan ve evlilik yoluyla insanların birbirlerine bağlanma durumuna akrabalık, bir kişinin akrabalık ile ilişkili olduğu kişileri ifade etmek için kullanılan sisteme ise ‘akrabalık terminolojisi’ adı verilmektedir. Bireyin aile içindeki konumunu ve mensubu olduğu topluluktaki statüsünü belirten bu terimlerin incelenmesi ilgili toplumun yaşayışı, kültürü ve diğer halklarla ilişkisi hakkında fikir vermektedir. Kan ve kayın hısımlığı açısından aynı yakınlıktaki akrabalık bağına sahip kimseler çeşitli toplum ve dillerde farklı şekillerde ifade edilmektedir.

Oku