Karadeniz ekmeği
Doğu Karadeniz köylerinde geleneksel ekmek genellille mısır nadire buğday unundan geniş metal tepsilerde veya pileki adı verilen yayvan kil çömleklerde yapılırdı.
Oku
Kategori: Karadeniz Kültürü
Karadeniz Kültürü, Karadeniz kültürü hakkında bilgi, Karadeniz bölgesi kısaca, yöresel, özellikler, makaleler
Karadeniz’de çit: Taraba, Frahti, Cablama
Taraba veya daraba, 4-7 cm kalınlığındaki tahtaların üst üste dizilmesiyle elde edilen tahta perdenin adı olup (Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin) yana doğru açılıp kapanan, araları menteşeli tahta kepenkler de aynı adla anılmaktadır. Erzurum’un Olur ilçesinde darabak elimesi ‘odaların iç duvarına yapılan ahşap kaplama’ anlamında kullanılmaktaydı. ‘Bir gurşun adacağum/ Evin darabasina/ Kuçuği duruyiken/ Vuruldum abulasina’ Taraba yapımında kullanılacak tahtaların alt kenarı içeriye doğru girinti yapacakşekil-de kazınırken, üst kenarı ise hafifçe yuvar-laklaştırılarak çıkıntı durumuna getirilirdi ki bu işleme halı kesmek denimekteydi. Tahtalara birer metre aralıklarla kumar çivisi aralığı açıldıktan sonra üç…
Oku
Karadeniz’in Derme Çatma yapıları: Kelif, Merek, Paska, Kom, Köh, Dalda, Maran
Çalık veya çaluk ‘İçi boş fındık’ (Ordu). Çardak Yaylada geceleyin tulum eşliğinde horon edilen ev. Özel bir yapı olmayıp eğlenceye ev sahipliği yapan yayla evi bu isimle adlandırılır (Artvin, Rize). Farsça çārṭāḳ (چار طاق) “‘dört kemer’ kelimesinden ödünçlenmiştir. Türkçe en eski kayıt çārṭāk 1330’a aittir: ‘kiler ü çarṭaḳ u anbārlar dolar’ (Aşık Paşa, Garib-name)
Oku
Aşana, Oflan, Terek: Karadeniz evinin mutfağı
Aşana Mutfak; köy evinde ocağın bu-lunduğu, yemek pişirilen yer olup, aşana (Ordu, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane), aşgana (Ordu, Yusufeli), aşene (Giresun), aşevi (Tirebolu), aşana (Ünye, Keşap, Maçka, Güneyce), Anadolu’da aşene (Amasya, Konya Karaman), aşkana (Erzincan), aşdamı (Uşak, Isparta, Aydın, İzmir, Antalya, Konya), aşevi (Afyon, Balıkesir, Çorum, Samsun, Manisa, Malatya, Zonguldak, Çanakkale, Eskişehir), ajdama (Erzincan) formları kaydedilmiştir.
Oku
Karadeniz Bölgesinde yardımlaşma: İmece, andisalay, ırgatlık
Karadeniz bölgesinde imece yani köy halkının toplu halde, ücret almadan, karşılıklı olarak birbirlerinin tarla, bağ, bahçe işlerine yardım etmesi daha çok meci (Rize), imece (Ordu, Giresun), imeci (Giresun, Trabzon, Gümüşhane), mec etmek (Hemşin), eğratluk (Trabzon, Rize), iğratluk (İkizdere), ırgat usulü (Ardanuç), Trabzon Rumcasında arğatiya, Tonya Rumcası andisalay, Lazca meci veya noderi olarak anılmaktaydı.
Oku
Değirmen terminolojisi (Doğu Karadeniz bölgesinde)
Değirmen nedir? Değirmen içinde öğütme işinin yapıldığı yapıların genel adı olup, Doğu Karadeniz bölgesinde rüzgâr gücüyle çalışan değirmen bulunmamaktadır. Yakın zamana dek kullanılan geleneksel su değirmenleri en çok 2 x 2 m boyutlarında olup bir taş kemer üzerine oturtularak, ahşap yığma tekniğiyle inşa edilirdi. 50-60 cm çapında iki yuvarlak taş su gücüyle dönerken, taşların ortasındaki delikten dökülen mısır tanelerini öğüterek un haline getirmektedir. Genellikle köyün ortak malı olan değirmeni işletmesi için hak yemeyen, iyi ahlaklı, temizliğiyle tanınan ve komşularıyla iyi geçinen bir aile bir yıllığına seçilirdi. Değirmencinin ücreti para yerine…
Oku