Karadeniz Tarihi

Şile tarihi: Artane, Artane Hilea ve Psillis’ten Şile’ye

Makale: Özhan Öztürk Artani Hilea[1], denizden Boğaz girişinden 20 mil, karadan ise Üsküdar’a 72 km mesafede yer alan tarihi bir yerleşimin adıdır. Bıjışkyan’ın önerisi doğruysa[2] Hilea[3], Yunanca “dudaklar” anlamına gelmekte olup, muhtemelen Karadeniz Rumcası’nda Yunanca /χ/ sesi /ş/ olarak telaffuz edildiği için Türkçe’ye de Şile formunda girmiş olmalıdır. Buna karşın Şile kent adının antik metinlerde Artane ve Kalpe arasında Karadeniz’e dökülen ve küçük gemilerin sığınması için uygun bir koyu olduğundan bahsedilen bir dere adı olarak verilen Psillis[4]  ile ilişkili olması daha güçlü bir ihtimaldir. Şile limanının girişinde yer alan yarımada…

Oku
Karadeniz Tarihi

Suhte İsyanları

Makale: Özhan Öztürk Suhte isyanları, 16. Yüzyıl Anadolu’sunda Tarsus’tan başlayarak, Toroslar’ı takiben, Sivas’tan ve Erzincan’dan Giresun’un doğusuna çekilen bir hattın batısında kalan alanlarda[1] süreklilik arz etmiş, ülkenin asayişsizliğinde önemli rol oynamış ve en önemlisi “Celali İsyanları” adıyla anılan iç savaşın hazırlayıcı etkenlerinden birisi olmuştur.

Oku
Kolkhis, კოლხეთი,Κολχίς, Kolkheti, Colchis, Colchians
Karadeniz Tarihi

Antik Çağ’da İlk Kafkas Devletinin kurucusu olan halk: Kolhlar

Kolhlar, Gürcü kaynaklarında “Egri” adıyla geçmekte olup, Bronz Çağ’da Rioni vadisi boyunca modern Dablagomi ve Vani kentleri civarında ortaya çıkmış, Antik Çağ’da Kolh siyasi birliğini sağlarken aynı zamanda ilk Kafkas devletini de kurmuşlardır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Dacia’ya (Romanya) adını veren Trakyalı kavim Daklar ve Getler

Daklar bir Trak kabilesi olmalarına karşın kültürel açıdan komşu halk İskitler ile MÖ 4. yüzyılda bölgeye gelen Keltlerden önemli ölçüde etkilenmişlerdir. Daklar, Antik Yunan kaynaklarında Geton, Tabula Peutingeriana gibi Latin kaynaklarında ise Dacus ve Getae adlarıyla kayıtlıdırlar. Strabon, Scythia Minor‘e dek yayılmış bu halkın en eski adının “daoi” olduğunu bildirmiştir ki bu kelime Frig dilinde “kurt” anlamına gelen “daos” ile ilişkili olmalıdır. Gerçekten de Dak ordusunun “draco“[1] adı verilen sembolü balaur[2] gövdeli, ağzını açıp uzun dilini dışarı çıkarmış kurt başlı bir yaratıktır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Kırım Karayları (Karayimler) ve Kırımçaklar

 Makale: Özhan Öztürk Karayimler veya Kırım Karayları, Yahudiliğin Karayim mezhebine inanan, Türkçe konuşan bir topluluk olup, kendilerinin de kabul ettiği gibi Hazar ve Kıpçak kökenli oldukları sanılmakla birlikte kimi yazarlarca 10. yüzyılda Bizans’tan Kırım’a sürgün edilip zamanla Türkçe konuşmaya başlayan Yahudiler oldukları da ileri sürülmüştür.[1] Altın Orda ve Kırım Hanlığı dönemlerinde çiftçilik yapan ve Çufut Kale, Sudak, Kefe ve Bahçesaray kentlerinde yaşayan 380 Musevi Karay Müslüman Tatarlarla birlikte 1397-98’de Kırım’a gelen Litvanya dükü Vytautas tarafından Litvanya’ya getirilmiştir. Karay ailesinden 300 kişi Vytautas’in Trakai’deki sarayına yerleştirilmiş bir ara Litvanya’daki Karay sayısı…

Oku
Georgian Farmers in Kobuleti, Georgia, 1877-78 at Russo-Ottoman War (Swiss Camera Museum)
Karadeniz Tarihi

Gürcüler ve ataları İberler (İberoi) ve

Makale: Özhan Öztürk Antik Yunan ve Latin kaynaklarında Laz ve Megrellerin ataları Kolh olarak adlandırılmaktayken Kolhis’in doğusunda İberya adı verilen bölgede yaşayan Gürcülerin ataları olan İberler[1] (İberoi) arkeolojik kanıtlara göre varlıklarını Neolitik Çağ’dan bu yana Kuzeydoğu Anadolu (Tao Klarjeti veya Daieni) ve Güney Kafkasya’da (İberya) sürdürmekteydi.

Oku