1-15 Mayıs 1942: Pasifik’te düello ‘Mercan Denizi Muharebesi’
1 Mayıs 1942 Rusya’ya bahar geldi çamur zamanı ‘Rasputitsa’ başladı. İlkbaharda karların erimesi, asfaltsız yolları çalkantılı bataklıklara dönüşüyor; insanları, atları hatta tankları ve kamyonları durduruyor. Her iki taraf da hareket etmek için uğraşırken savaş neredeyse durma noktasına geldi.
Japon bombardımanı, Corregidor kayasının yüzeyini toz haline getirdi. Adanın derinliklerine kazdıkları tünellerde saklanan Amerikan birlikleri, adanın ay kadar çorak olduğunu söylüyor. Filipinler’deki Japon topçuları İmparator Hirohito’nun doğum gününü kutlamak için Corregidor adasındaki ABD Ordusu garnizonuna 10.000 mermi bombası atıyor.
Bugün, dünya işçilerinin kutladığı uluslararası bir gün olan 1 Mayıs olmasına karşın SSCB 1 Mayıs’ı, Sovyet vatandaşlarını Nazilere karşı savaşarak “kutlamaya” çağırarak olağan resmi tatilini iptal etti.
2 Mayıs 1942 Stalin Stalin, bir radyo konuşmasında 1 Mayıs emirlerini veriyor: “Vatansever bir kurtuluş savaşı yürütüyoruz. Yabancı toprakları fethetmeyi hedeflemiyoruz… 1942, Alman faşist birliklerinin nihai yenilgisinin ve Sovyet toprağının Hitler’in alçaklarından kurtuluşunun yılı olacak. Büyük Lenin’in yenilmez bayrağı altında zafere doğru ilerleyin![1]
Yıllarca kadının görevinin doğum ve evin bakımı olduğunu iddia ettikten sonra, işgücü artan Nazi hükümeti şimdi Alman kadınların% 20’sinin savaş işi yapmasını emrediyor.
HMS Edinburgh, iki Alman U-botu tarafından torpillendiğinde gövdesi parçalandı ve dümeni bozuldu. En yakın dost liman olan Murmansk’a ulaşamayan İngilizler, gemiyi batırıyor. 58 ölünün yanı sıra, 1,5 milyon sterlinlik altın gemiyle birlikte batıyor.
Naziler, Almanların çocuk sahibi olmalarını teşvik etmek için çaresiz durumda: Hükümet, tüm “ırksal açıdan saf” yeni evli çiftlere, sahip oldukları her bebek için 9000 marklık kredi veriyor.
Sovyet fizikçi Georgi Flerov, Stalin’e kişisel bir mektup yazarak ABD, İngiltere ve Almanya’daki akademisyenlerin aniden nükleer fisyonla ilgili araştırma yayınlamayı bıraktıklarına işaret ediyor. Bu ülkelerin bir “atom silahı” üzerinde çalıştığından şüpheleniyor ve SSCB araştırması gerektiğini söylüyor.
3 Mayıs 1942 Japon ordusu adaya saldırmaya hazırlanırken, bombardıman iyice yoğunlaşıyor. Amerikan denizaltıları hemşireleri ve yaralıları Corregidor’dan hızla tahliye ediyor. ABD deniz subayı Teğmen Rob Kelly: “Gazeteler savaşı kazandığımızı bildiriyor. Oysa biz burada zaferi kazananları görebiliyoruz. Hepsi Japon.”
4 Mayıs 1942 Hitler ve Mussolini arasındaki bir görüşmenin ardından faşist diktatörler Malta’yı işgal etmeyi kabul etti. Herkules Operasyonu adı verilen plana göre bu yaz Akdeniz’deki son İngiliz kalesini fethetmek için İtalyan amfibi çıkarma ve Alman paraşütçüleri kullanılacak.
Amerikan kod kırıcıları tarafından önceden uyarılan ABD Donanması gemileri, Japon filosunu durdurmaya gidiyor. Amerikalılar Japonları Mercan Denizi’nde 
durdurup yok etmeyi planlıyorlar. Bir Japon işgal filosu, her ikisi de Avustralya’nın kolay saldırı menzilinde bulunan, Güney Pasifik’teki Port Moresby ve Tulagi’nin Müttefik limanlarına doğru ilerliyor.
30 yıl önce RMS Titanic’in feci batışından sonra kurulan Uluslararası Buz Devriyesi Amerikan işgali altındaki İzlanda’daki Müttefik hava üslerinden İngiliz Lockheed Hudson uçaklarıyla uçuyor. Müttefikler, Atlantik’teki Alman U-botlarına karşı savunma yapmaya çalışmanın yanı sıra, ‘buzdağları’ gibi daha geleneksel tehditlere de dikkat ediyor. RAF Sahil Komutanlığı, buzdağlarını gözetlemek için gökyüzünde devriye geziyor ve uçak mürettebatı Arktik yüzen buz kütlesini fotoğraflıyor.
İngiliz ve Güney Afrikalı birlikleri Madagaskar’ı işgal ediyor, Toamasina çevresindeki plajlara iniyor ve Diego Suarez’in kuzey limanında Fransız kolonisinin savunucularına saldırıyor. Madagaskar’ın savunucuları çoğunlukla Fransız sömürge ordusundaki Madagaskar ve Senegalli birlikler olup, işgalcileri çıkarma sahillerine geri dönmeye zorluyorlar. “Ironclad Operasyonu“, Vichy Fransız yöneticilerinin Japon veya Nazi savaş gemilerinin Hint Okyanusu’nu kontrol etmek için limanlar kurmasına izin vermesinden korkarak Madagaskar’ın limanlarını önceden fethetmeyi amaçlıyor.
5 Mayıs 1942 Mercan Denizi’nde savaş başlıyor: ABD ve Japon savaş gemileri keşif yapmak, bombalamak ve birbirlerini vurmak için uçaklar kaldırıyor. Tarihte savaşan filoların birbirini göremediği ilk deniz savaşı gerçekleşiyor.
6 Mayıs 1942 Japon birlikleri, Filipinler’deki Amerikan direnişinin son kalıntılarını da kırmak için Corregidor adasına amfibi çıkarmalar düzenliyor. Filipinli ve Amerikan askerlerin cesurca direnişine rağmen Japonlar kıyıya akın ediyor: Corregidor’un savunucuları kilometrelerce uzunluktaki kumsalları sınırlı sayıda adam ve kısıtlı miktarda cephane ile savunmaya çalışıyor.
ABD’nin Corregidor komutanı General Wainwright, Başkan Roosevelt’e telgrafta şunları söylüyor: “İnsan dayanıklılığının bir sınırı var ve bu nokta çoktan geçti.” Corregidor’un savunması çöküyor. Japon askerleri, 1000 kadar yaralıyla dolu adanın hastanesi Malinta tüneline saldırmak üzereler.
7 Mayıs 1942 ABD’nin batı Pasifik’teki son kalesi olan Corregidor Adası düştü. Müttefik birliklerinden 13.000 asker Japon Ordusu’na teslim oluyor. 5 aylık savaşın ardından Japon birlikleri Corregidor’da kutlama yapıyor.
Amerikalı Albay Mellnik, Corregidor’daki esirlerden biri: “Teslim olduktan sonraki sessizlik bombardımandan daha kötüydü. Tekinsiz, korkunç.”
Bir Japon amfibi saldırısı, Avustralya’ya baskın yapmak için üs olarak tasarlanan Güney Pasifik’in Solomon Adaları’ndaki Tulagi limanını ele geçirdi.
8 Mayıs 1942 Wehrmacht, Kızıl Ordu’nun geçen kış büyük bir saldırı düzenlediğinden beri Almanların mahsur kaldığı Demyansk Cebinden kaçmayı başardı. Luftwaffe hava köprüsü tarafından düzenli Sovyet saldırılarına karşı savaşan 1000’lerce Mihver askeri aylarca tedarik edildi.
Mercan Denizi Muharebesi
Mercan Denizi Muharebesi (Japonca: 珊瑚海海戦 Sango-kai Kaisen; Mercan Denizi deniz muharebesi), II. Dünya Savaşı’nda, Yeni Gine’deki stratejik Port Moresby’ye doğru ilerleyen Japon kuvvetlerinin püskürtülmesiyle sonuçlanan hava ve deniz çarpışması (4-8 Mayıs 1942).Nisan 1942 sonlarında Japonlar, Yeni Gine’nin güneydoğusundaki Port Moresby’de ve Solomon Adalarının güneyindeki Tulagi’de hava üsleri kurarak Avustralya ve Yeni Kaledonya arasındaki Mercan Denizinin denetimini ele geçirmeye hazırlanıyorlardı. Japonların Port Moresby’yi ele geçirme planını haber alan Müttefikler eldeki bütün hava ve deniz kuvvetlerini alarma geçirdiler.Japonların 3 Mayıs’ta Tulagi’ye çıkarma yapmaları üzerine, Tuğamiral Frank J. Fletcher komutasındaki keşif kuvvetine bağlı bir uçak gemisinden havalanan ABD uçakları Japon çıkarma grubuna saldırarak bir destroyeri, birkaç mayın tarama ve çıkarma gemisini batırdı. 4 Mayıs’ta Rabaul’den yola çıkan asıl Japon kuvvetlerini oluşturan deniz birliklerinin çoğu doğuya doğru dolambaçlı bir yol izledi. İki tarafın uçak gemileri 5-6 Mayıs günlerini birbirlerini aramakla geçirdi.7 Mayıs sabahı Japon uçak gemisinden havalanan uçaklar bir ABD destroyeriyle tankerini batırdı. Fletcher’ın uçakları da Japon hafif uçak gemisi Şoho’yu ve bir kruvazörü batırdı. Ertesi gün Japon uçakları ABD uçak gemisi Lexington’ı batırdı ve Yorktaown’a büyük hasar verdi.Buna karşılık ABD uçakları da büyük Japon uçak gemisi Shokaku’yu savaşamayacak ölçüde ağır hasara uğrattı.
Tarihte ilk kez, Mercan Denizi’ndeki iki düşman filosu, savaş gemileriyle değil, uçaklarla, it dalaşı ve bombalama aşamalarından oluşan bir hava savaşında karşı karşıya savaşıyor. Japon ve ABD Deniz Kuvvetleri Mercan Denizi’nde uzun menzilli düellolarına devam ederek birbirlerine karşı savaş uçakları filoları fırlatıyorlar. ABD torpido bombardıman uçaklarınun vurduğu Japon uçak gemisi Shōhō (“Lucky Phoenix”) Mercan Denizi’nde batan ilk Japon uçak gemisi oluyor. Shōhō (正保) Japon İmparatorluk Donanması’nın hafif bir uçak gemisiydi. Başlangıçta denizaltı destek gemisi Tsurugizaki olarak 1930’ların sonlarında inşa edildi, Pasifik Savaşı’ndan önce bir uçak gemisine dönüştürüldü ve yeniden adlandırılmıştı. Battığında 600’den fazla mürettebat bomba, yangın veya boğulma nedeniyle öldü.
9 Mayıs 1942 Nazi işgali altındaki Paris bir sabotajla sarsılıyor; Fransız direniş savaşçıları, başkentin propaganda radyo istasyonunu havaya uçurdu. Almanları öfkeyle şüphelileri arıyor. Alman işgalciler Fransız direnişi için mesajlar yayınlayan Müttefik yanlısı yasadışı radyo istasyonlarını takip etmek için gece Paris sokaklarını dolaşıyor.
Naziler, Fransızları Faşist dünya görüşüne yönlendirmeye hevesli; Paris‘te Yahudilere ve Komünizme saldıran propaganda sergilerine sponsor oldular.
Japon Donanması intikamını alıyor: Amerikan uçak gemisi USS Lexington, 48 Japon bombardıman uçağının saldırısıyla vurulduktan sonra yanıyor: Japon torpidoları tarafından vurulan USS Lexington, çatlak yakıt tanklarından güverte altında çıkan yangınlar yüzünden, ekibi tarafından terk ediliyor. Lady Lex olarak da bilinen geminin 216 mürettebatı öldürüldü, geri kalan 2770 denizci yakındaki savaş gemileri tarafından alındı. USS Lexington uçak gemisi Güney Pasifik’te yanarken bir Amerikan muhribi tarafından batırılıyor.
Mercan Denizi hava savaşı tam kaosa dönüşüyor. Japon ve Müttefik bombardıman uçakları düşman savaş gemilerini neredeyse rastgele avlarken, yanlış tanımlarken ve saldırırken ortama tam bir kafa karışıklığı hâkim oluyor. Japon Donanması bir uçak gemisini, daha küçük savaş gemilerini ve neredeyse 1000 adamını kaybetti; ama Pasifik’teki savaş başladığından beri ilk kez, “dayanılmaz” fetih saldırıları geri püskürtüldü.
Pasifik’teki ilk Müttefik deniz zaferi için iki Amerikan uçak gemisi gibi ağır bir bedel ödeniyor: USS Lexington battı, USS Yorktown Japon bombardıman uçakları tarafından savaş dışı bırakıldı. Mercan Denizi üzerinde günlerce süren çaresiz hava savaşlarının ardından, Japon işgal filosu, Müttefiklerin Port Moresby üssüne saldırıp kuzeye geri çekilme planından vaz geçiyor. Çok uçak kaybeden Japonlar, hava korumasının yetersizliği ve karadan havalanan Müttefik bombardıman uçaklarının saldırıları karşısında Port Moresby’ye giden kuvvetlerini Rabaul’de geri çekmek zorunda kaldılar. Zaferle sonuçlanan çarpışmalar boyunca yalnızca uçakları kullanan Müttefik deniz kuvvetleri, hiçbir zaman Japon savaş gemilerine atış menziline girecek kadar yaklaşmadı.
10 Mayıs 1942 İngiliz birlikleri, Madagaskar’ın en önemli limanı Diego Suarez’i ele geçirdi. Çoğu Vichy rejimine sadık Afrikalı askerlerden oluşan yerleşimin Fransız savunucuları, Kraliyet Deniz Kuvvetleri tarafından hatlarının arkasına yapılan cüretkâr bir çıkarmadan sonra teslim oldu.
Amerikan savaş çabaları için para toplayan ünlüler topluluğu olan “Hollywood Victory Caravan” (Hollywood Zafer Kervanı) ABD’de bir tura başladı. Cary Grant’ten Groucho Marx, Rita Hayworth, Laurel & Hardy’ye film yıldızları Amerikan stadyumlarını paketliyor ve toplanan paralar ABD savaş endüstrisine gidiyor.
11 Mayıs 1942 Churchill, Başbakan olduktan tam iki yıl sonra, İngiltere’ye “ihtiyatlı ama aynı zamanda kararlı bir şekilde geleceğe bakmak için” bir radyo konuşması yapıyor.[2]
New York Times gazetesi, Güney Pasifik deniz savaşını bir Müttefik zaferi olarak bildiriyor ve Avustralya’dan Japon filosunu geri püskürtülmesini “Japonya’ya karşı savaşın doruk noktasına ulaştığı bir hafta” olarak tanımlıyor.
Hitler, “Mercan Denizi Muharebesi” ve başka bir Amerikan uçak gemisinin imha edilmesiyle ilgili haberlerden çok hoşlanıyor. Ona göre bu yeni yenilgiden sonra Birleşik Devletler Japon filosuyla bir daha yüzleşmeye cesaret edemeyecek.
Stalin, Nazilere karşı bir zafer kazanmak için çaresiz durumda: Ukrayna’da “en aşağılık düşman olan Alman faşist ordusuna karşı kararlı bir saldırı” yapılacağını ilan ediyor. Rus birlikleri, Kharkov şehrini ele geçirmek için büyük, iki kollu bir saldırı başlatarak Ukrayna’ya akın ediyor.
12 Mayıs 1942 Çin’in Japon işgalcileri, Tokyo’yu “Doolittle Baskını”nda bombalayan ve şimdi Çin direnişi tarafından gizlenen ABD pilotları için büyük bir insan avı başlattı.180.000 Japon askeri, Çin’in Zhejiang eyaletinde kaçak ABD’li havacıların peşine düşmekle kalmıyor, onlar hakkında bilgi almak için sivillere işkence ediyor ve köyleri yakıyor.
Kızıl Ordu, Almanları Sivastopol kapılarından geri püskürtmek ve işgalcileri Azak Denizi’ne sürmek için Ukrayna’da büyük bir tank kuvvetleri topladı.
13 Mayıs 1942 Şiddetli bahar yağmurlarına rağmen, Ukrayna’daki Ruslar sayısız Alman hatlarını vuruyor: Kızıl Ordu kıskaçları Kharkov’a doğru ilerliyor.
ABD uçak gemisi Wasp, çok ihtiyaç duyulan Spitfire uçaklarını Malta’ya ikinci kez taşıyor ancak bu kez, savaş uçakları, onları yok etmek için gönderilen Alman bombardıman saldırısıyla karşılaşmaya hazır olarak, varıştan bir saat sonra havalanıyor.
14 Mayıs 1942 Meksika Körfezi’ndeki petrol tankeri felaketi: Louisiana’nın 56 km güneyinde, SS David McKelvy
gemisi bir Alman U-botu tarafından torpillendi. 80.000 varil petrol yanıyor. Alman denizaltı U-506, petrol tankeri David McKelvy’yi yüzen bir cehenneme çeviriyor: Geminin köprüsü bile eriyor, mürettebatın 17’si yanarak ölüyor, kurtulanlar ise yanan denizde ağır yanıklarla hastanelik oluprlar. Son 4 ayda ABD kıyıları açıklarında denizaltılarca batırılan 109. kargo gemisi McKelvy oluyor. ABD Donanması nihayet tüccar gemilerine bir savaş gemisi eskortuyla konvoylarda toplanmalarını emrediyor.
15 Mayıs 1942 Alman U-bot kaptanları korumasız ABD tankerlerini batırmayı ‘Hindi avı’ olarak niteliyor.
ABD Donanma istihbaratı, Japon gizli sinyallerini kısmen deşifre ederek, “AF” kod adlı bir Amerikan üssüne büyük bir saldırı hazırlandığını ortaya çıkardı. Washington yetkilileri AF’nin kuzey Aleut Adaları olduğuna inanıyor, ancak Hawaii istasyonu gerçek Japon hedefinin Midway Adası olduğunu düşünüyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin doğusunda, benzin tayını başlıyor: haftada sürücü başına üç galon benzin alınabilecek.
Kırım’daki Alman ve Rumen birlikleri, Kerç yarımadasında sıkışıp kalmış bitkin Sovyet kuvvetlerine karşı “Bustard Hunt Operasyonu” adında yeni bir saldırı başlattı. Sovyet Kerç-Feodosia İniş Harekatı ile başlayan ve Alman Harek Avı Operasyonu ile sona eren Kerç Yarımadası Savaşı, Erich von Manstein’ın Alman ve Romen 11. Ordusu ile Kerç’deki Sovyet Kırım Cephesi kuvvetleri arasında Kırım Yarımadası’nın doğu kesiminde gerçekleşiyor.
Notlar
[1] http://ibiblio.org/pha/policy/1942/420501a.html
[2] http://ibiblio.org/pha/policy/1942/420510a.html