1-15 Ocak 1941: Ayçiçeği ve Alp Menekşesi Operasyonları
1 Ocak 1941 Avrupa kentlerinin çoğu bombardıman korkusuyla karartılırken ABD’nin en büyük kenti New York ışıl ışıldı. New York’un Yılbaşı partisiyle Times Meydanında 500 bin Amerikalı toplandı.
Hollanda’nın Alman işgalcileri, BBC yayınları gibi düşman propagandasına erişimi kısıtlamak istediğinden Hollanda’da ki tüm radyoların kayıt altına alınmasını emretmekle kalmıyor ayrıca bugünden itibaren radyo sahiplerine özel bir vergi ödeme yükümlülüğü getiriyor.
Türk polisi İstanbul’da 20 Nazi ajanını tutukladı. Suçları Almanya’da basılmış sahte İngiliz sterlinlerini piyasaya sürerek poundun değerini düşürmeye çalışıyorlardı.
Adolf Hitler, İngiliz hükümetini kastederek bu yıl “savaş suçlularının sonuncusunun çökeceği” sözünü veren bir Yeni Yıl mesajı yayınlıyor.[1]
2 Ocak 1941 İngiltere’ye saldırmak için havalanan Alman uçakları yollarını kaybedince tarafsız İrlanda’da bir köyü bombaladı ve 2 kişiyi öldürdü.
Libya’da, Avustralya, Hindistan ve İngiliz birliklerinden oluşan Müttefik kuvvetleri, ele geçirilen İtalyan haritalarından bilgileri kullanarak İtalyanların Bardia kalesine saldırmaya hazırlanıyor.
Londra‘da, Özgür Fransa Ordusundan Amiral Émile Muselier, İngiliz istihbaratı tarafından tutuklandı: Muselier’in De Gaulle’ın savaş planlarını Nazi ajanlarına
sattığından şüpheleniliyor. İddiaya göre Muselier, ihaneti için 2000 sterlin aldıktan sonra Londra’nın Brezilya Büyükelçiliği tarafından kaçırıldı. Öfkeden deliye dönen Churchill adamı asmak ve Brezilya’ya savaş ilan etmek istiyor.
3 Ocak 1941 100 Cardiff’in dün gece Blitz’e uğramasından sonra Luftwaffe uçağı, 10 saat boyunca Galler kentini vurdu ve 165 kişiyi öldürdü.
Alman uçakları yine İrlanda’yı vurdu: 5 ilçe bombalandı, 20 kişi yaralandı. Dublin’de öfkeli İrlandalılar protesto gösterileri düzenlediyse de Luftwaffe rota sapması için dün gece esen “güçlü rüzgârları” suçladı.
Cumhurbaşkanı Roosevelt ABD’nin 200 “Özgürlük Gemisi” inşa edeceğini açıkladı: Torpido gemilerini değiştirmek için İngiltere’ye “ödünç verme” şartları altında satılan basit kargo vapurları.
Libya’da Müttefikler Bardia’ya saldırmaya başladı: İlk olarak elindeki torpidoları taşıyan İtalyan kalesini çevreleyen telleri aşmak ve siperleri patlatmak için Avustralya saldırı birlikleri harekete geçti.
İngiliz Matilda tankları teller arasında yol açmaya çalışırken Avustralya piyadesi ile İtalyan askerleri yakın mesafeden savaşıyorlar. İngiliz Yüzbaşı Rea Leakey’in raporunda: “Tanklarımızdan biri İtalyan top mermisi tarafından vuruldu ama yoluna devam etti. Tankın sürücüsü ölmüştü ama ayağı gaz pedalına sıkıştığından telleri bir bir aşarak yoluna devam ediyordu. Tank komutanı birazdan alev topuna dönecek tankın telsizinden durumunu rapor ediyordu. Tank komutanı tank yanıyor, kapaklar sıkışmış diye bağırdı. Sonra duyduğumuz tek şey acı çeken insanların çığlıklarıydı; mürettebat canlı canlı yandı.
New York Herald Tribune gazetesi, Chiselhurst Mağaraları’nda bombalanma korkusu yaşamadan yeni yıl eğlencesi düzenleyen binlerce Londralıyı haber yaptı.[2]
4 Ocak 1941 Hollywood film yıldızı ve kararlı Nazi karşıtı olan Marlene Dietrich, Almanya’ya geri dönmek için büyük para tekliflerini reddettikten sonra Amerikan vatandaşlığına hak kazandı: Dietrich Almanya’ya gitme konusunda “Hitler gidene kadar olmaz.” Diyor.
Nazi partisi “Gothic script” olarak bilinen Fraktur yazı tipinin resmi olarak kullanılmasını yasakladı. Hitler’in milletvekili Martin Bormann “Almanya’da ikamet eden Yahudilerin” okunması zor bu yazı tipini popülerleştirdiğini iddia ediyor.[3]
İtalyan tahkimatlarına karşı saldırıya geçen ve 500’den fazla zayiat veren Avustralya birlikleri şu anda İngiliz topçularının harabeye çevirdiği Bardia köyüne saldırıyor.
Yeni Gallup anketi Amerikan vatandaşlarına şu soruyu sordu: “Ülkemizin gelecekteki güvenliğinin İngiltere’nin bu savaşı kazanmasına bağlı olduğunu düşünüyor musunuz?” Ankete katılanlar soruya % 68 evet,% 26 hayır cevabını verdi.
5 Ocak 1941 Avustralyalı ve İngiliz askerler Bardia’daki İtalyanlara son saldırı için hazırlanırken her askere bir yudum rom dağıtılıyor. İngilizler ilerleyince geceleyin General “Electric Whiskers” lakaplı Bergonzoli ve ekibinin Bardia’dan kaçtığını fark ediyor. Bu sırada İtalyan radyosu, İtalyanları Faşizm karşıtı devrime yöneltmek Mussolini’yi devirmek isteyen İngilizlerin Kuzey Afrika harekâtının başarısız olduğunu ‘fiyasko’ sözüyle ifade ediyor. Bardia’daki son İtalyan garnizonları teslim oldu: 4 İtalyan general de dâhil olmak üzere Avustralyalılar ve İngilizler tarafından 36.000 İtalyan esir edilmiş durumda.
6 Ocak 1941 Bardia zaferlinden sonra Libya’daki müttefik birlikler, bir sonraki İtalyan kalesi olan Tobruk’a ulaşıyor. Bu sırada binlerce İtalyan mahkum doğuda
esaret altında yürüyor. İngiliz Teğmen Tom Bird: ‘İtalyanlara karşı savaştığımız için şanslıyız!’
Çin’de, sözde Japon işgalcilere karşı mücadele etmek için anlaşan Milliyetçi Kuomintang ve Mao’nun Komünist birlikleri arasında çatışma çıktı. 9,000 Çinli komünist, 80.000 Kuomintang ile çevrili Maolin kasabasında mahsur kaldılar.
ABD Başkanı Roosevelt, Kogre’de yaptığı konuşmasında dünyadaki demokrasinin “yeni bir tiranlık düzeni” tarafından tehdit edildiğini söyledi. Roosevelt, ABD’nin “Dört Özgürlüğü” savunmak için savaşa hazırlanması gerektiğini söylüyor. Roosevelt, ABD’yi 4 Özgürlük üzerine kurulu bir dünya inşa etmeye yardıma çağırıyor. Bunlar: İfade özgürlüğü, İbadet özgürlüğü, İsteme özgürlüğü, Korkmadan yaşama özgürlüğü[4].
TIME Magazine, “ülkesinin kurtarıcısı” Winston Churchill’i “Yılın Adamı” seçiyor (geçen yıl 1940’da yılın adamı Stalin’di).
7 Ocak 1941 İngiliz hükümeti geçen yıl yaptığı açıklamada, Almanların İngiltere’deki korkunç zararlar için 3,5 milyon tondan fazla nakliye yaptığını ve Büyük Savaş’ın (1. Dünya Savaşı) en kötü yılından daha kötü olduğunu söyledi.
İngiltere’deki yiyecek malzemeleri halkı beslemekte yetersiz kalıyor. İngiliz hükümeti, stoklar azaldıkça karaborsayı önlemek için çok çeşitli gıda maddelerinde fiyat artışlarını yasakladı: kahve, kakao, et, balık, bal, makarna bulmak çok zor. Kuşatılmış İngiltere’ye hayati malzemeler getirmek için Atlantik’ten geçen ticari gemiler, Alman U-botlarının kurt sürüleri tarafından tehdit ediliyor. Kriegsmarine kaptanları, azalan konvoyların mutluluğunu yaşıyor.
Churchill, Kuzey Afrika’daki Müttefik komutanlarına telgraf çekiyor: Mümkün olduğunca az talepte bulunun!
Hindistan bağımsızlık kampanyası Mohandas Gandhi, Adolf Hitler’e “sevgili arkadaşım” başlıklı bir mektup göndererek, Führer’i şiddetsizlik yöntemlerini benimsemeye çağırdı.[5] Hindistan’daki İngiliz sömürge otoriteleri Gandi’nin mektubunun yerine ulaşmasını engelledi.
ABD First Lady Eleanor Roosevelt, İngiliz hükümetine bağış çekleri göndererek Amerikan tarafsızlık yasasını çiğniyor olabileceğinden endişelenince Eyalet Bakanlığı ona güvence verdi.[6]
8 Ocak 1941 ABD ile savaşın kaçınılmaz olduğuna inanan Japon Amiral Yamamoto, gizlice ABD Donanması’na büyük bir darbe vurmayı amaçlayan sürpriz bir saldırı planı hazırlıyor. Yamamoto, Japonya’nın ABD’nin ana filosuna savaşın başında yok edilmesi durumunda, Amerikan
halkının moralinin yenilgiye uğrayacağını umuyor. Yamamoto ABD ile savaşın kaçınılmaz olduğu konusunda ordu ve hükümeti uyarıyor: “Guam ve Filipinler’i, hatta Hawaii ve San Francisco’yu almak yeterli olmaz. Zaferi kesinleştirmek için Washington’a yürümek ve Beyaz Saray’a barış koşullarını dikte etmek zorunda kalacağız.
İngiltere’de işsizlik, 20 yıldan bu yana en düşük seviyesine geriledi. Silah üretimi sayesinde Britanya’da yalnızca 705.279 (~% 1.5) işsiz kaldı. Alman uçakları üç gecedir İngiliz kentlerini bombalamaya gelmese de birçok İngiliz hala Sığınaklarda uyuyor. Londra Metrosu’nda müzikhol e sanatçıları yaptıkları küçük gösterilerle halkı eğlendirmeye çalışıyor.
ABD Başkanı, gelecek yıl için Amerikan bütçe planını açıkladı: Tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 17.4 milyar dolarlık harcama ki silahlı kuvvetler için o güne dek benzeri görülmemiş şekilde 10.8 milyar dolar ayrıldı. Roosevelt, vergilerin yükselmesi gerektiğini söylüyor.
Hitler generalleriyle bir savaş konseyi düzenliyor: Mussolini’nin Yunanistan ve Kuzey Afrika’daki ordularını kurtarmak için Alman kuvvetleri gönderilmesi tartışılıyor. Hitler, Alman askerlerinin İtalyanlara ve Romanya’ya Yunanistan’ı işgal etmeye hazır olduğunu söylemiyor. Mihver (Axis) müttefiklerini bilgilendirirse haberlerin sızacağından korkuyor.
9 Ocak 1941 Güney Vichy Fransa’sında yeni kararname: Artık tüm genç erkekler, kendilerine geleneksel değerlerin empoze edilmesi için paramiliter bir güç olan ‘Chantiers de Jeunesse’de 8 ay geçirmek zorundalar.
İtalyanlar, Yunanlıların Arnavutluk‘ta ilerlemesini durdurmak için umutsuzca savaşıyor: İtalyan savaş gemileri artık sahil boyunca Yunan askerlerini bombalıyor.
Özgür Fransız Ordusu Amirali Muselier, MI5 tarafından serbest bırakıldı: Nazilerle işbirliği yaptığıiddiasıyla ihanetle suçlanan amiralin suçsuz olduğu mektupların
sahte olduğu ortaya çıkıyor. General De Gaulle çok sinirlendi. Churchill, Özgür Fransız Ordusundaki sağcılar tarafından Komünist yanlısı olarak görülen Muselier’i durdurmak için uydurulan sahte suçlamalar nedeniyle şahsen General de Gaulle’den özür diledi.
Hitler’in dağ zirvesinde ikametgâhı Berghof’taki Alman askeri konferansının ikinci günü, Alman generalleri SSCB’ye ve Yunanistan’ı istila etme konusunda tereddüt ediyorlar. Hitler, İngiltere ile savaşın SSCB’nin işgalini durdurmaması gerektiği konusunda ısrar ediyor: “Rus yardımlarının olasılığı İngilizleri devam ettiriyor; onsuz pes edecekler.”
11 Ocak 1941 Hava saldırısı olmayan birkaç günden sonra, Luftwaffe uçakları, dün gece İngiltere’de Portsmouth ve Londra’yı vurdu: Bombalar, Portsmouth limanını kaçırdı, ama kasaba harap oldu. Portsmouth’tan Jean Gamble: “Bir hava saldırısı bekçisi sığınağımıza doğru koştu, annemin evde bir ışık yaktığını çığlık atarak bağırdı ama bu yanan çatımızdı. Portsmouth harap oldu: Elektrik, gaz ya da su yok. Evimiz mahvoldu; sığınağa gitmeden önce palto bile alamadık. Terliklerdeyim.
Sovyet ve Alman müzakereciler, SSCB’nin hammadde ve tahıllarını teknik uzmanlık karşılığında Almanya’ya vaat eden yeni bir ticaret anlaşması imzaladılar. Alman büyükelçisi Ritter: “Bu anlaşma iki ülke arasındaki şimdiye kadarki en büyük sözleşme”; Sovyetler Birliği sözcüsü ise “Almanya ileriye doğru attığımız büyük adımlara yardım edecek” sözlerini sarf etti.
Luftwaffe Akdeniz’e ulaştı: 25 Alman pike Bombardıman uçağı İngiliz uçak gemisi HMS Illustrious’a saldırdı. İngiliz savaş gemisinde 86 denizci öldü. HMS Illustrious, peşinde Alman uçakları olduğu halde Malta’daki İngiliz üssüne sığınmayı başardı.
11 Ocak 1941 Almanya şu anda deri sıkıntısı çekiyor. Sığır derisi ordu kullanımına mahsus olup, siviller esas olarak tavşan ve balık derisi kullanmak zorundalar.
Hitler iki büyük Alman askerî harekâtı, Ayçiçeği ve Alp Menekşesi için hazırlıklara başlanması talimatı verdi: Kuzey Afrika (Operation Sonnenblume veya Unternehmen Sonnenblume ‘Ayçiçeği Operasyonu’) ve Yunanistan’ın (Operation Alpenveilchen veya Unternehmen Alpenveilchen ‘Alp mekşesi operasyonu) planlı istilaları.
Büyük bir bomba, Londra’nın merkezindeki Bank metro istasyonuna çarpınca büyük bir krater açıldı. Alman bombası, Bank istasyonunun bilet gişesine düştü ve patlama, sivillerle dolu yürüyen merdivenleri ve tünelleri yıktı. 111 kayıp var, en az 50 ölü.
12 Ocak 1941 Dünkü Metro İstasyonu’ndaki bombalama olayındaki ölüm oranı 56’ya yükseldi. Ordu şimdi İngiltere Merkez Bankası önündeki büyük krateri kazıyor.
Japon Ordusu yeni Saha Servis Kodunu çıkardı ve askerlere emir verdi: “İmparatorluğun kaderi savaşta zafer veya mağlubiyete dayanıyor. Hiçbir koşulda pes etmeyin.[7]
Libya’daki İngiliz Komutanlığı, Avustralya ve Yeni Zelanda birliklerinin sıkıntılı ve kabadayı tavırlarından şikâyet ediyor. Avustralya Başbakanı telgrafla cevap
veriyor: “İtalyanların onları belalı bulmasını anlıyorum”
Naziler Churchill’e karşı yeni bir propaganda savaşı başlattı; “Lanetlenmiş bir adamın takvimi” başlıklı karikatür, İngiliz Başbakanının asılmayı ve bombalanan İngiliz şehirlerini duvarda sayarak beklediğini gösteriyor. Baş Nazi propagandacısı Goebbels, İngiliz Başbakanı Churchill’i bir “yalan fabrikası” işletmekle suçluyor.[8]
13 Ocak 1941 İrlandalı yazar James Joyce Zürih’te öldü. Almanların Fransa’yı işgal etmesi onu ve karısı Nora’yı Paris‘ten kaçmışlardı. Karı koca son 3 yılda 16 Yahudi mültecinin Nazilerden kaçmalarına yardım ettiler.[9]
Yunanlılar Arnavutluk’ta yeniden saldırıya geçti: Elit İtalyan Lupi di Toscana (“Toskana Kurtları”) tümeninin etrafını sardı. Toskana Kurtlarının 1000’den fazlası teslim oldu.
Hitler, Bulgaristan Kralı Boris ile görüşüyor ve kendisini Faşist Eksen (Mihver, Axis) ittifakına katılmaya davet ediyor. Boris Alman birliklerinin Yunanistan’a saldırmak için topraklarında ilerlemesine izin veriyor.
14 Ocak 1941 Plymouth, bir gecede 50 Luftwaffe bombardıman uçağı tarafından vuruldu. Dondurucu havada pek çok kişi evsiz kalıyor.
Nazi işgali altındaki Lodz’un Yahudi gettosunda ölüm oranları soğuk, açlık ve hastalık yüzünden günde 50’yi geçiyor. Donmuş toprağı kırmak için 200 mezar kazıcıya ihtiyaç duyuldu. Julian Cukier’in önderlik ettiği bir grup Yahudi gazeteci gizlice Lodz Gettosu’nda olan biteni not ediyor: Bu günlerde ölmek bile zor gömülmek için 3 hatta 10 gün beklenebiliyor.[10]
Atina sokaklarında halk zafer kutlaması yapıyor: Yunan askerleri, İtalyan ordusunu buzlu dağlara doğru kovarak Klisura kentini ele geçirdi.
15 Ocak 1941 2 bin Çinli Komünist etrafını saran Çin Milliyetçi ordusuna teslim oluyor. Çinli Komünistler ve Milliyetçiler teorik olarak Japon işgalcilerine direnmek için Ulusal Devrim Ordusu’na dahil edildi. Maolin kasabasındaki Komünist 4. Ordu, 9 gün boyunca savaştığı 80.000 Milliyetçi asker tarafından kuşatıldı.
İstilacı Taylandlı birlikler, doğu sınırındaki Fransız güçlerine karşı saldırıya geçerek Hindiçin topraklarına geçerek, zayıf sömürge gücünden toprak almayı umuyorlar.
İngiliz Ordusu Eski Etiyopya İmparatoru Haile Selassie’yi İtalyan işgalindeki
ülkeye geri getirerek tahtını geri almasını böylece yerel halkın desteğini sağlamayı umuyor.
Notlar
[1] http://ww2today.com/1st-january-1940-hitlers-new-year-message
[2] https://iht-retrospective.blogs.nytimes.com/2015/12/31/1941-ringing-in-the-new-year-underground/
[3] http://ligaturix.de/bormann.htm
[4] https://en.wikisource.org/wiki/The_Four_Freedoms_speech
[5] https://www.mkgandhi.org/letters/hitler_ltr1.htm
[6] https://sas-space.sas.ac.uk/8923/
[7] http://www.ibiblio.org/pha/timeline/410108awp.htm
[8] https://research.calvin.edu/german-propaganda-archive/goeb29.htm
[9] https://archive.nytimes.com/www.nytimes.com/learning/general/onthisday/bday/0202.html
[10] http://ww2today.com/14th-january-1941-growing-death-toll-in-the-lodz-ghetto