Mecdelli Meryem (Hıristiyanlık)
Mecdelli Meryem, Magdalalı Meryem (Maria Magdalena veya Mary Magdalene), Hıristiyan Mitolojisinde Yeni Ahit’in Markos ve Yuhanna İncillerine göre çarmıha gerildikten sonra dirilen İsa peygamberi görünce imana gelmiş bu yüzden kilise tarafından ermiş ilan edilen bir kadındır (Yuhanna 20:11–17).
Luka inciline göreyse İsa tarafından kötü huylarından arındırılan bir kadın olarak bahsi geçmektedir. Luka’ya göre İsa bir gün Ferisilerden Simun’un evine yemeğe gittiğinde günahkâr bir kadın odaya girerek İsa’nın ayaklarını gözyaşları ile ıslatıp saçları ile sildikten sonra güzel kokulu bir yağ ile ovmuştur. Simun, İsa’nın kadının nasıl birisi olduğunu anlamadığını düşünerek peygamberliğinden şüphe edince İsa önce Simon’a bir öykü anlatmış ardından kadına dönerek günahlarının bağışlandığını ve imanının kendisini kurtardığını söylemiştir. Luka incilinde kadının adı verilmemişse de bu kadının Magdalalı (Mecdelli) Meryem olduğu kabul edilmektedir. Bir söylenceye göre ise fahişelik yaptığı için taşlanarak ölüm cezasına çarptırılan kadını linç etmek için toplanan kalabalığa hitap eden İsa “ilk taşı hiç günahı olmayan birisinin atmasını isteyince” kalabalık dağılmıştır. Meryem bu olaydan sonra minnettarlıkla tövbe ederek Hıristiyanlığı benimsemiştir. Apokrif metinlerde de Mecdelli Meryem’in hayatına ilişkin bazı detaylara rastlanmaktadır. Macian incilinde İsa’nın Magdalalı Meryem’den 7 iblis kovduğunu bildirirken, Peter incili kadını mür taşıyıcısı olarak niteleyip, İsa’nın mezarına giderek peygamberin bedeninin olmadığını keşfettiğini yazmaktadır. Gnostik literatürde önemli bir yeri olan kadın Philip incilinde İsa’nın yoldaşı diğer bazı metinlerde ise İsa’nın karısı olarak geçmektedir. 1896’da Mısır’da bulunan Meryem incilinde ise Meryem’in bazı gizli bilgi ve sırlara vakıf önemli birisi olduğu izlenimi edinilmektedir. Bazı modern yazalar Meryem’in eski bir Kenan dininin taşıyıcısı ve rahibesi olduğunu, İsa ile evlenerek onu aydınlattığını ileri sürerken kimi yazarlar Kutsal Grail kabının gerçekte bu kadının bedeni ya da sembolik mirası olduğunu iddia etmiştir.
Erken dönem kilise babalarının aksine modern yazarlar İsa tarafından ziyaret edilen iki kız kardeş Martha ve Meryem’den küçük kardeş olan Meryem’in günahkâr Meryem ile aynı kişi olmadığını savunmakta, bu adı taşıyan ve bahsi geçen söylencelere konu olan 3 farklı kişinin olduğunu düşünmektedirler.
22 Temmuz Hıristiyanlıkta Aziz Mecdelli Meryem Günü olarak kabul edilmekte olup, özellikle Fransa’da adını azizeden alan ve ilk olarak Mecdelli Meryem’e bağlı bir manastırda üretildiği sanılan Madeleine çöreği aynı gün içinde büyük oranda tüketilmektedir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016