FİRAVUN (Arapça فرعون Fir’awn; İbranice פַּרְעֹה) Eski Mısır’da hükümdarlara verilen isim olup, Horus’un yeryüzünde beden bulmuş formu ve güneş tanrısı Ra‘nın oğlu kabul ediliyor, öldüğünde Ölüler tanrısı Osiris’e dönüştüğüne inanılıyordu.
Firavun Nedir?
Mısır dilinde firavun “büyük ev” anlamına gelmekte olup, halktan erkekler de soylu kadınlarla evlenerek firavun olabilmekteydi. Ölene dek tahtta kalan firavunlar, 30 yılda bir hebset adıyla bilinen gençleştirme ayinine katılmaktaysa da öldüklerinde cesetleri mumyalanmakta, eşyalarıyla birlikte bir lahit mezara gömülüyorlardı. Kitab-ı Mukaddes’te firavun genel bir isim olarak kullanılmışsa da Yahudilerin Mısır’dan kovan firavunun tarihsel varlığını ispatlayacak tarihi bir delil bulunmamaktadır. Benzer şekilde hastalık, kıtlık ya da askeri yenilgiler gibi firavunun şöhretini lekeleyecek olaylardan Mısır yazıtlarında bahsedilmemekte ya da tarihi olaylar çarpıtılarak aktarılmaktadır ki bunlardan birisi Hititlerle yapılan Kadeş savaşının sanki zafer kazanılmış gibi sunulmasıdır.
Eski Ahit’te de İsrailoğullarının Kızıldeniz’i geçerek Firavundan kurtulması efsanesi Çingenelerin geçmişini Eski Mısır’a dayandıran Çingene sözlü geleneğinin temel öykülerinden birisi niteliğindedir. Ayrıca H. Carnoy ve J. Nicolaides’in ‘Folklore de Constantinople’ (Konstantinopolis Folkloru) adlı eserinde bir afetin ardından hayatta kalan bir topal kadının biri kız biri erkek iki çocuğunun Çingenelerin ataları olduğu kayıtlıdır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016