Yazı: Özhan Öztürk
Fin Mitolojisi Sözlüğü adlı çalışmam 2 bölümden oluşmakta olup, Fin tanrı ve tanrıçaları, Finlandiya folklorunda rastlanılan doğaüstü varlıklar, Kalavela gibi Fin destanlarında bahsi geçen kahramanları konu almaktadır. Fin Mitolojisi Sözlüğümün ikinci bölümü olan Fin Mitolojisi Sözlüğü L-Z harfleri ile başlayan kelimeler verilmiştir. Ayrıca bu sözlüğün devamı olan Fin Mitolojisini konu alan Fin Mitolojisi Sözlüğü A-K, ile Fin Mitolojisi hakkında genel özet bilgi verdiğim bölüm, ayrıca Kalevala Sözlüğüm de okunabilir.
LEİB OLMAİ Lapon halkının inanışında avcıların koruyucusu kabul edilip, yakarıldığında avın bereketli geçmesine yardım eden bir ayı ruhunun adıdır.
LEMMINKAINEN Fin milli destanı Kalevala’da bahsi geçen müziğe karşı olağanüstü
yeteneğe sahip, dalgalı kızıl saçlı yakışıklı ve cesur bir kahramanın adıdır. Lemminkainen başka kızlarla flört etmesine rağmen Kyllikki’ye kur yapmakla kalmamış, kızı kaçırarak evlenmişse de hevesi çabuk geçmiştir. Kyllikki’yi terk eden Lemminkainen Louhi’nin kızı olan Pohjola Bakiresi’nin peşine düşmüş, bir çoban hariç tüm Pohjolalıları muhteşem şarkı söyleme yeteneğiyle büyülemiştir. Bununla birlikte Lemminkainen Louhi’den kızını istediğinde adam kendisinden iblisin geyiğini, iblisin iğdiş edilmiş alev soluyan atını ve dünyanın sınırında yer alan Tuonela nehrinde yaşayan kara kuğuyu avlaması gibi imkânsız görevleri yerine getirmesini istemiştir. Lemminkainen ilk iki görevi başarmışsa da Tuonela nehrine vardığında burada kendisine tuzak kuran Pohjolalı çoban tarafından öldürülmüştür. Çoban, Lemminkainen’ın bedenini parçalayarak nehre atmışsa da oğlunun kaderinden haberdar olan annesi nehre giderek oğlunun parçalarını toplayıp bir araya getirerek dikmiştir. Kadın tanrılara sunular sunduktan sonra bir arıya tanrı Ukko’nun yanına giderek bir damla yaşam sağlayan bal getirmesi için yalvarmış böylece oğlunun yeniden hayata dönmesini sağlamıştır. Bununla birlikte yaşadıklarından ders çıkarmayan Lemminkainen geri döndüğünde Pohjola Bakiresi’nin demirci İlmarinen tarafından kazanıldığını öğrenince davetli olmadığı halde düğüne giderek sorun çıkarmıştır. Kyllikki’yi unutmak için Saari adasına giden Lemminkainen evine döndüğünde evin yakılmış, annesinin de kayıp olduğunu görünce Pohjolalılardan intikam almak istemiş, arkadaşı Kurra ile yola çıkmışsa da Louhi yaptığı bir büyü ile denizi dondurarak böylece gencin evine geri dönmesini sağlamıştır. Lemminkainen daha sonra Vainamoinen ve İlmarinen’in sihirli sampoyu çalmasına yardım etmiştir. Lemminkainen, Lieto (pervasız), Kaukomieli ve bir zamanlar tanrı olduğunu düşündürecek şekilde Ahto adlarıyla da anılmıştır.
LEMPI Kalevala destanında Lemminkainen’in babasının adı olup, Fince “aşk” anlamına gelmekte ve günümüzde de erkek adı olarak kullanılmaktadır. Destanda Lempi’nin karısının adı belirtilmemişse de kelimenin dişil karşılığı Sukkamielli’dir.
LIEKKIÖ Tüm bitki, ağaç ve otların koruyucusu olan bir ruhun adı olup, ormana gömülmüş bir çocuğun ruhudur.
LODDIS EDNE Batı Samilerinin inanışında koruyucu bir tanrıçanın adı olup, kış mevsimi için avlanıp saklanan kuşların göç yollarını kontrol etmektedir.
LOUHI Soğuk ve kasvetli Kuzey ülkesi Pohjola’da bir kulübede yaşayan şekil
değiştirebilme gibi doğaüstü yeteneklere sahip dişsiz bir cadıdır. Güneş ve ayı bir mağaraya kapatabilecek denli güçlü bir büyücü olan Louhi bu sayede kuzeyin soğuğunu kontrol edebilmektedir. Louhi’nin biri güzel diğeri çirkin iki kızı bulunmaktadır. Bunlardan hiçbir destanda adı verilmeyip Pohjola Bakiresi olarak anılan güzel bir kızı, Vainamoinen, Ilmarinen ve Lemminkainen tarafından elde edilmeye çalışılmışsa da Louhi, kızın taliplerinden yerine getirilmesi olanaksız görevleri gerçekleştirmelerini talep etmiştir. Ilmarinen, Pohjola’yı refaha kavuşturacak sihirli değirmen sampoyu Louhi’ye vererek güzel kızla evlenmek istemiştir. Bununla birlikte büyücü Vainamoinen demirci İlmarinen’i ikna ederek kendi ülkelerinde kullanmak için sampoyu geri almayı denemiş, Louhi’yi yenmeyi ve sampoyu çalmayı başarmışlarsa da büyük bir kuş kılığına giren cadı takip ettiği ikilinin dönüş yolundaki teknesine kayalar fırlatarak saldırmıştır. İnanışa göre kargaşada denize düşen sampo çalışmaya devam ettiğinden tuz öğütmeye devam ettiğine inanılmaktadır. Louhi öfkeye kapılarak Vainamoinen’in ülkesine salgın hastalık göndermişse de kahraman büyü yaparak salgını önlemiştir. İntikam peşindeki cadı bunun üzerine önce hayvan sürüleri üzerine dev bir ayı göndermiş o da engellenince son olarak güneş ile ayı çalmıştır. İnsanlar gök tanrı Ukko’nun gönderdiği bir şimşek sayesinde ateş yakarak ısınmayı başarmış ardından İlmarinen Louhi için pranga dövmeye başlayınca korkan cadı güneş ile ayı serbest bırakmıştır.
LUD Kahraman ataların ruhlarının yaşadığına inanılan kutsal bir korunun adı olup, her kabilenin kendi korusu bulunmaktaydı. Lud ruhları onuruna bir tay veya kara koyun kurban edilmekteydi.
LUOT HOZJIT Sami halkının inanışında ilk ve sonbaharda ren geyiklerini insanların yaşadığı alanlara doğru sürmesi için yakarılan ren geyiklerinin koruyucu ruhunun adı olup, özellikle yaz mevsiminde ormanda serbestçe dolaşan geyik postuna sarılmış güzel bir kız olarak tasvir edilmektedir.
MAA-EMAE Bir yeryüzü tanrıçasının adıdır.
MAAHISET İnsanlara dostça davranan cüce yeraltı ruhları olup, adları “yeryüzünde yaşayanlar” anlamına gelmekte ayrıca “yeraltındakiler” anlamında Maanalaiset olarak da bilinmekteydiler. Maahiset, Litvanya panteonundaki Kaukaslara benzerlik göstermektedir.
MAANHALTIJA Meyve ağaçlarının koruyucu ruhlarına verilen isimdir.
MADDER AKKA Lapon halkının inanışında bereket tanrıçasının adı olup, Sar-Akka, Juks-akka ve Uks-Akka adlı 3 doğum ve kader tanrıçasının annesidir. Fin Samileri Sar-Akka’yı sadece doğum ile ilişkilendirirken İsveç Samilerinin panteonunda en önemli mevkiye sahip olan yaratıcı tanrıça olarak da onurlandırılmaktaydı. Lapon kadınların adet kanamaları döneminde tapındığı Madder Akka kadınların ve ren geyiklerinin rahimlerinde yeni yavrular oluşmasını sağlayarak bereket getirmekteydi. Madder Akka’nın kızlarından Sar akka kadın, ren geyiklerine doğumlarında yardım ederken, Juks Akka ana karnındaki yavruların cinsiyetini belirler, yeraltında yaşayan Uks Akka ise yavruyu doğum sırasında korumaktaydı.
MADER ATÇA Lapon halkının inanışında Mader Akka’nın kocası ve Sarakka’nın babası olan yaratıcı bir tanrının adıdır.
MARJATTA Kalevala’ya göre yediği kırmızı yabanmersini meyvesinden hamile kalan bir kızın adı olup, sonradan Karelia kralı olacak güzel bir erkek çocuk doğurmuştur. Kuzey diyarında yaşayan Marjatta ormanda dolaşırken bir guguk kuşunun tavsiyesiyle kopardığı bir yabanmersinini yiyince hamile kalmış, Marjatta’nın iffetsizliğine kızan ailesi kızı evden kovmuştur. Bir ahıra sığınan Marjatta burada doğum yapmışsa da uyandığında çocuğun ortadan kaybolduğunu görmüştür. Güneş Marjatta’ya çocuğun bataklığa gittiğini söyleyince Sluggard adını verdiği ama yabancılarca başlangıçta Floweret olarak adlandırılacak oğlunu bulabilmiştir. Dünyaya doğaüstü bir şekilde geldiği için dışlanan hatta babası olmadığı vaftiz edilmemiştir. Vainamoinen çocuğun öldürülmesini teklif etmişse de bilgeyi azarlayan çocuk vaftiz olmakla kalmamış, kral olmuş ve azarladığı Vainamoinen’i ülkesinden kovmuştur. Bir yoruma göre Vainamoinen paganizmi, çocuk ile Karelia’ya yeni yayılan Hıristiyanlığın sembolüdür.
MERE AMA Okyanus, dere ve göllerle ilişkilendirilen su tanrıçasının adıdır.
METSANNETSYT Ormanda yaşayan doğaüstü güçlere sahip, iyi giyimli güzel bir yaban kadınının adı olup, kendine iyi davranan insanlara yardım ederken tehdit edildiğinde tehlikeli olabilmekteydi. Kelime anlamı ‘orman bakiresi’ olan Metsannetsyt’i yakalamak isteyen erkekler kızı tam yakaladıkları anda kucaklarında bir ağaç kütüğü bulmaktadırlar.
MIELIKKI Hayvanların koruyucusu olduğuna inanılan orman ve avcılık tanrıçasının “İyi Hanım” anlamına gelen adı olup, çeşitli öykülerde orman tanrısı Tapio’nun karısı veya kızı olarak tasvir edilmiştir. Kalevala’da kahramana Lemminkäinen Hiisi geyiğini yakalayabilmek için Tapio ile Mielikki’ye altın ve gümüşler sunarak, dua etmiştir. Şifacı özelliği de bulunup özellikle ayı kültü ile de ilişkilendirilen Mielikki’nin bir diğer orman ruhu Tellervo ile aynı karakter olduğu sanılmaktadır.
NAKK Şekil değiştirebilen su cinlerine verilen isim olup, genç kız ve delikanlı formlarına bürünerek söyledikleri şarkılarla kurbanlarını büyüleyerek dere ve göllerde boğulmalarına sebep olurlar. Estonya’da Nakh adıyla bilinmekte, gri saçlı yaşlı bir adam formunda tasvir edilmektedir. Nakk’ın dişil formu sarı açlı yarı balık yarı insan güzel bir kız olarak tasvir edilip, Nakk’ın kızı (Nakineiu; Estonya’da Nakinein) olarak adlandırılmaktaydı.
NULES MURT İnsan formunda ama tek gözlü bir orman ruhunun adı olup, şekil ve boyut değiştirme güçlerine sahiptir. Ormanın derinliklerinde altın, gümüş ve kıymetli taşlardan oluşan hazinesi ile devasa sığır sürüsünü beklemekte Unt-Tongk ve Mis Khun adlarıyla da bilinmektedir.
NYRCKES Avcılarca tapınılan dişi bir orman ruhu veya tanrıçasının adı olup, orman ruhu Tapio’nun eşidir.
OLMAI Lapon halkınca Tanrı anlamında kullanılan terim Leib-Olmai (Ayı Tanrı), Biegg-olmai (Rüzgâr Tanrı) gibi tanrıları adlandırmak için kullanılmıştır.
OTSO Kutsal bir hayvan olarak kabul edilen ayı ruhunun adı olup, Ohto, Kontio, metsän kuningas (orman kralı) ve mesikämmen (balpençe) olarak da bilinmekteydi.
OVDA Rusya’da yaşayan Finlilerin inanışında ayakları geriye dönük, koşarken sarkık göğüslerini omuzlarından arkaya doğru atan bir orman kadınının adıdır. Ormanın derinliklerinden bir mağarada yaşayan Ovda insanlar tarafından rahatsız edildiğinde fırtına çıkarabilmekteyse de sol koltukaltına dokunulursa felç edilerek yakalanabileceğine inanılmaktaydı.
PAIVA Güneş tanrısının adıdır.
PAİVA ile KUU Kalevala destanında güneş ve ayın adları olup, ikisi de Kyllikki (Adaların çiçeği) adlı kıza kur yaparak evlenmek istemişse de kız güneşi çok sıcak olan Paivala’da ayı ise çok soğuk olan Kuutola’da yaşamak istemediği için reddetmiş sonunda Lemminkainen adlı kahraman tarafından kaçırılmıştır.
PAIVATAR Gökkuşağı kavsinden günışığını ören güneş bakiresinin adı olup, altından bir elbise içinde tasvir edilmektedir. Louhi tarafından kaçırılıp saklanan kız şair Vainamoinen tarafından kurtarılmıştır.
PAJAINEN Büyük bir boğa veya domuzu kurban eden kasap görünümünde tasvir edilen tanrının adı olup, Lapon şimşek tanrısı Pajonn ile ilişkili olduğu sanılmaktadır.
PAJON Gökyüzünde yaşayan Lapon şimşek tanrısının adı olup, paddi “yukarısı” kelimesiyle ve Slav tanrısı Perun ile ilişkili olduğu sanılmaktadır.
PEKO Arpa tanrısı olup adı Fince tarla anlamına gelen pelto kelimesiyle ilişkilidir. Estonya’da başta arpa olmak üzere tüm tahılların koruyucu tanrısının adı olup, balmumundan yapılmış tasvirlerine tapınılmakta, onuruna bira içilip dua edilmekteydi. Finlandiya’da Hıristiyanlığın kabulünden sonra Pellonpekko adıyla bilinen tanrı St. Peter ile özdeşleştirilmiş, St. Peter günü azizin onuruna bira içilerek kutlanmaya başlanmıştır.
PELLERVOINEN Tarlaların ve mahsulün koruyucusu kabul edilen önemsiz bir tanrının adıdır.
PERKELE Şimşek tanrısı Ukko’nun görünümlerinden birisi iken zamanla şeytana dönüştürülmüştür. Perkele’nin adı ile Baltık panteonundaki Perkunas’ın ilişkili olması muhtemeldir.
POHJAN AKKA Cinayete kurban gidenlerin ruhlarının sonsuza dek ikamet ettiği Pohjan’ın (Kuzey Evi) kan renginde bir elbiseler giyen sahibesi olan bir Sami tanrıçasının adıdır.
POHJOLA BAKİRESİ Kalevala destanında kötü yürekli bir cadı olan Pohjola Hanımının iki kızından büyük ve güzel olanının lakabı olup, söylencede kızın gerçek adı anılmamaktadır. Louhi, kültürel kahraman Vainamoinen’e kendisine ülkesini refaha kavuşturacak sihirli sampoyu getirmesi halinde güzel kızı ile evlendireceği sözünü vermiş, bunun üzerine kahraman demirci İlmarinen’e kendisi için bu sihirli aleti yapmasını istemiştir. Vainamoinen kızı evliliğe ikna etmeyi başaramayınca İlmarinen şansını denemiş başta razı olmayan kız demircinin sihirli sam poyu yapmasından etkilenerek evet cevabı vermiştir. Bununla birlikte kız Kullervo adlı hizmetçi tarafından öldürülecek Vainamoinen ile İlmarinen sampoyu Pohjola’dan kendi ülkelerine kaçırmayı denerken yolda denize düşürüp kaybedeceklerdir.
RANA NEIDA Güney Samilerinin inanışında ren geyiklerinin beslenebilmesi için tepeleri otlarla kaplayan ilkbahar tanrıçasının adı olup, gönlünü almak için sunağına üzerine kan dökülmüş çıkrık konulmaktaydı.
RAUDAN Lap halkının inanışında gök şimşek tanrısı Horagalles’in karısı olan bir tanrıçadır. Adı üvez ağacı anlamına gelen Raudna Fin tanrıçası Rauni ile benzerdir.
RAUNI Gök gürültüsü tanrısı Ukko’nun karısı olan bir tanrıça olup, adı İzlanda dilinde reynir, İsveççe rönn olarak bilinen üvez ağacı (Latince: Sorbus aucuparia) anlamına gelmektedir. Yeryüzünde bitkileri getirdiğine inanılan tanrıçanın onuruna ren geyiği kurban edilmekteydi. Bkz. Raudna
SAMANYOLU Linnunrata (kuşların yolu) adıyla bilinmekte, kuşların tepsi şeklindeki dünyanın uç noktası olan Lintuko-to’ya kadar uçup geri döndükleri sanılmaktaydı.
SAMPO Fin manzum destanı Kalevala’da (1835) büyücü Vainamoinen’in isteğiyle demirci İlmarinen tarafından Kuzey diyarı Pohjola’nın büyücü hanımı Louhi için yapılan ve sahibine şans getirdiğine inanılan sihirli bir objenin adıdır. Tam olarak ne olduğu bilinmeyen Sampo’nun yapımı sırasında kuğu tüyü, arpa, bir fıçı inek sütü ve dişi bir koyunun yünü kullanılmış olup, Kalevala’daki ifade ve çizimlerden samponun tahıl, altın ve tuz öğüten üç yüzlü bir el değirmeni olduğu anlaşılmaktadır. Sampo, Pohjola diyarının hanımı Louhi’ye kızının karşılığı olarak verilmişse de Pohjola tarlalarının bereketi artarken diğer ülkelerde toprağın verimi düşünce Vainamoinen ile arkadaşları sampoyu çalmaya karar vermişlerdir. Vainamoinen bir gemi inşa ederken, İlmarinen’de kahraman için bir kılıç dövmüş ardından Lemminkainen’de ekibe katılmasıyla hep birlikte kuzey diyarına doğru yola çıkmışlardır. Bir öküzün yardımıyla sampoyu çalmayı başaran kahramanlar geri dönüş yolunca kendilerini dev bir kuş formuna girerek Louhi’den kurtulmak isterken sampoyu kayıktan denize düşürmüşlerdir. Söylenceye göre sampo çalışmaya devam etmekte ve tuz öğüterek denizi suyunun tuzunu arttırmaktadır.
SAMPSA Bütün kışı uyuyarak geçiren bitkilerin filizlenmesi ve büyümesinden sorumlu tutulan tanrı olup, adı “kamış, saz” anlamına gelmekteydi. Kış boyunca uyuyan Sampsa Pellervoinen ilkbaharda uyanarak orman, bataklık, çayırlık hatta kayalık alanlarda bitkilerin ekimine başlamaktaydı.
SUKUSENDAL İnsanlarla uykularında cinsel ilişkiye giren, gece geç saatlerde banyo yapanlara musallat olan bir kötü ruhun adı olup, kimi zaman evin çocuğunu cin çocuklarla değiştirmekte bu yüzden anneler bebeklerinin odasına beşiğin yanına makas ve demir bir nesne koyarlardı.
SURMA Ölüler dünyası Tuonela ve ölüm tanrıçası Kalma’nın evini koruyan canavarın adıdır.
ŞİMŞEK Ukko veya Perkele
TALONHALJITA Bir evden ilk ölen kişinin aileyi korumaya devam ettiğine inanılan ruhunun adıdır.
TAPIO Orman tanrıçası Mielikki’nin kocası, orman ruhu Nyyrikki ile rüzgâr ruhu Tuulikki’nin babası olan bir orman tanrısının adıdır. Kalevala’da Tapiola veya Metsola (orman) adı verilen evinde yaşayan tanrı ormanda yolunu kaybedenlere yardım edecek denli merhametli olduğu kadar kimi zaman onların ölümüne yol açacak küçük oyunlar oynayacak denli kötü olarak da tasvir edilmekteydi. Hıristiyanlığın kabulünden sonra avcıların koruyucusu kabul edilen bir azize dönüştürülmüştür.
TELLERVO Tapio ile Mielikki’nin kızı olan bir orman tanrıçasının adıdır.
TİLKİ Kötü ve güçlü kurt ile ayıya karşı zekâsını kullanarak galip gelen hilebaz bir karakter olarak tasvir edilmektedir.
TONTUU Koruyucu bir ev ruhunun adı olup, çalışkan aileleri ödüllendirip tembel olanların başına çeşitli işler açmaktaydı. Tontuu, bir Tomte varyantı olmalıdır.
TOREM Ural-Altay dillerinin konuşan halkların evrene düzen verip tabiatın dengesini sağlayan gök tanrının adıdır.
TUONELA Yeraltında olduğuna inanılan ölüler dünyasının adıdır.
TUONETAR Kalavela’ya göre Tuoni’nin (Ölüm) bodur ve yarı-kör kızı olup, suları sürekli kara akan yanı başındaki karanlık Tuonela ülkesinde yaşayan ölüm tanrıçasının adıdır. Orman içinde karanlık ve tehlikeli yolları aşmayı başarabilen bir kişinin 7 günde kraliçenin yanına gidebileceği söylenmekteyse de Tuonetar’ın sunduğu kurbağa ve solucanlardan yapılan içkiyi içmesi halinde geri dönmesi mümkün olmamaktadır. Kültürel kahraman Vainamoinen yaptığı sihirli kayık ile Ölüm nehrini aşıp Ölüler diyarına ulaşmış burada çamaşır yıkayan Tuonetar’ı görmüştür. Kız kahramanın ölmeden nasıl olup da nehri geçtiğini merak etmiş, aradığı sihirli sözleri dev Antero Vipunen’den almaya giden kahramanın nehri geçmesine yardım etmiştir.
TUONI Ölümün kişileştirilmiş formu ve Tuonela, Manala veya Ulappala (boş arazi) adlarıyla bilinen yer altı dünyasının efendisidir. Etrafı üzerinde muhteşem bir kuğunun yüzdüğü siyah bir nehirle çevrili olan diyarda yaşayanların dünyasından siyah bir köprü ile ayrılmaktadır.
TURSAS Kalevala’ya göre denizin derinliklerinde yaşayan bir kötü bir canavar olup, İku-Turso (ebedi denizayısı), İku-Tursas ve Meritursas (ahtapot) adlarıyla da bilinmektedir. Tursas, kültürel kahraman Vainamoinen’e toprağı ekip orman yaratmasında yardım etmiştir. Cennet ağacı sayılan meşe dışında tüm ağaçları eken kahraman bu ağacın meşe palamudu içinde saklanan tohumunu dışarı çıkarmak için bir miktar saman yakmış, su perileri yanan saman içerisine meşe palamudu tohumlarını ekmişlerdir. Tursas’ın adı Germen dillerindeki thurs “dev, canavar” kelimesiyle ilişkili olmalıdır.
TUULİKKİ Orman tanrısı Tapio ile karısı Mielikki’nin kızı olan rüzgâr tanrıçası hayvanların koruyucu kabul edilmektedir.
UKKO Gökyüzü, hasat ve şimşek tanrısı olup, Aija, Aijo ve İsainen (büyükbaba) adlarıyla bilinmekte, Eston tanrısı Uku’nun yanı sıra Yunan tanrısı Zeus ve İskandinav tanrısı Thor ile benzer özellikler taşımaktaydı. Kalevala’da adı sıkça anılan tanrı güneş, ay ve ateşi çalan Pohjola hanımı Louhi’nin söndürdüğü ateşi yeniden yakmıştır. Jumala adlı Ural tanrısının yerini aldığı sanılan Hint Avrupa, muhtemelen Baltık kökenli bir tanrı olan Ukko, Kuoja (yaratıcı) ve Pauanne (şimşek) olarak da adlandırılmaktaydı. Finlilerin Hıristiyanlığı kabul etmesinden sonra da Ukko tapımı bir süre devam etmiş olup, 16. Yüzyılda Agrikola piskoposu bölge halkının Ukko onuruna düzenledikleri ayinlerde sarhoş olup orji yaptıklarını bildirmiştir. Karelia ve İngermanland bölgelerinde Hıristiyanlığın kabulünden sonra İlyas peygamber ile özdeşleştirilmiştir.
VAİNAMOİNEN Bkz. Vainamoinen
VAKS OZA Değirmenlerde değirmen taşı veya döşemenin arkasında yaşadığında inanılan değirmen ruhunun adı olup, insanlara erkek veya kadın formunda görünmekteydi.
VELLAMO Denizkızı formunda tasvir edilen deniz tanrıçasının adı olup kocası deniz tanrısı Ahti ile birlikte Ahtola adlı sualtı sarayında yaşamaktadır.
VETEHİNEN Deniz tanrısı Ahti’nin maiyetinden bir iblisin adıdır.
VİZİ-EMBER Uğruna insan kurban edilen çirkin görünümlü bir su tanrısının adı olup göl ve nehirlerde ikamet etmekteydi.
WARALDEN OLMAİ Lapon halkının en önemli tanrılarından birisi olan yeryüzü tanrısının adı olup, Germen tanrısı Freyr’in Eski İskandinav dilinde ki takma adı ‘veraldar god’ kelimesiyle ilişkilidir.
YABMEAİMO Lapon halkının inanışında Yabmeakka tarafından yönetilen ölüler dünyasının adıdır.
YAMBE-AKKA Lapon yeraltı dünyası kraliçesinin adıdır.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016