Fin Mitolojisi

Makale: Özhan Öztürk

FİN MİTOLOJİSİ Finler, Kvenler (Norveç kökenli Finler) ve Tornedalliler (Kuzey İsveç’te yaşayan Finler) Fin dilini konuşmaktayken küçük bir azınlık olarak İsveç dili konuşan Finler de bulunmaktadır. Baltık, Germen ve Slav dilleri arasında sıkışmış Fin dili Ural-Altay dilleri ile akraba olmasına karşın Fin kültürü komşularından oldukça etkilenmiş, özünde Lapon halkı gibi Ural-Altay öğeleri taşıyan Fin mitolojisi de özellikle Baltık ve İskandinav inançlarından çokça öğe ödünçlemiştir.

Fin Mitolojisinin Kaynakları

Tacitus, Fin halkının anmışsa da Fin inançlarına özgü ilk yazılı kayıt kardinal Mikael

Agricola’nın 1551 yılında tuttuğu notladır. Bununla birlikte 19. yüzyılda Elias Lönnrot’un Fin manzum destanlarını Kalevala adıyla topladığı olağanüstü çalışma sadece Fin halkının geçmişini aydınlatmakla kalmamış aynı zamanda Fin halkının uluslaşmasında birincil derecede etkili olmuştur. Buna ek olarak Estonyalı F. R. Faelmann ve Friedrich Reinhold Kreutzwald’da Kalevipoeg adlı eserlerinden kendi ülkelerinin panteonlarını detaylı anlatılmıştır.

Fin Kozmolojisi

Finliler, dünyanın bir kuş yumurtasının patlaması sonucu şekillendiğine ve düz olduğuna, yumurtanın kabuğunun ise gökyüzünü oluşturduğuna inanmaktaydı. Samanyolu Linnunrata (kuşların yolu) olarak tanımlanmakta, kuşların tepsi şeklindeki dünyanın uç noktası olan Lintukoto’ya kadar uçup geri döndükleri sanılmaktaydı. Ölülerin sonsuza dek uyumak üzere misafir edildiği Yeraltı dünyasına Tuonela adı verilmekteydi. Gök tanrı Ukko (yaşlı adam) aynı zamanda iklimden ve ekinlerden de sorumlu olup, elindeki çekiç, kılıç veya baltayı yeryüzüne şimşek göndermek için kullanmaktaydı.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016