Alucra Tarihi, Giresun

Özhan Öztürk

7 yıl önce

Alucra, Osmanlı döneminde Mindeval ve Kuvata adında iki nahiye şeklinde Şark-ı Karahisar sancağı’na bağlı iken, 1896’da kaymakamlık olmuş, merkezi sırasıyla Karabörk, Kemallı, Koman köylerinden sonra bugünkü yerine taşınmış, 1892’de belediye örgütü kurulmuş, 1933 yılında ise Giresun’a bağlanmıştır. 19. yüzyılın sonlarında Şemseddin Sami Alucra’da bir hükümet konağı, bir kaç han ve fırın bulunduğunu 6 bucak ve 40 köyden oluşan nüfusunun tümünün Müslüman olduğunu olduğunu, bir demir madeninin işletildiğini, aba ve kilim dokumacılığının yanı sıra tahıl, baklagil, sebze ve meyve üretildiğini bildirmiştir.

1890’larda Cuinet, Alucra kazasının merkezi Mesudiye’de 400’ü İslam, 100’ü Gregoryen Ermeni, 460’ı Rum Ortodoks olmak üzere 960 kişi, kazanın genelinde ise 4.880’ü Sünni Müslüman 2.230’u Şii Müslüman, 1.964’ü Gregoryen Ermeni, 700’ü Protestan Ermeni, 162’si Katolik Ermeni, 3.951’i Rum Ortodoks olmak üzere toplam 18.997 kişi yaşadığını bildirmiştir. 1905 yılında ise Alucra’da 28.850’i Müslüman, 661’i Rum, 30’u Ermeni olmak üzere toplam 29.541 kişi yaşamakta olup, kaza genelinde 40 câmi ve mescit, 6 medrese, 53 Müslüman 3 Hristiyan mektebi bulunmaktaydı.[1] Rum Patrikhanesi’ne göre I. Dünya Savaşı sırasında bu bölgede bulunan Hındjırı, Anastos, Allisix ve Kamışlı köylerindeki Rum ahali Sivas, Çankırı ve Kastamonu’ya sürüldüğünden pek çok yaşlı ve çocuk soğuk yüzünden dağlarda ölmüştür[2].

Günümüzde 1 belediye, 6 mahalle ve 38 köyün bağlı olduğu Alucra ilçesinin nüfusu 1950’de 32.654 (854 kent, 31.800 köyler) iken, 1960’da 36.491, 1970’de 36.437, 1980’de 38.467, 1990’da 21.675, 2000’de 25.865, 2009’da 9.255 (4.970 kent, 4.285 köyler) olmuştur.

Alucra kelimesinin anlamı

Kastamonu, Sinop, Bilecik, Tokat’ta Aluc, İzmir’de Alurca toponimlerine rastlanmasına karşın Anadolu ve komşu ülkelerde ya da antik kent isimlerinde ikinci bir Alucra’nın bulunmaması dahası Şebinkarahisar ilçesi, Çağlayan köyünde bir mahallenin adının da “Aluç” olması kent adının bu kelime ile ilişkili olduğunu düşündürmektedir. Aluç, Farsça “muşmula” anlamına gelip, 13. yüzyıl öncesinde Türkçe[3], Rumca, Gürcüce ve Ermenice’ye aynı anlamda geçmektedir.

Mahallenin eski adı	Bugünkü Türkçe Adı
Parak	Babapınar
	Karaağaç
	Kemallı
	Mesudiye
Hanzar	Topçam
	Yunus Emre

Alucra Köyleri Eski ve Yeni Adları

Köyün eski adı	Bugünkü Türkçe Adı
Davaha	Akçiçek
Zil	Aktepe
	Arda
	Ardıç
	Armutlu
Görana	Aydınyayla
Gindebol	Bereketli
Alevre, Alivera[4]	Beylerce
Zun	Boyluca
Zıhar	Çakmak
	Çakrak
	Çalgan
Meğri	Çamlıyayla
Eşgüne	Demirözü
Saymuha	Dereçiftlik
Gicora	Doludere
Havarna	Elmacık
Mismilon	Gökçebel
Emeksen	Güllüce
Allu	Günügüzel
Feygas	Gürbulak
	Hacılı
Mezmek	İğdecik
Gelvaris	İngölü
Fosya	Kabaktepe
	Kaledibi
	Kamışlı
	Karabörk
Civrişon	Kavaklıdere
	Koman
Keşimbür	Konaklı
Alakilise	Köklüce
	Pirili
Yanus	Subaşı
İlimsu	Suyurdu
	Tepeköy
	Tohumluk
Çakmanus	Yeşilyurt
Hapu	Yükselen