Karadeniz ekoloji

Karadeniz Bölgesinde tütün tarımı

Tütün, patlıcangillerden bileşiminde nikotin bulunan, Amerika’nın keşfinden sonra eski dünyaya dağılan, yaprağı kurutularak sigara olarak içilen bitki adıdır (Latince nicotiana tabacum). Karadeniz’de ayrıca tüdün (Trabzon) ve düdün ve tütin (Akçaabat) formlarında söylenmekteydi. Kafkasya ve Sohum civarında başlayan tütün ziraati, yaklaşık bir asır sonra, Osmanlı İmparatorluğundan çalışmak amacıyla Rusya’ya giden Rumların eliyle tohum olarak yurda getirilince ekimine başlanmıştır.

Oku
Karadeniz Kültürü Karadeniz Türkçesi

Karadeniz Bölgesinde yardımlaşma: İmece, andisalay, ırgatlık

Karadeniz bölgesinde imece yani köy halkının toplu halde, ücret almadan, karşılıklı olarak birbirlerinin tarla, bağ, bahçe işlerine yardım etmesi daha çok meci (Rize), imece (Ordu, Giresun), imeci (Giresun, Trabzon, Gümüşhane), mec etmek (Hemşin), eğratluk (Trabzon, Rize), iğratluk (İkizdere), ırgat usulü  (Ardanuç), Trabzon Rumcasında arğatiya,  Tonya Rumcası andisalay, Lazca meci veya noderi olarak anılmaktaydı.

Oku
Karadeniz ekoloji

Karadeniz’de Yaşayan Balık Türleri

Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Gürcistan ve Rusya´nın çevrelediği 8.350 km kıyı uzunluğu ve 461.000 km2 alan kaplayan en derin noktası 2.210 m olan Karadeniz, açık bir deniz olmaması, özellikle Tuna nehri kaynaklı endüstriyel kirlenme ve 200 metrenin altında Hidrojen Sülfür varlığı nedeniyle biyolojik olarak çeşitliliğinde azalma söz konusudur. Bununla birlikte Türkiye’nin balıkçılık açısından en önemli kaynağı olup, Akdeniz, Ege ve Marmara dahil ülkenin tüm balık üretiminin %70 kadarı Karadeniz’dedir. Hamsi, palamut, lüfer, çinekop, tekir, kolyoz, kalkan, pisi, çaça, yunus, kayabalığı, vatos ve mezgit gibi balıklar halen görülebilir durumdayken uskumru, torik,…

Oku
Karadeniz ekoloji Makaleler

Hamsi (Doğu Karadeniz hamsisi)

Engraulidae ailesine mensup olan hamsigillerin bir alt türü olan hamsi daha doğrusu Doğu Karadeniz hamsisi, Azak Denizi’nden Samsun‘a kadar inen deniz kuşağında yaşayıp, ortalama 11 cm olan boyuyla Batı Karadeniz hamsilerinden biraz daha küçüktür. Burnu daha küt, gözleri daha büyük, kafası daha kısa olan türün en irilerinin boyu 15 cm’i bulabilir. Sağ iken sırtı yeşil olan balık sudan çıkıp öldükten sonra, yeşillik maviye döner;  bayatladıkça mavilik daha da koyulaşır. Balığın yan yüzeyi ve karnının altı gümüş renginde ve parlaktır.

Oku
Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Alabalık (Doğu Karadeniz bölgesinde)

Salmonidae ailesinden tatlı su balığı bölgede alabalık veya yayla balığı olarak bilinmektedir. Doğu Karadeniz derlerinde kırmızı benek (salmo trutta forma fario), sazan balığı (Cyprinus carpio), Karadeniz alası (Salmo trutta labrax), bıyıklı balık (Barbus plebejus escherichi), inci balığı (Alburnoides bipunctatus fasciatus), tatlısu kolyozu (Chalchalburnus chalcoides), tatlısu kefali (Leuciscus cephalus, karabalık veya siraz balığı (Capoeta tinca), deniz dokuzgözlüsü (Lampetra mariae), dikence balığı (Gasterosteus aculeatus), gümüş balığı (Atherina boyeri), çöpçü balığı (Cobitis taenia) ve karaburun (Chodrostoma colhicum) balıklarına rastlanmaktadır.

Oku
Karadeniz Kültürü

Değirmen terminolojisi (Doğu Karadeniz bölgesinde)

Değirmen nedir? Değirmen içinde öğütme işinin yapıldığı yapıların genel adı olup, Doğu Karadeniz bölgesinde rüzgâr gücüyle çalışan değirmen bulunmamaktadır. Yakın zamana dek kullanılan geleneksel su değirmenleri en çok 2 x 2 m boyutlarında olup bir taş kemer üzerine oturtularak, ahşap yığma tekniğiyle inşa edilirdi. 50-60 cm çapında iki yuvarlak taş su gücüyle dönerken, taşların ortasındaki delikten dökülen mısır tanelerini öğüterek un haline getirmektedir. Genellikle köyün ortak malı olan değirmeni işletmesi için hak yemeyen, iyi ahlaklı, temizliğiyle tanınan ve komşularıyla iyi geçinen bir aile bir yıllığına seçilirdi. Değirmencinin ücreti para yerine…

Oku