Aesir
Aesir, Asgard’da yaşadığına inanılan İskandinav tanrı soyunun adı olup, Balder, Baugi, Bragi, Forseti, Frey, Heimdal, Hodur, Hoenir, Loki, Njord, Thor, Vilur, Vili ve Vidar adlı tanrı ve tanrıçalardan oluşmaktaydı.
Aesir tanrıları
Aesir, eski Töton dillerindeki ‘Tanrı’ anlamındaki Ase kelimesiyle ilişkili olmalıdır. Aesir’den önce var olan bir grup tanrı da Vanir’de yaşamakta olup, Germenlerce ‘Vane’ adıyla bilinmekteydi ki bu grup Boda, Bil, Eir, Fimila, Fjorgyn, Freya, Frigga, Frimla, Fulla, Gefjon, Gerda, Gna, Hnossa, Horn, Jord, Nanna, Saga, Sit, Siguna, Skadi ve Vanadis’den oluşmaktaydı.
Aesir tanrıları Vanir’den kısa bir süre sonra İskandinavya’ya gelmiş olup, çok sayıda kaynaktan anlaşılacağı hatta bu bağlamda tarihsel bir temele de oturtabilecek şekilde Aesir ve Vanir grupları arasında çok sert savaşlar yapılmış olsa da sonuçta iki taraf birbirine üstünlük sağlayamayınca esir değiş tokuşu yapılarak barış sağlanmıştır. Bu barış süreci daha sonra ortak düşman devlere karşı müttefik olmayı da gerektirecektir. Aesir’in saray ve salonlarla dolu efsanevi kenti Asgard’ın İskandinavların kuzeybatı Avrupa’ya göçü öncesinde yaşadıkları eski başkentlerinin hatırasını yaşattığı sanılmaktadır.
Aesir tanrıları onuruna düzenlenen bayram Yule festivali adıyla kutlanmaktaydı. Snorri Sturluson’un Eddasından Aesirlerin zamanla işgal ettiği bölge halkı içinde eriyen kibirli aristokrat elit olduğu izlenimi edinilmektedir.
Aesir Hazineleri
En önemlileri şunlardır:
- Arabalar: Thor’un arabası
- Borular: Gjallar (Heimdal’ın borusu)
- Domuzlar: Saehrimnir (Eti yenmekle bitmeyen domuz)
- Gemiler: Ellide (Thorsten’in gemisi), Naglfar (Hrim’in gemisi), Skidbladnir (Freyr ve Gerda’nın gemisi), Hringhorn (Balder’in gemisi)
- Kazanlar: Bodn, Odherir (Eldhrimir), Eldhrimir (Devlerin kazanı)
- Meyveler: İduna’nun elmaları
- Sihirli kıyafetler: Tarnkappe (Fulla’nın yüzüğü), Megingjardir (Thor’un kemeri)
- Silahlar: Gungnir (Odin’in kılıcı), Mjolnir (Thor’un çekici)
- Tabletler: Altın tabletler
- Taşlar: Odin’in bileği taşı
- Tazılar: Garm (Ay köpeği)
- Yüzükler: Draupnir (Odin’in yüzüğü)
Aesir Vanir savaşı
Aesir ve Vanir adlı iki tanrı grubunun yerleşim konusunda anlaşamayınca giriştikleri savaşın adı olup, iki grubun birleşmesiyle sonuçlanmıştır. Savaşa ait detaylar 13. Yüzyılda daha önceki çağlara ait destanları derleyen tarihçi Snorri Sturluson’un Manzum Edda adlı yapıtındaki Völuspa adlı şiiri ile Heimskringla yapıtındaki Ynglinga saga adlı destanında anlatılmıştır. Gullveig (bazen Heid veya Freyja) adlı gizemli bir dişi karakterin Odin’in evine geldiğinde saldırıya uğramasıyla başlamıştır. Çoğunlukla bereket tanrıları olarak görülen Vanir’in Aesir’e baskın çıkması pek taraftar bulmasa da kimi yazarlarca Hint-Avrupalıların bugünkü vatanlarına yerleşimlerinin öyküsü ve gerçek tarih olarak yorumlanmıştır.
Aesir’in Atları
Manzum Edda’nın Grimnismal ile Snorri Sturluson’un Gylfaginning, Kalfsvisa ve Skaldskaparmal şiirlerinde Aesir tanrılarının sahip olduğu atların adları geçmektedir. Ayrıca Balder’in atının tanrının cenaze töreninde kahramanın cesediyle birlikte yakıldığı bilinmektedir. Aesir atlarınının belli başlıcaları şunlardır:
Alsuid, Arvar, Blodighofi (Freyr’in atı), Falhofnir, Gardrofa (Hofvarpnir’in annesi), Gils, Gladr, Glaer, Gultoppr (Heimdall’ın atı), Gyllir, Hamskerpir (Hofvarpnir’in babası), Hofvarpnir (Gna’nın atı), Hrimfaxi (Nott’un atı), Lettfeti, Silfrintoppr, Skeidbrimir, Skin-faxi, Sleipnir (Odin’in atı), Svadilfari (Loki ile Sleipnir’in yavrusu), Synir.
Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016