Vatikan 41°54.2′N 12°27.2′E Roma kentinde bulunan, Hıristiyanlık dininin Katolik mezhebinin yönetim merkezi olan 110 dönümlük alana yayılmış, sadece 836 (2012) vatandaşı bulunan şehir devleti İtalyanca ‘ Città del Vaticano‘ resmi olarak ise Vatikan Şehir Devleti (Stato della Città del Vaticano) olarak bilinmektedir. Dünyanın en küçük ülkesi olan Vatikan’ın çevresi Roma kentiyle çevrili olup, 11 Şubat 1929’da Papa XI. Pius ile Benito Mussolini arasıdna imzalanan Lateran Antlaşması’yla (Patti Lateranensi) kurulmuştur.
Vatikan nerede? Vatikan harita
Vatikan hakkında
Çevresi kameralarla izlenen yüksek duvarlarla kaplı olan Vatikan’ın devlet başkanı
aynı zamanda yasama, yürütme ve yargının da başkanı olan Papa’nın sözleri yasa hükmündedir. Kentin en büyük meydanı San Pietro İtalyan polisi tarafından korunmaktaysa da Vatikan’ın, 100 kişilik İsviçre vatandaşı ve Katolik olması şart olan Rönesans tarzı üniforması mavi, kırmızı, turuncu ve sarı renklerden oluşan üniformalar giyen muhafızlardan oluşan küçük bir ordusu bulunmaktadır. Bu üniformaların Michelangelo tarafından tasarlandığına dair asılsız söylence bulunmakta olup gerçekte bugün giyilen üniformalar 1914’de komutan Jules Repond (1910-1921) tarafından tasarlanmıştır.
Vatikan gezilecek yerler
Vatikan 1984 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi‘ne alınan Vatikan’da
Piazza San Pietro Meydanı, Bramante, Michelangelo, Giacomo della Porta, Maderno ve Bernini gibi sanatçıların şaheseri Basilica di San Pietro kilisesi, duvarları Perugino, Domenico Ghirlandaio ve Botticelli’nin freskleriyle dolu tavanı ise Michelangelo’nun ‘İnsan’ın yaratılışı‘ ve ‘Mahşer Günü’ çalışmasıyla süslü Sistina Şapeli (Cappella Sistina), Vatikan müzeleri (Musei Vaticani), Papa’nın ikamet ettiği Palazzo Apostolico ile çok sayıda resim ve heykel görülmesi gereken yerlerdir. Piazza San Pietro meydanına bulunan dikilitaş Caligula tarafından Mısır’dan getirilmiştir. Rönesans ve Barok dönemde Papanın sarayının (Palazzo Apostolico) kuzeyinde oluşturulan 57 dönümlük Vatikan bahçeleri (Giardini Vaticani) çok sayıda çeşme ve heykeli de barındırmaktadır.
Papa’nın kabul günleri
Papa’nın kabul günleri genellikle kışın haftada bir kez Çarşamba günleri Vatikan
kentinde, yazları ise Roma’ya yaklaşık 40 km. mesafede Papa’nın yazlık sarayının bulunduğu Castel Gondolfo‘da gerçekleştirilmekte, katılmak isteyenlerin ‘Prefetto della Casa Pontificia, 00120 Città del Vaticano’ adresinde bulunan büroya başvurması gerekmektedir. Vatikan merkezli dünya çapında etkili laik ve dini akımlar bulunmakta olup, Opus Dei (Tanrı’nın Eseri) ve Malta Şövalyeleri laik, Domeniken, Fransisken ve Cizvit tarikatları ise dini akımlardır.
Vatikan devleti resmi web sitesi: www.vaticanstate.va
Appartamento Borgia 41°54′12.38″N 12°27′17.97″E Borgia daireleri. Vatikan’da
Papa’nın resmi ikametgâhı Palazzo Apostolico’ya 15. yüzyıl sonlarında Papa VI. Alexander’ın kişisel kullanımı için eklenen dairelerin adı olup, dekorasyon ve freskleri 1492-1494 arasında Bernardino di Betto tarafından yapılmıştır. Basilica di San Pietro Bkz. San Pietro bazilikası Cappella Niccolina 41°54′12.24″N 12°27′16.63″E Vatikan’da Palazzo Apostolico içerisinde bir şapel olup, Beato Angelico (1447–1451) ile asistanlarının yaptığı ferskleriyle ünlüdür. Cappella Paolina 41°54′09.4″N 12°27′17.01″E Vatikan’da Palazzo Apostolico içerisinde bir şapel olup, 1538-40 arasında Papa III. Paul’un emriyle Genç Antonio da Sangallo tarafından yapılmıştır. Michelangelo’nun Aziz Petrus’Un Çarmıha gerilişi ile Lorenzo Sabbatini ve Federico Zuccari’nin resimlerini barındıran şapel, Sistina Şapali’nden Sala Regia vasıtasıyla ayrılmaktadır. Cappella Sistina Bkz. Sistina Şapeli Vatikan Müzesi, Musei Vaticani Vatikan Müzeleri. Vatikan kentinde Sistine Şapeli ile birlikte toplam 54 galerinin (‘sala’) bulunduğu müzelerin önemli bölümler, Sistina Şapeli ve Raffaello Odaları, Yunan-Roma eserleri, Etrüsk Müzesi, Modern Dinsel Sanat ve Resim Galerisi (Pinaocoteca Vatican) koleksiyonlarıdır. Mimar Luca Beltrami’nin eseri olan Vatikan Resim Galerisi 27 Ekim 1932’de ziyarete açılmış olup, Giotto, Leonardo, Raphael ve Caravaggio’nun gibi ressamların eserlerini içermektedir. Vatikan Modern Sanat Müzesi Francis Bacon, Carlo Carra, Marc Chagall, Salvador Dali, Giorgio de Chirico, Venanzo Crocetti, Felice Mina, Paul Gauguin, Wassily Kandinsky, Henri Matisse ve Vincent van Gogh gibi sanatçıların eserlerini içermektedir. Pio-Clementino Müzesi, Papa XIV. Clement tarafından 1771’de kurulan ve halefi Papa VI. Pius tarafından genişletilen müze Antik ve Rönesans dönemi sanat eserlerini kapsamaktadır. Ayrıca 1926 yılında XI. Pius tarafından kurulan Misyoner-Etnoloji Müzesi, Papa XVI. Gregory tarafından kurulan Gregoryen Mısır Müzesi, 1836 yılında Papa Gregory XVI tarafından kurulan Gregoryen Etrüsk Müzesi, Pio Hıristiyan Müzesi, Gregoryen Profane Müzesi, Filateli ve Nümismatik Müzesi, Vatikan Apostolik Kütüphanesi ile Papa Pius VII. Chiaramonti’nin adını taşıyan Chiaramonti Müzesi görülebilir. Raffaello Sanzio’nun günümüzde Vatikan Müzeleri içinde yer alan ve Papalık Odaları’ndan “Stanza della Segnatura”nın bir duvarını kaplayan ünlü freski Atina Okulu’nda ortada öne doğru adım atmakta olan iki figür Platon ve Aristotales, sol tarafında elindeki deftere bir şeyler yazmakta olan figür Pisagor, Pisagor’un tam sağ hizasındaki dengeleyici figür Öklid, Merdivenlere boylu boyunca uzanmış, elindekini inceleyen mavi elbsieli figür Diyojen, merdivenlerin hemen başında yüzünü eline dayamış şekilde oturan adam ise Herakleitos, freskin sağ köşesinde yer alan ve seyirciye doğru bakan tek figür siyah şapkalı adam ise Raffaello’nun ta kendisidir. OMNIA Vatican and Rome Roma Pass’ın alternatifi olan kart Vatikan müze ve kiliseleri girişlerini de içeren 3 günlüğü 95 €’ya satılan bir başka karttır. Bu kart sayesinde Vatikan müzeleri ve Sistina Şapeli ücretsiz gezilebilmekte, Roma’da bulunan Kolezyum, Roma Forumu ve Palatine Tepesi, Capitoline Müzeleri, Borghese Galerisi ve Castel Sant’Angelo’ya Ulusal Müzesi gibi 6 önemli destinasyondan ikisi ücretsiz gezilebilmekte, diğermüzelere hızlı giriş (fast track entry)yapılabilmekte, üstü açık gezi otobüslerine (hop-on-hop-off bus tour) bir kez ücretsiz binilebilmekte, ücretsiz toplu taşıma araçlarından faydalanılmakta, ücretsiz gezi kılavuzu sağlanmakta, 30 kadar diğer müzeye girişte indirim alınmaktadır. https://www.romeandvaticanpass.com/ Palazzo Apostolico 41°54′13″N 12°27′23″E vatikan’da bulunan saray Papa’nın resmi ikametgâhı olup Papalık Sarayı olarak da bilinmektedir. Papanın binası, Appartamento Borgia, Katolik Kilisesi resmi ofisleri, Cappella Niccolina, Cappella Paolina ve Cappella Sistina gibi şapeller, Vatikan Müzesi ve Batin Kütüphanesi gibi çok sayıda yapıdan oluşan kompleks bir saraydır. Papa’nın Vatikan dışında Roma’da Lateran sarayı ve Roma dışında Castel Gandolfo adlı başka ikametgâhları da bulunmaktadır. Papa 1871’e dek Palazzo del Quirinale’yi resmi ikametgah olarak kullanmaktaysa da Papalık Devleti’nin yıkılmasından sonra burası İtalyan Krallığı tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Bkz. Sala Regia Piazza San Pietro 41°54′08″N 12°27′23″ /ˈpjattsa sam ˈpjɛːtro/ Vatikan kentinde San Pietro bazilikasının önünde yeralan geniş meydanın adı olup batısında Roma kentinin Borgo semti bulunmaktadır. Meydanın ortasına 1586’da dikilen dikilitaş Roma döneminde Caligula tarafından İskenderiye’den getirilmiştir. Gian Lorenzo Bernini Papa VIII. Alexander için 1656-1667 yılları arasında meydanı tasarlarken 284 kolondan oluşan Toskana sütun dizisi ile granit çeşmeyi (1675) eklerken dikilitaş ile Carlo Maderno tasarlanan diğer bir çeşmeyi (1613) yerinde bırakmıştır. Sala Regia 41°54′10.12″N 12°27′16.92″E Vatikan’da Papalık sarayının (Palazzo Apostolico) ana salonunun adı olup, Scala Regia vasıtasıyla ulaşılabilen Sala Regia’dan Cappella Sistina, Cappella Paolina ve Sala Ducale’ye gidilebilir. Via Francigena /ˈviːa franˈtʃiːdʒena/ Fransa’dan Roma’ya Vatikan’daki Papalık Makamı ile Aziz Petrus ve Pavlus’un mezarını görmeye gidenlerin izlediği eski hac yolunun adı olup, İngiltere’de Canterbury katedralinde başlamakta, Fransa, İsviçre üzerinde İtalya’nın Roma kentinde son bulmaktaydı. Via Francigena ‘Fransa’dan gelen yol’ anlamına gelmekte olup ayrıca Via Romea Francigena yani’ Fransa’dan Roma’ya giden yol’ olarak da bilinmekteydi.
|
Vatikan dikilitaşı (Obelisco Vaticano), San Pietro meydanındadır. Heliopolis
tapınağına konmak üzere yapıldığı söylenen bu dikilitaş. Caligula’nın emri ile Mısır’dan Roma’ya getirtilerek Circo Massimo’da spina’nın bir ucuna dikilmiştir: Obelisco Vaticano’nun yüksekliği 26 m, a ğırlığı 326 tondur. Sonra, papa Sixtus V (1586) zamanında San Pietro meydanına konulmuştur; üzerinde hiç bir hiyeroglif yoktur; sadece Latince olarak Augustus ile Tiberius’a bir ithaf vardır. Papa Sixtus V, kaide kısmına dinî bir ithaf ekletmiştir (M. L.) |