İkizler, İkiz Kardeşler (Folklor ve Mitoloji)

İKİZ KARDEŞLER Pek çok kültürde farklı varyantları olan bir masal motifi olup, annelerinin sihirli bir meyve yemesi sonucu doğan ikizleri olağanüstü hızla büyümüştür. Bir varyantta bir balıkçı yakaladığı sihirli bir balıktan onu serbest bırakması karşılığında aldığı bir meyveyi balığın tavsiyesi üzerine karısı, tazısı ve kısrağı arasında üçe bölerek paylaştırmıştır.

Çocuklara büyüyünce birer kılıç verilmiş, çeşitli maceralara atılan ikizlerden her biri diğerinin tehlikede olduğunu kılıçlarının kararması, paslanması veya aniden kanlanması sayesinde fark ederek yardımına gitmekteydi. Kardeşlerden birisi bir prensesi kurtarıp onunla evlenmişse de bir cadı veya iblis tarafından büyü ile taşa dönüştürülmüştür. Kardeşi kılıcındaki işareti görünce ikizini kurtarmak için yola çıkmış, prenses taşa dönüşen kocası yerine gelen ikizle hayatına devam etme isteğini dile getirmişse de onurlu davranan genç kardeşinin büyüsünü çözerek kurtarmayı tercih etmiştir. Serbest kalan kardeş durumu yanlış değerlendirerek kıskançlık krizine girmiş ve kendisini kurtaran ikizini öldürmüştür. Hayatta kalan genç sonradan kardeşinin cadıyı öldürerek kendini kurtardığını anlamış ve pişmanlık duymuştur. Avrupa, Yunanistan, Türkiye ve Hindistan anlatılan bu öykünün bazı varyantlarında ikizi öldürdüğü kardeşine sihirli bir iksir içirerek hayata döndürmüştür.

İKİZLER

Remus ile Romulus veya Dioskurlar örneklerinde olduğu gibi Hint-Avrupa söylencelerinde rastlanılan motife ayrıca Afrika’da Dogon, Yoruba ve Fon, Orta Amerika’da Maya, Kuzey Amerika’da Hunahpu, Xbalanque, Navaho halklarınca kültürel kahraman olarak rastlanılmakta kimi zaman kardeşler rakip ve biri iyi diğeri kötü olarak düşünülmektedir. Nijerya’da yaşayan Yoruba halkı söylencelerinde şimşek tanrı Şango’nun ikiz oğulları ‘Şimşek çocuklar’ konu edilmişlerdir. Bu yüzden bugün bile Nijerya’da ikizler kutsal ve doğaüstü güçlere sahip insanlar olarak kabul edilmekte ailelerine iyi ya da kötü talih getireceklerine inanılmaktadır.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016