Aquileia Gezisi: Arkeolojik Alanlar
1998’den itibaren UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan Antik Aquileia şehri, Roma döneminin en müreffeh şehirlerden biri olup günümüzde İtalya’nın Friuli-Venezia-Giulia Bölgesi’ne bağlı Udine ili içinde yer almaktadır. MÖ 180/181’de İllirya savaşları döneminde bir hudut kalesi olarak kurulmasına karşın 5. yüzyılda Avrupa Hun İmparatorluğu hükümdarı Attila’nın savaşçıları tarafından yıkılan Aquileia Avrupa’nın en büyük arkeolojik alanlarından birini barındırmaktadır. Arkeoloji ve tarihi eser öncelikli gezilerden hoşlananlar için tercih edilen bir ziyaret yeri olan Aquileia, Roma kalıntıları dışında Orta Avrupa’nın Hıristiyanlaşmasında büyük rol oynayan mozaik zeminleriyle ünlü Patriklik Bazilikası’na da ev sahipliği yapmaktadır. İmparator Justinian’ın ‘Batı’daki tüm kasabaların en büyüğü’ olarak tanımladığı Aquileia günümüzde Romalı geçmişine oranla daha küçük bir yerleşime dönüşmüş olup, kuşatmalar, depremler, sel baskınları ve antik eserlerin yağmalanması yüzünden Roma dönemine ait pek çok eser de yok olmuştur. Kazılar sonucunda antik caddenin bir bölümü, kent surlarının kuzey-batı bölümü, antik nehirdeki liman, hamamın bulunduğu mevki, amfitiyatro, mezarlık, Via Sacra, forum ve Pazar yeri açığa çıkarılmıştır. Milli Arkeoloji Müzesi’nde bölgeden çıkarılan 2 bin kitabe, heykel, mozaik ve diğer arkeolojik buluntular yer almaktadır.
Roma Forumu
Aquileia Forumunun kalıntıları hatta eski ticaret merkezinin kalıntıları günümüzde gezilebilir durumdadır. Aquileia kenti kurulurken yaratılan forum alanı kazılar sebebiyle ortaya çıkarılan ev ve diğer yapılar sebebiyle orijinal halinden daha büyük görünmektedir.
Aquileia Limanı
Natiso nehri üzerindeki stratejik konumu sebebiyle seçilip kolonize edilen Aquileia kentinin tarihi limanının kanalları su tahliye kanalları dahil olma üzere görülebilir durumdadır. Monastero’nun kuzeyinde üç ayrı liman bulunmakta olup, nehir kıyısı korozyona dayanıklı olduğu bilinen İstria kireçtaşlarıyla doldurulmuş, nehrin iki yakası da pazara iki ayrı yol ile bağlanmıştır.
Aquileia Roma Evleri
Aquileia’da çok sayıda tarihi ev bulunmaktaysa da turistler tarafından ancak Via Sacra üzerinden ulaşılabilen Piazza Capitalo’nun kuzey kısmındaki ve Via Iulia Augusta’nın batı tarafındaki iki yerleşim ziyaret edilebilmektedir. Piazza Capitalo’nun kuzeyinde bulunan kentin en eski evlerinin tüm odaları gün boyu ışık alması için batıya dönük olarak planlanmıştı. Via Iulia Augusta’daki evlerden birisinde ise Hıristiyan ibadetine adanmış bir oda bulunmuştur. Sütunlar ve portikoalrla çevrili bu evlerin katlarının düzensiz seviyelerde inşa edilmesinin rutubetin evin içine girmesini engellemek amacıyla yapıldığı sanılmaktadır.
Aquileia Mezarlık
Amfitiyatroya yakın bir yol boyunca uzanan tarihi nekropol 1939 yılında keşfedilmiş olup, eksiksiz bir halde günümüze ulaşabilen nadir Roma mezarlıklarından birisi olduğu için özenle restore edilmiştir. Mezarlıkta birbirinden taş bloklarla ayrılmış MS 1. – 3. yüzyıllar arasına tarihlendirilen beş farklı bölüm bulunmaktadır.
Aquileia’ya nasıl gidilir?
Aquileia’ya tren ve araba ile kolayca ulaşılabilmekte olup, tren tercih edilirse Cervignano-Aquileia-Grado istasyonunda indikten sonra otobüslerle doğrudan Aquileia’ya gidilebilir. Araba ile seyahat tercih edilirse A4 otoyolu ile Venezia-Trieste’yi takip ettikten sonra Palmanova çıkışından ulaşılabilmektedir. İtalya’ya yurtdışından gitmeyi planlıyorsanız en yakın havaalanı ise Trieste’nin Trieste’nin 30 km kuzeybatısında yeralan Aeroporto Regionale Friuli Venezia Giulia di Ronchi dei Legionari havaalanıdır.
Aquileia’da Nerede Kalınır?
Aquileia çok küçük bir kasaba olmakla birlikte turist sayısının yoğunluğu yüzünden pek çok oteli barındırmaktadır. Via Giulia Augusta üzerinde bulunan 3 yıldızlı Hotel Patriarchi veya Viale Stazione’de bulunan Alla Basilica’da konaklayabilirsiniz.
Aquileia’da Nerede Yenir?
Tüm İtalyan kasabaları gibi Aquileia’da restoran, kafe ve fırınlar açısından zengin olup, lezzetli bir pizza için Antica Aquileia Ristorante Pizzeria, deniz ürünleri için La Capannina veya Il Corallo, yerel hamur işleri ve tatlı çeşitlerini tatmak için ise Pasticceria Mosaico’ya gidilebilir.