Bellerophon, Bellerophontes

Makale: Özhan Öztürk

Bellerophon veya Bellerophontes (Βελλεροφόντης) , Yunan mitolojisinde Korinth kralı Glaukus ile Eurynome’nin oğlu, Sisyphus’un torunu Deliades’in kardeşi olup, Athena’nın yardımı ve yeteneğiyle uçan at Pegasus’u ehlileştirip, Kimera (Chimera) adlı canavarı öldürmüştür (Apollod. i. 9. 3; Hom. il. vi. 155.).

Bellerophon ve Kanatlı At Pegasus Efsanesi

Gerçek babasının Poseidon olduğuna (Hyginus, Fab. 157) inanılan Bellerophon

Kadmus ve Perseus ile birlikte Herakles öncesi dönemin en önemli kahramanlarından birisidir. Canavar Katili veya Belleros’u Öldüren olarak da çözülebilen Bellerophontes kelimesinin etimolojisi tartışmalı olup,  phontes (φόντης) “katil” anlamı açıkken çeşitli yazarlarca Belleros’un mızrak anlamına gelebileceği veya Likyalı bir iblis veya Korinthli bir asilzade olabileceği teorileri ileri sürülmüştür.

Efsaneye göre kahraman olmak isteyen Bellerophon, kâhin Polyeidus’un tavsiyesiyle bir gece Athena sunağı üzerinde uyumuştur. Rüyasında tanrıçayı elinde altın bir yular ile görmüş ve uyandığında yuların kendi ellerinde olduğunu görmüştür. Poseidon ve Athena tapınaklarını ziyaret edip sunu sunan kahraman kanatlı at Pegasus’u bulmuş ve altın

yuları vurduğu atın sırtına çıkıp kullanmayı başarmıştır. Belleophon kazayla öz kardeşini (Deliades veya Peiren) öldürünce Tirynis’e Kral Proitos’un yanına sürülmüştür. Kahraman burada kraliçe Stheneboia’nın (Antenia) aşkına karşılık vermediği için kadın tarafından kendine tecavüze kalkışmakla suçlanınca gelenekler icabı ağırladığı misafirini kendi öldürmek istemeyen Proitos tarafından içinde getireni öldürün emir yazan bir mektupla Lykia kralı kayınpederi İobates’e gönderilmiştir. İobates, mühürlü yazıyı okumuşsa da yazılanı Bellerophontes’e söylememiş, kahramandan önce ülkesini kasıp kavuran Kimera (Chimera) adlı canavarı öldürmesini istemiş ardından düşman komşuları Solymoslar ve Amazonlar üzerine savaşmaya göndermiş Bellerophon her üç görevi de başarıyla tamamlamıştır. Iobates, tehlikeli görevler vererek Bellerophon’dan kurtulamayacağını anlayınca, son çare olarak Lydialı paralı askerlerden oluşturduğu bir birliği kahramana pusu kurup öldürmekle görevlendirmiştir. Kahraman hasımlarını kılıçtan geçirince kral Bellerophon’u tanrıların koruduğuna ve haklılığına inanıp, kendisine yazılan mektubu göstermekle kalmamış, kızı (Philonoe, Antikleia veya Kassandra) ile evlendirmiş dahası tahtını da damadına bırakmıştır. Stheneboea ise iftira attığı kahramanın kız kardeşiyle evlendiğini öğrendiğinde yaptığı kötülüğün ortaya çıkacağını anlayarak canına kıymıştır. Bellerophon ile karısının İsander, Hippolokhus ve Laodameia adlı üç çocuğu olmuştur.

Bellerophon ve Pegasus’un Olympos Tanrılarını Ziyarete Gidişi

Bellerophon, Pegasus’un üzerinde Olympos dağına tanrıları ziyaret etmeye gitmeye kalkınca cüreti Zeus’u kızdırmıştır. Tanrının gönderdiği bir at sineği Pegasus’u sokunca at acısından binicisini üzerinden atmış, yere düşen Bellerophon ölmemiş ama kalan ömrünü topal ve yalnız birisi olarak geçirmiştir (Pind. Isth. vii. 44; Pind. Ol. xiii. 130; Horat. Carm. iv. 11. 26).

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016