Halkbilim

Çizmeli Kedi

Makale: Özhan Öztürk

ÇİZMELİ KEDİ Akıllı bir kedinin talihsiz bir adama yardım etmesini konu alan öykünün çeşitli varyasyonlarına Avrupa folklorunda rastlansa da en bilindik olanı Fransız şair Charles Perrault’un Chat botté (1697) versiyonudur.

Çizmeli Kedi Masalı

Perrault’un öyküsüne göre bir değirmenci ölürken küçük oğluna miras olarak sadece bir kedi bırakmıştır. Konuşma yeteneğine sahip kedi çocuğa eğer kendisine bir çanta ile bir çift çizme getirirse onu servet sahibi yapabileceğini bildirmiştir. Kedi çizmeleri ayağına geçirip, çantayı sırtına aldıktan sonra bir tavşan yuvasının yanına gitmiş, çantasına bira tahıl ve ot koyduktan sonra ölü rolü yapmaya başlamıştır. Bir süre sonra bir tavşan tahılları yemek için çantaya girince kedi tavşanı öldürüp, yanına alarak saraya doğru yola koyulmuştur. Kralın huzuruna çıkan kedi zarif bir reverans ile krala efendisi Carabas markizinin beraberindeki tavşanı hediye gönderdiğini bildirmiştir. Kral armağandan dolayı teşekkür edince kedi bu sefer bir buğday tarlasına saklanarak bir çift keklik yakalamış ve yine sözde Carabas markisi adına krala hediye etmiştir. Kedi saraydayken kralın dünyanın en güzel prensesi olan kızıyla birlikte nehir kenarında bir gezi yapacağını duyduğunda genç sahibine hemen nehre giderek banyo yapmasını öğütlemiştir. Kralın arabası çocuğun yıkandığı yerden geçerken kedi arabanın önüne atlayarak efendisi Carabas markizinin nehirde boğulmak üzere olduğunu söyleyerek yardım istemiştir. Kralın adamları delikanlıyı sudan çıkarırken kedi krala bazı haydutların markinin kıyafetlerini çaldığı yalanını uydurmuştur.  Kral, delikanlı için güzel kıyafetler tedarik etmiş olup bu sırada genç adam ile prenses ilk görüşte birbirlerine âşık olmuşlardır. Durumun farkına varmayan kral delikanlıya kraliyet arabasına binmesini teklif etmiştir. Planının yürüdüğünü gören arabadan önce ulaştığı etraftaki köylülere kralın kendilerine sorması halinde tarlaların Carabas markizine ait olduğunu söylemelerini tembih etmiş, kedinin oyununa gelen kral da gerçekten tarlaların sahibinin kim olduğunu sorunda genç adamın sözde servetinden etkilenmiştir. Hızla yol alan kedi zengin ve istediği hayvanın şekline girebilme yeteneğine sahip bir devin şatosuna ulaşmıştır. Kedi devin şekil değiştirme yeteneğini test etmek isteyince dev aslan kılığına girerek kediyi korkutmuşsa da kedi kurnazca bu kadar büyük devin küçük bir fare kılığına girmesinin mümkün olmadığını söyleyerek adamı tuzağına düşürmüş, aşağılandığını düşünen dev düşünmeden çabucak fare kılığına girince kedi tarafından öldürülüp, yenilmiştir. Kralın arabası devin şatosuna ulaştığında kedi şatonun kapısını açarak misafirleri Carabas Markizinin malikânesine hoş geldiniz diyerek içeri buyur etmiştir. Delikanlının zengin ve önemli birisi olduğuna inanan kral kızı ile evlenmelerine izin verirken, çift kedi ile birlikte mutlu ve uzun bir yaşam sürmüştür.

Kaynak: Özhan Öztürk. Dünya Mitolojisi. Nika Yayınları. Ankara, 2016