Kapalıçarşı
Kapalıçarşı, Nuruosmaniye, Mercan ve Beyazıt semtleri arasında yer alıp, yaklaşık 45.000 metrekare kapalı alanı kaplayan tarihi çarşı 64 cadde ve sokak, 2 bedesten, 16 han, 22 kapı ve 3600 civarında dükkân ile dünyanın en eski ve en büyük alışveriş merkezlerinden birisi olup Çarşu-ı Kebir (Büyük Çarşı) adıyla da anılmıştır.
Kapalıçarşı nerede? Kapalıçarşı’ya nasıl gidilir?
Kapalıçarşı tarihi
Kapalıçarşının yapımına İstanbul’un fethi sonrasında 1461 yılında başlanmış, II. Mehmet’in emri ile dönemin zenginlerine sokaklar üzerine dükkân ve hanlar inşa ettirilip, üzerlerinin örtülmesi ile 1461 yılında bitirilip, ticarete açılmıştır. Tepe
pencerelrinden aldığı ışıkla aydınlanan sokakların her biri belli bir ürünün (yorgan, terlik, koltuk, kumaş…) ticaret merkezi olmuştur. Bizans döneminden kaldığı sanılsa da yapım tarihi tartışmalı olan 48×36 m ölçülerindeki 15 kubbeli İç Bedesten (Cevahri Bedesten) ile 1461’de inşa edilip ipek-pamuk karışımı sandal adlı kumaşın satılmasına atfen Sandal Bedesteni adıyla da bilinen 40×32 m ölçülerindeki 20 kubbeli Yeni Bedesten adlı yapılar Kapalıçarşının çekirdeğini oluşturmaktadır. Tarihi Kapalıçarşı, Eski Bedesten’in dört cephesinde yer alan dört kapı (Sahaflar, Zenneciler, Kuyumcular, Takkeciler) ile dışarı açılmaktaydı. Çoğunlukla adını satılan üründen alan Çadırcılar, Yorgancılar, Fesciler, Kalpakcılar, Keseciler, Nuruosmaniye caddelerini Basmacılar, Sandal Bedesteni, Ağa sokağı, Kavaflar gibi 50 kadar sokak
birbirine bağlanmaktaydı. 17. yüzyılın ortalarında Evliya Çelebi Seyahatnamesi’ne göre Kapalıçarşı’da 4399 dükkan, 2195 oda, 497 dolap (küçük dükkan), 2 lokanta, 12 hazine dairesi, 1 cami, 10 mescit, 1 hamam, 19 çeşme, 8 tulumbalı kuyu, 24 han, 1 mektep ile 1 türbe bulunmaktaydı.
Kaplıçarşı yangınları
Tarihi yapı 1546, 1660, 1695, 17011 ve 1750’de yaşanan yangınlar ile 1766, 1791, 1826 ve 1894 depremlerinden etkilenmiş kullanılmaz hale gelen bazı hanlar onarılmış veya çarşının dışında bırakılmıştır. Kapalıçarşı, 1894 depremi sonrası
başlanıp ancak 1898’de bitirilebilen tadilatlarla bugünkü halini almış olup, öncesinde Çarşı içinde yeralan Sarnıçlı Han, Paçavracı Han, Alipaşa Cami Han, Yolgeçen Han, Tığcılar Sokak, Örücüler Sokak ve Çadırcılar Caddesi gibi bazı yapı ve sokaklar dışarıda bırakılmıştır. Yine bu süreçte Beyazıt ile Nuriosmaniye’yi birleştiren Kalpakçılar Caddesi’nin iki ucuna üzerlerinden II. Abdülhamit’in tuğrası bulunan birer kapı inşa edilmiştir.
Kapalıçarşı kapıları ve sokakları
Günümüzde 11 kapısı (Beyazıt, Çarşıkapı, Çuhacıhan, Kuyumcular, Mahmutpaşa, Nuruosmaniye, Örücüler, Sepetçihan, Takkeciler, Tavukpazarı, Zenneciler) bulunan Kapalıçarşı’da 28 han (Ağa, Alipaşa, Astarcı, Balyacı, Bodrum, Cebeci, Çukur, Evliya, Hatipemin, İçcebeci, İmamali, Kalcılar, Kapılar, Kaşıkçı, Kebapçı, Kızlarağası, Mercan, Perdahçı, Rabia, Safran, Sarnıçlı, Sarraf, Sepetçi, Sorguçlu, Varakçı, Yağcı, Yolgeçen, Zincirli) yer almaktadır. Yine bugün Kapalıçarşı’ya dahil olan 59 sokağın
adı şöyledir: Acıçeşme, Ağa, Altuncular, Aminçiler, Araracıoğlu, Aynacılar, Basmacılar, Çuhacıhanı, Bitpazarı, Fesçiler, Ganiçelebi, Hacıhasan, Hacıhüsnü, Hacımemiş, Halıcılar, Hazırelbiseciler, İplikçiler, Kahvehane, Kalpakçılar, Karakol, Karamanlıoğlu, Kavaflar, Kazazlar, Keseciler, Kilitçiler, Kolancılar, Koltukçu, Kürkçüler, Lütfullahefendi, Mercançıkmazı, Muhafazacılar, Mühürdaremin, Ortakazazcılar, Örücülerhamamı, Parçacılar, Perdahçılar, Püskülcüler, Reisoğlu, Ressam, Sahaflarbedesteni, Sandal, Sandalbedesteni, Serpuççular, Sıraodalar, Sipahi, Tacirler, Takkeciler, Tavukpazarı, Terlikçiler, Terzibaşı, Terziler, Tuğcular, Varakçıhan, Yağlıkçılar, Yarımtaşhan, Yeşildirek, Yorgancılar, Yüncühasan, Zenneciler.