terimler – Özhan Öztürk Makaleleri

Evcil hayvanlara verilen yemekler: Alaf, Yal, Pilimi, Kerdel

Ağustos 29, 2017Ağustos 29, 2017 Özhan ÖztürkAlaf, besicilik, Evcil hayvanlara verilen yemekler, hayvan yemi, hayvancılık, inek, karadeniz, kelimeler, Kerdel, Pilimi, Siğır, terimler, Yal, yerel0 comment

Yal, mısır sapı (Lazca ḉala), çimen, meyve kabukları, sofradan artan yemek artıkları, mısır unu ve su ile karıştırılarak, hayvan için kullanılan ayrı bir kazanda veya tenekede kaynatılıp yal kabına dökülerek ahır hayvanlarına verilen yemeğin adıdır (Trabzon, Rize, Artvin, Giresun, Torul). Anadolu’da yal ‘ekseriyetle çoban köpeklerine, bazen de ineklere yedirilmek üzere un ve kepeğin az tuzlu ve sıcak su içinde karılarak yapılan bir tür sulu bulamaç’ anlamında yaygın olarak kullanılmaktadır. 13. yüzyıl öncesi Türkçe kayıtlarda ya:l ‘at yemeği”’ anlamında (Hakazca) kayıtlıdır. Azerice ise yal ‘köpek yemeği’ anlamında kullanılmaktadır. Sofraya getirilen içme…

Oku

Karadeniz Kültürü Karadeniz Türkçesi

Hayvan yuvaları: Fol, Pin, Pun

Ağustos 29, 2017 Özhan Öztürkağız, anadolu, anlamı, böcek, Fol, folluk, Hayvan yuvaları, kelimeler, kovuk, kuş yuvası, nedir, Pin, Pun, tavuk folu, tavuk kümesi, terimler, yerel, yılan0 comment

Fol, kuş, tavuk, yılan, böcek, arı gibi hayvanların yuvası anlamına gelmektedir (Trabzon, Giresun, Ordu, Bayburt, Rize): ‘Derenin kenarında/ Sarı yılanın foli’. Trabzon Rumcasında foleya ‘ev, yuva, kümes’, pulifol “kuş yuvası”, kosarafol ‘tavuk kümesi’, kosbofol ‘karatavuk yuvası’ anlamalrına gelmekte olup, Gümüşhane’de folluh, Anadolu’da hol (Çankırı, Isparta, Bilecik, Seyhan, Bolu), holu (Kırşehir, Konya), halluk (Çankırı, Muğla), holluh (Yozgat), olluk (Kırklareli) formlarında aynı anlamda kullanılmaktaydı.

Oku

Karadeniz Kültürü

Doğu Karadeniz’de Halk Takvimi: Eski Hesap

Ağustos 29, 2017Eylül 9, 2017 Özhan Öztürkay isimleri, bıldır, Doğu Karadeniz bölgesinde, Eski Hesap, Eyyam-ı Bahur, Hafta günü, ile ilgili, Kalandar, kullanılan, mahalli halk takvimi, mayıs yedisi, takvim, terimler, Yeni Yıl, Zaman, Zemheri3 Comments

Doğu Karadeniz bölgesinde mahalli halk takvimi eski hesap (Rize’de ‘esçi hesap’) olarak anılmakta olup, oluştukları doğal ve kültürel ortamın ürünü olan halk takvimlerindeki ay isimleri iller hatta aynı ilin ilçeleri arasında bile küçük değişiklikler göstermekteydi. Bölgenin iklim ve yüzey özellikleri etkili olup, tarım ve hayvancılığa bağlı faaliyetlerin gerçekleştirilmesi sürecinde bu takvim kullanılmaktaydı.

Oku