Karadeniz Tarihi

Marmara Bölgesinde Balkan, Kırım ve Kafkas Göçmenleri

Osmanlı Devleti’nin 19. Yüzyıldan itibaren Balkanlar ve Kafkasya’da hızla toprak kaybetmesinin sonucu olarak, bu bölgelerde yaşayan ve çoğunluğu Türk soylu olmayan Müslüman halklar Anadolu’ya göç etmeye mecbur kalmış[1] özellikle Rumeli bölgesinden gelen muhacirler için Bithynia hem geçici konaklama hem de sürekli iskân alanı olmuştur. Devletin oluşturduğu “Muhacirin Komisyonları” göçmenlerin iskân edileceği bölgeleri ve bu bölgelere ne kadar insanın yerleştirileceğini belirleyip, gerekli ön hazırlıkların yapılmasını sağlamışlardır. İskânı gerçekleştirilen göçmenlere ekebilmeleri için toprak ve hane başı 2 kg tohumluk da verilmiş, bir eşitsizlik olmaması için göçmenler için yaptırılacak evler bile belli bir…

Oku
Karadeniz Tarihi

Tatarlar ve Kırım Hanlığı

Amaç:  Bu makalede Tatar halkının adının kökeni, Kırım Tatarlarının tarihi anayurdu, Tatar hanlığının kuruluşu, Osmanlı devleti ile Kırım Hanlığı ilişkileri, Rus Çarlığı ile stepler için hâkimiyet mücadelesi sonrasında Çarlık Rusya’sının Kırım’ı ilhak etmesi özet bir şekilde anlatılmaktadır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Rus Çarlığı’nın Kırım’ı ilhakı sonrası Tatar halkının durumu (1783-1939)

Kırım’da Rus toprak sahipleri ve toprak kölesi olmaya zorlanan Tatarların gönüllü göçü   1783’de II. Katerina’nın emriyle gerçekleşen Rus Çarlığı’nın Kırım’ı ilhakı sonrasında Tatarlar kitleler halinde Osmanlı imparatorluğu topraklarına göç etmeye başlarken yerlerine terhis edilmiş Rus askerleri, Kazaklar, Rumlar, Ulahlar, Ermeniler, Almanlar, Bulgarlar ve Yahudiler yerleştirilmiştir. Topraklarının bir bölümü Rus toprak sahipleri pomeşçiklere verilen Tatarlar I. Alexander’in toprak komisyonu ve Katerina’nın kararıyla toprak kölesi olarak istihdam edilemeyince Tatarlara keyfi iş yaptıramayan pomeşçikler yarımadaya dışardan toprak kölesi getirmeyi denemiş, bu çaba başarısız olunca boş kalan topraklar faklı milletlere çeşitli ayrıcalık ve…

Oku
Karadeniz Tarihi

Kuman ve Kıpçaklar farklı halklar mı?

  Kıpçaklar, Türk dili konuşan halkların en batıdaki kolu olup, MS 9-10. yüzyıllarda Güney Sibirya’da Tobol ve İşim nehirleri civarında yaşarken, Hıtay devletinin yıkılmasıyla 11. yüzyılın başlarında Rus prensliğinin güneyinde Karadeniz steplerine doğru sarkmışlardır. Döneme tanıklık eden İranlı Mervezi’nin ‘Qun’, adlı bir halkın ‘Qay’ adı verilen daha güçlü bir halk tarafından otlaklarından kovulup, Şarilerin topraklarına, Şarilerin ise Türkmenlerin topraklarına göçtüğünü bildirmiştir. Mervezi’nin çağdaşı olan Ermeni yazar Urfalı Mateos bu halkı ‘Harteşk’ adıyla anarken Bizans kaynaklarında Kumanlar (Κούμανοι), Alman kaynaklarında Valwen, Rus kaynaklarında Polovci (Половцы), Macar kaynaklarında Kun olarak bahisleri geçmektedir.…

Oku