Mitoloji, Gezi, Tarih
Makale: Özhan Öztürk Tao-Klarjeti (Ermenice Tayk; Artvin ve civarı) MÖ 4. yüzyılda I. Pharnavaz tarafından kurulan İber krallığının egemenliğine girmişse de Gürcü-Ermeni rekabeti sırasında pek çok kez el değiştirmiş, MS 7. yüzyılda Arap orduları tarafından işgal edilip, yağmalanmıştır.[1]
Oku
Tao-Klarjeti Makale: Özhan Öztürk Tao-Klarjeti[1] Arsiani (Yalnızçam) dağlarının batısında bugün kü Erzurum, Artvin, Ardahan ve Kars illerinin bir bölümüne denk gelen Tao[2], Klarjeti ve Şavşeti bölgelerini kapsayan güneybatı Gürcü prensliklerine modern tarihçilerce verilen isimdir.
Oku
Makale: Özhan Öztürk Tarihi kayıtlardan Hemşin’in 1486 yılı yada bir kaç yıl öncesine dek dek sırasıyla Bizans ve Trabzon İmparatorluğu hakimiyetlerinde[1] olduğu anlaşılmaktadır ki Bryer ve Winfield’e göre bölge yarı bağımsız bir derebeylik olarak varlığını sürdürdürmekteydi [2].1486 yılına ait bir kayıda göre Nişli Karaca Hemşin’in zaimi ve İsmail Bosna ise seraskeri olup, 1515 tarihli bir başkasında Hemşin-i Bala adlı Yukarı Kale’nin bahsi geçmektedir[3].
Oku
Makale: Özhan Öztürk Karadere, Kalkandere Trabzon İmparatorluğu hatta daha öncesinde yerleşim alanı olan kent merkezinin orijinal adı bilinmemekteyse de merkez mahalle isimlerinden birisi olmalıdır. Trabzon Vilayeti Salnamesi’ne göre Trabzon’a bağlı üç sancaktan biri olan Lazistan sancağına bağlı bir nahiye olup nüfusu hepsi İslam 3585 kişiydi. Cumhuriyet döneminde 19 Haziran 1957’de kabul edilip, 27 Haziran 1957’de yürürlüğe koyulan 7033 sayılı kanunla yerleşimin adı Kalkandere olarak değiştirilerek ilçe olarak örgütlenmiştir.
Oku
Makale: Özhan Öztürk 1923 yılında Lazistan adı Rize olarak değiştirilmiş[1] 20 Nisan 1924’de merkez kazaya bağlı Mapavri, Kurayiseba ve Karadere nahiyeleri, Atina kazasına bağlı Hemşin ve Ardeşen nahiyeleri ile Hopa kazasına bağlı Viçe, Arhavi ve Kemalpaşa nahiyelerini kapsayan Rize vilayeti oluşturulmuştur. 17 Eylül 1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk eşi Latife Hanım ile ve yakın arkadaşlarını alarak Hamidiye kruvazörü ile ilk kez Rize’ye gelmiş, vali, kentte görev yapan subaylar ve halk tarafından büyük coşkuyla karşılanmıştır.
Oku
Makale: Özhan Öztürk Rize’nin işgali 29 Ekim 1914’de Osmanlı bandıralı Alman savaş gemileri Goeben ve Breslau’nun[1] Rusya’nın Sivastopol limanını topa tutması Osmanlı Devleti’nin İtilaf Devletleri’ne açık savaş ilanı sayılmıştır. Erzurum’da bulunan ordu sınıra kaydırılırken, İstanbul’da oluşturulan gönüllüler tugayı da Kasım ayında Rize’ye oradan Mapavri’ye getirilerek Teşkilat-ı Mahsusa üyeleri ile birlikte Rus cephesine gönderilmiştir. 1878 Berlin Antlaşması’yla Ruslara terk edilmiş bulunan Artvin kentinde konumlanan zayıf Rus birliği Osmanlı saldırısı karşısında dayanamayıp geri çekilince kent kısa bir süre için elde edilse de Aralık 1914’de Sarıkamış yenilgisi Artvin’in tekrar Rus kontrolüne geçmesini sağlamıştır.
Oku