Karadeniz Tarihi

Trabzon Dağlarının Ötesi: Kürtün, Bayburt ve İspir

Makale: Özhan Öztürk Kürtün Osmanlı tahrir defterlerine göre Kürtün kazasına 1486’de 45 köy, 1 nefs ve 4 mezranın bağlı olup, 62 hâne, 5 bîve Hristiyan, 732 hâne, 169 mücerred İslam ve 4 neferin varlığı kayıtlıdır.  1515’de Tirebolu, Görele ve Bedirme adlı 3 kale, 110 köy ile 43 mezranın bağlı olduğu kazada 432 hânede 19 bîve, 18 mücerred Hristiyan, 2135 hâne, 118 mücerred Müslüman, 39 neferin yaşamaktadır. 1554 yılında ise Kürtün, Üreğir, Bayramoğlu, Yağlıdere, Karaburun, Elkerimlühas, Alahnas, Harşid adlı 8 nahiye, 106 köy, 2 nefs ve 67 mezranın bağlı olduğu kazada…

Oku
Karadeniz Tarihi

Gümüşhane dağlarında Rum yerleşimleri: Santa, Kromni, İmera ve Stavrin

Makale: Özhan Öztürk 17. yüzyıldan itibaren yerel derebeylerinin genellikle Hıristiyanların yaşadığı kıyı topraklarının kontrolünü ele geçirmesiyle birlikte Akçaabat ile Sürmene arasındaki kıyı yerleşimlerinden iç bölgelere yaşanan göç neticesi kurulan yeni Rum yerleşimleri kurulmuştur. Santa (Σάντα), Kromni (Κρώμνη), İmera veya Tsimera (Τσιμερά) ve Stavrin (Σταυρίν) idari açıdan Trabzon sancağının Torul kazasına bağlı Rum yerleşimlerinin adı olup, ahalileri 1923 mübadelesiyle Yunanistan’a gönderilmiştir. Santa dini açıdan Rodopoli, Kromi ve İmera ise Haldiya metropolitliğine bağlıydı.

Oku
Karadeniz Tarihi

Torul (Ardasa, Messo Khaldeon, Beş Kilise) Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Ardasa, Ortaçağ’da Messo-Khaldeon (Mezo Haldiya, Orta Haldiya) adıyla bilinmekte olup,  Beş Kilise’den 3 saatlik yürüme mesafesinde, Gümüşhane’nin 15-20 km kuzeybatısında bulunmaktaydı.

Oku
Karadeniz Tarihi

Of, Hayrat ve Çaykara Tarihi, Trabzon

Makale: Özhan Öztürk Ofis[1] veya Ofius adı ilk olarak Arrian’ın Periplus’un da -bugünkü Araklı Karadere ağzında kurulmuş- antik Hyssus limanının 90 stadia doğusunda bir dere adı olarak geçmekte ve Kolhis ile Canik[2] ülkelerini birbirinden ayırmaktadır. Bu dönemde bir yerleşim yeri olarak anılmayan Of’un Roma döneminde bugünkü konumunda bir pazar yeri olarak gelişmiş olması muhtemeldir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Sürmene Tarihi (Psoron Limen, Hyssus Limen, Humurgandon, Sürmene)

Sürmene ilk olarak Nerede kuruldu? Makale: Özhan Öztürk MÖ 335 civarında yazıldığı tahmin edilen Pseudo Scylax’ın coğrafya kitabında Trapezos kentinin doğusunda bahsi geçen Psoron[1] limanı muhtemelen Yunanlı kolonistlerin Kolh adı verilen yerli halklarla ticaret yapmak amaçlı Karadere ağzında kurulan basit bir emporion olmalıdır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Maçka Tarihi (Ad Vicesimum, Dikaisimon, Magnana, Karydia, Matsouka, Cevizlik, Maçka), Trabzon

Makale: Özhan Öztürk Tarih boyunca Ad Vicesimum[1], Dikaisimon, Magnana, Karydia[2], Cevizlik, Matsouka[3], Maçuka[4], Maçka olarak adlandırılan kıyı bağlantısı olmayan yerleşimin Anabasis’te bir Yunan kolonisi olarak adı geçmemekte, geç dönem kolonize edildiği ya da daha büyük ihtimalle Dril ve Tzan adlı halklarının otokton ektogenez gelişimiyle etnik yapısının oluştuğu akla gelmektedir.

Oku