Karadeniz ekoloji

Karadeniz’den esen rüzgarlar ve fırtına isimleri

Antik Çağ’da Yunanlı tarihçi Polybios (MÖ 200–118), Kuzey ve Güney rüzgârlarının Kırım ile Sinop arasında yolculuk için zararlı olduğunu, güney rüzgârlarının Pontus’a karşı estiği için Khalkedon ve Hellespontos’a ve ters istikamete olan yolculuklarda işe yaradığını bildirmiştir[1]. Yaşlı Pliny Pontus Euxinos’da güney rüzgârları estiğini[2] bunların doğu ve kuzeydoğunun bulutlarını çektiğini yazmıştır. 19. Yüzyılda ise Bıjışkyan ise kuzey rüzgârının kuzeybatıdan estiği zaman fırtına kopardığını, güney rüzgârlarının ise kış mevsimi öncesinde denizi altüst ettiğini bildirmiştir ki gerçekten de Karadeniz’de lodos ilk ve sonbahar mevsimlerinde son derece şiddetli olup, özellikle Kafkasya sahillerinde denizciler için…

Oku
Karadeniz Türkçesi

Denizcilik Terimleri Sözlüğü N – Z

Niksa Kayık takozlarının altındaki delik (Giresun) anlamına gelmekte olup, Yunanca misia (μυσιά η)  ‘fare deliği’ kelimesinden ödünçlenmiştir. Paçariz, engel, mani anlamlarına gelmekte olup, bölgede paçaris, paçarı, paçarız (Trabzon), paçarış etmek (Rize), paçaroz (Torul), bacaroz (Akçaabat), bacarozluk vermek “engel olmak” (Akçaabat) formları kaydedilmiştir. Tietze’ye göre İtalyanca (Venedik) anlamındaki impazzare kelimesi Akdeniz denizcilik dünyasına yayılmıştır. Osmanlıca en eski kayıt 1560 yılına aittir “paçarizde koma abliyi, kazıyı kurtar!”.  Yunanca paçaris (πατσάρης) olarak bilinen kelimenin Anadolu’da ‘sarp’ anlamında peçerez (Denizli) ve paçarış (Bitlis) formları kaydedilmiştir. Karadeniz bölgesinde ‘cin çarpması sebebiyle vücutta bir sakatlık ya…

Oku