nedir – Sayfa 2 – Özhan Öztürk Makaleleri

Yabani ot ve çiçek isimleri (Karadeniz Bölgesi)

Ağustos 29, 2017Nisan 1, 2022 Özhan Öztürkbitkiler, çiçek isimleri, Eğrelti otu, Galdirik, Gerdüme, güllük, Karadeniz Bölgesi, karadeniz şivesi, menekşe, nedir, nerede yetişir, Tere otu, Yabani devedikeni, Yabani ot, yerel çiçek isimleri, Yonca5 Comments

Apotrak Yabani devedikeni (Trabzon, Rize); abutirak, apustiraka, apustirak (Yusufeli), Lazca aputraki (Pazar) ve abutragi (Arhavi). Ormanlık alanlanlarda bulunan, 60-100 cm kadar yükseklikte, örümcek ağsı beyaz kıllı, dikenli, üst kısımlarında dallanan otsu bir bitkidir. Yapraklar iri, ait yapraklar tüysü kesik, kısa saplı, üsttekiler gövdeye bitişik, iri dikenli dişlidir. Haziran ayında açan çiçek tablaları iri, kırmızı menekşe renginde, sargı yaprakları sarımtrak, uzun dikenlidir. Yusufeli’nde, bitkinin kökleri toz haline getirilip enfiye gibi kullanılmaktadır.

Oku

Karadeniz Kültürü Karadeniz Türkçesi

Hayvan yuvaları: Fol, Pin, Pun

Ağustos 29, 2017 Özhan Öztürkağız, anadolu, anlamı, böcek, Fol, folluk, Hayvan yuvaları, kelimeler, kovuk, kuş yuvası, nedir, Pin, Pun, tavuk folu, tavuk kümesi, terimler, yerel, yılan0 comment

Fol, kuş, tavuk, yılan, böcek, arı gibi hayvanların yuvası anlamına gelmektedir (Trabzon, Giresun, Ordu, Bayburt, Rize): ‘Derenin kenarında/ Sarı yılanın foli’. Trabzon Rumcasında foleya ‘ev, yuva, kümes’, pulifol “kuş yuvası”, kosarafol ‘tavuk kümesi’, kosbofol ‘karatavuk yuvası’ anlamalrına gelmekte olup, Gümüşhane’de folluh, Anadolu’da hol (Çankırı, Isparta, Bilecik, Seyhan, Bolu), holu (Kırşehir, Konya), halluk (Çankırı, Muğla), holluh (Yozgat), olluk (Kırklareli) formlarında aynı anlamda kullanılmaktaydı.

Oku

Karadeniz Kültürü

Evcil Hayvanlar: Siğır, Keçi, Koyun, Eşek, At (Karadeniz Bölgesi)

Ağustos 29, 2017 Özhan ÖztürkAğnamak, At, buzağı, Eşek, Evcil Hayvanlar, hayvancılık terimleri sözlüğü, inek, Karadeniz Bölgesinde, Keçi, Koyun, koyun çeşitleri, nahır, nedir, Öküz isimleri, Siğır, sığır isimleri0 comment

Sığır, Karadeniz bölgesinde siğur (Trabzon), sıır ve sıyr (Şalpazarı) formlarında söylenmekte olup, Trabzon Rumcasında zoo, Lazca puçi aynı anlamda kullanılmaktaydı. Küçükbaş hayvanlardan farklı olarak ahırdaki tüm sığırlara bir ad verilmesi adeti Karadeniz’in her yöresinde yaygın olup, isimlendirmede hayvanın fiziki özellikleri ve cinsiyeti göz önüne alınmaktaydı.

Oku

Karadeniz Türkçesi

Denizcilik Terimleri Sözlüğü – B -Ç

Ağustos 28, 2017 Özhan ÖztürkBalağan, balıkçılık, Bardabaso, Bastika, Bora, Borda, Çaça, Camadan, Çapari, Çipa, Çırnık, Çördek, deniz, denizci, Denizcilik Terimleri Sözlüğü, kelimeler, nedir0 comment

Balağan, Yunus avcılığı döneminde, avlanan yunus balıklarının, toplandığı ve yağlarının çıkarıldığı, deniz kenarına inşa edilmiş derme çatma baraka adı. Balağanların içerisinde bulunan ve altında odun ateşi yakılan büyük kazanlarda yunus balığı eti kaynatılarak yağı çıkartılırdı.

Oku

Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Toprak solucanı ve çengelli solucan: cicil, zizil veya çiçili

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkbağırsak kurdu, Çengelli solucanların, cicil, çiçili, karadeniz hastalık, kurt, Necator americanus, nedir, salgın hastalıklar, sebep olduğu, solucan, Toprak solucanı, zizil0 comment

Toprak solucanına verilen isim olup, Gümüşhane ve Trabzon’da cicil veya zizil, Rize’de çiçili, Lazca zizi olarak söylenmektedir. Bununla birlikte Trabzon Rumcasında zizil ‘tenya; bağırsak solucanı’, skoleç ise ‘yer solucanı’ anlamında kullanılmaktadır (Latince Lumbricus terretis, Almanca Regenwurm, İngilizce earthworm, İspanyolca Lomriz, Fransızca ver de terre, İtalyanca Lomrico, Yunanca σκουλήκι)

Oku

Karadeniz Türkçesi

Civciv, çocuk ve çiçek kelimelerinin kökeni cicik, cıcık, cucuk

Ağustos 28, 2017 Özhan Öztürkçiçek kelimelerinin kökeni, cicik, Civciv, çocuk, cucuk, etimoloji, meme, Moğolca, ne demek, nedir, ortak kök, Sanskritçe, türkçe0 comment

İnsan veya hayvan memesi, göğüs ucu anlamına gelen terim sadece Karadeniz bölgesinde değil Anadolu’nun pek çok yerinde cicik, cıcık, cucuk (Ordu, Giresun, Artvin, Ankara, Afyon, Çanakkale, Erzincan, Bitlis, Malatya, Elazığ, Trabzon, Samsun, Sinop, Ordu, Giresun, Çorum, Tokat, Amasya, Kayseri), çiçig (Çamlıhemşin), cicig (Bayburt, Gümüşhane, Rize) ve Lazca çiçi, çiça formlarında söylenmektedir. Giresun’da ve Anadolu’nun bazı bölgelerinde cicik formu (Kayseri, Isparta) ‘meme emen çocuk’ Sivas ve Tokat’da cücük, Şebinkarahisar’da çücük ve Muğla’da cicik formlarında ‘civciv’ anlamında kullanıldığı da kaydedilmiştir.

Oku