Fin Mitolojisi

Kalevala Sözlüğü

Kalevala nedir Kalevala, 19. yüzyılda Finli filolog ve halkbilimci Elias Lönnrot’un (1802–1884) Karelia sözlü edebiyat ürünlerinden derlediği Fin manzum destanlarının “Kaleva diyarı” anlamına gelen adı olup, Fin dilinin en önemli literatürü ve Finlandiya’nın milli destanıdır. Fin halkının milli gururunu okşayıp, dünyaya Fin kültür, kimlik ve tarihini tanıtan yapıtın 1917 yılında Rusya’ya karşı girişilen Fin bağımsızlık savaşına ilham verdiğine inanılmaktadır. Doktor, botanikçi ve dilbilimci olmasına rağmen en büyük tutkusu eski Fin hikâyelerini (özellikle kuzeybatı Rusya’daki Karelia [Fince ‘Karjala] bölgesinden) toplamak olan Lönnrot Kalevala’nın ilk baskısını (Eski Kalevala) 1835-36 yıllarında iki cilt…

Oku
Karadeniz Tarihi Ortadoğu Mitolojisi

Nuh tufanı Karadeniz’de mi oldu?

Amaç: Bu makalenin amacı Nuh Tufanı gerçekliğini, nedenlerini, oluş şekli ve zamanını sorgulayan kişilere dini veya bilimsel kaynaklara dayalı cevaplar aramak olmayıp, Karadeniz Tufanı teorisi ile Gılgamış Destanı ve Nuh Tufanı arasındaki benzerlik ve farklılıkları özetlemek, bugüne dek ileri sürülen delilleri ve karşı görüşleri ortaya koyduktan sonra üzerine mitoloji ve tarihten yeni ya da pek bilinmeyen kaynaklar ışında kendi katkımla değerlendirmeye çalışmaktır. Özet: Son Buluz çağı sonrasında MÖ 5600’lerde hızlı ısınma neticesinde buzulların erimesinin Akdeniz’in su seviyesini yükselmesi, o dönemde küçük bir tatlı su gölü olan Karadeniz ile arasında yer alan toprak…

Oku
Karadeniz Kültürü

Serander, Mazı, Paska, Nayla, Bagen (Tahıl ambarları)

Makale: Özhan Öztürk Serander, mazı, paska, nayla ve bagen, geleneksel Karadeniz köy evlerinin yanında bağımsız olarak kestane (nadiren ceviz, kiraz) ağacından dört (nadiren 6, 8 hatta 12) ahşap direk üzerine inşa edilen zahire ambarı olup, döşeme ve duvarlarındaki ızgaralardan havalandırma sağlanmaktaydı.

Oku
Karadeniz Türkçesi

Sıfatlar sözlüğü K – Z (Doğu Karadeniz Türkçesi)

Kakuç Eğri (Trabzon, Rize); kakuça “dizleri veya beli bükülmüş kişi” (İkizdere) Karanas Ehil, evcil (Çaykara Ogne); karaneş “yabancı otların bitmediği çayır ” (Tonya) Karapşit Kara kuru, kavruk ve çirkin kişi (Çaykara, Tonya İskenderli)

Oku
Karadeniz Türkçesi

Sıfatlar sözlüğü A – İ (Doğu Karadeniz Türkçesi)

Abanges Kıt akıllı adam, işini doğru dürüst yapmasını beceremeyen kişi (Trabzon). Aynı zamanda ‘Yarım yamalak, baştan savma yapılmış iş’ anlamında kullanılmaktadır. Abemas Bizim köylü, bizim aileden, bizim dilimizi (Rumca) konuşan (Trabzon) Abore Beceriksiz; değersiz; işe yaramaz, (Trabzon) Antik Yunanca aporos (αποροσ) “yetersiz”, Yunan dialektlerinde [Makedon, Karadeniz] apore (απορε) “değersiz” kelimesinden ödünçlenmiştir.

Oku
Karadeniz Kültürü

Karadeniz Bölgesinde Kullanılan kap, kacak isimleri

Tirki, ‘enlemesine kesilen ağaç gövdesinden yapılmış hamur teknesi’ (Ordu, Giresun, Samsun) ve ‘ağaçtan yapılmış büyük su kabı’ anlamlarına gelmekteydi (Trabzon).  Anadolu’da ‘hamur teknesi’ (Seyhan, İçel, İzmir), ‘ağaçtan yapılmış kap, karavana, tencere’  (İçel, Niğde, Kütahya) ve ‘ağaç yağ kutusu’ (Tokat, Kütahya) anlamları tespit edilmiştir. Ayrıca bölgede ‘yaba; ot savurmak için kullanılan çatal ağızlı uzun saplı değnek’ anlamında tirki ve tirçi formları kaydedilmiştir (Giresun).

Oku