Karadeniz Tarihi

Hemşin ve Çamlıhemşin: Tarih ve Köy isimleri, Rize

Makale: Özhan Öztürk Tarihi kayıtlardan Hemşin’in 1486 yılı yada bir kaç yıl öncesine dek dek sırasıyla Bizans ve Trabzon İmparatorluğu hakimiyetlerinde[1] olduğu anlaşılmaktadır ki Bryer ve Winfield’e göre bölge yarı bağımsız bir derebeylik olarak varlığını sürdürdürmekteydi [2].1486 yılına ait bir kayıda göre Nişli Karaca Hemşin’in zaimi ve İsmail Bosna ise seraskeri olup, 1515 tarihli bir başkasında Hemşin-i Bala adlı Yukarı Kale’nin bahsi geçmektedir[3].

Oku
Karadeniz Tarihi

Rize merkezi ilçe, köy ve mahallelerin eski ve yeni adları

Makale: Özhan Öztürk Rize ya da tarihi adlarıyla Rizounta[1]  veya Rhizus[2], Kalus nehrinin 120 stadia doğusunda, Askoros[3] deresinin 30 stadia batısında, Askoros ile 3 mil uzağındaki Priyos[4] burunları arasında Karadeniz’e dökülen Rhizius[5] deresi ağzına kurulmuş antik bir kentin adıdır. Prokopius döneminde önemi artmış[6], Justinian döneminde Pers sınırındaki diğer kentler gibi etrafı surlarla çevrilerek güçlendirmiştir[7]. Rizaion, Orta ve Geç Bizans dönemlerinde Karadeniz’in doğu sahilindeki son kale olma niteliğini taşımaktaydı. Prokopius’a göre bir Roma kenti olan Rize’nin ilerisinde Romalılar ile Lazlar arasında özgür insanların yaşadığı Athenae[8] adlı bir köy bulunmaktaydı.

Oku
Karadeniz Tarihi

Hemşinliler ve Hemşin Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Hemşinliler, soyları Rize’nin Çamlıhemşin ve Hemşin ilçelerine dayanıp, günümüzde de varlığını devam ettiren bir halkın adıdır. Dilbilimci Vaux, Hemşinlileri, dil ve yaşam alanlarına göre 3 gruba ayırmıştır[1]: Batı Hemşinlileri: Hemşin, Çamlıhemşin, Çayeli, Pazar, Fındıklı ve İkizdere ilçelerinde yaşayıp anadilleri Türkçe olan Sünni Müslüman bir grup olup kendilerine “Baş Hemşinliler” demektedirler. Doğu Hemşinlileri: Hopa ilçesi özellikle Kemalpaşa belediyesi ve Borçka’nın bazı köylerinde yaşayan anadili Homşetsma adını verdikleri bir Ermenice şivesi olan Sünni Müslüman bir gruptur. Kuzey Hemşinlileri: Kökeni Hemşin olmakla birlikte bu bölgeden Ordu, Samsun, Giresun ve Trabzon’a…

Oku
Karadeniz Tarihi

Osmanlı döneminde Doğu Karadeniz’de Gizli Hıristiyanlık

Trabzon Maçka ilçesi ve Kuzey Gümüşhane’de bulunan Krom, Yağlıdere, Stavri, Zigana, Santa, Torul gibi ulaşılması güç dağlık bölgelerde yaşayan Ortodoks Rumların büyük bölümü zorlama neticesi veya iktisadi sebeplerle İslam’a geçer görünmüş ama 19. yüzyıl ortalarına dek kalben Hristiyan olarak kalmayı başarabilmiştir.

Oku