Karadeniz Tarihi

Bagratuniler, Bagratlılar hanedanı

Makale: Özhan Öztürk Tao-Klarjeti (Ermenice Tayk; Artvin ve civarı) MÖ 4. yüzyılda I. Pharnavaz tarafından kurulan İber krallığının egemenliğine girmişse de Gürcü-Ermeni rekabeti sırasında pek çok kez el değiştirmiş, MS 7. yüzyılda Arap orduları tarafından işgal edilip, yağmalanmıştır.[1]  

Oku
Karadeniz Tarihi

Artvin Antik Çağ Tarihi: Tao-Klarjeti, Diauehe ve Qulha

Tao-Klarjeti Makale: Özhan Öztürk Tao-Klarjeti[1] Arsiani (Yalnızçam) dağlarının batısında bugün kü Erzurum, Artvin, Ardahan ve Kars illerinin bir bölümüne denk gelen Tao[2], Klarjeti ve Şavşeti bölgelerini kapsayan güneybatı Gürcü prensliklerine modern tarihçilerce verilen isimdir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Kafkasya’da Arap Hâkimiyeti

Makale: Özhan Öztürk Hazarlar ile müttefik olan Bizans imparatoru Herakleios 628’de Sasanileri yenerek Tiflis’i ele geçirmiş ve tüm Gürcistan’a hakim olmuştur.[1] Gürcü kronikleri ve Arap tarihçilere[2] göre Halife Osman döneminde MS 643 yılında[3] Arap komutan Surâka bin Âmr Habîb bin Mesleme[4] komutasındaki Arap orduları[5] Kafkasya’ya girmiş bugünkü Gürcistan ve Artvin’in iç kesimlerine denk gelen bir coğrafyaya hâkim olarak Cevarih,[6]  Kesferbis, Kisal, Hunan, Samsahi, Cerdeman, Küstesci, Şavşat ve Bazalet ve Tiflis’i ele geçirmiş,[7] Klarcet, Tiryalet, Kahit, Kuhit, Ardahal, Bâb-ı Lân, Sanariye ve Dudaniye bölgelerini de haraca bağlamıştır.[8] Tiflis’te bir birlik bırakan…

Oku
Karadeniz Tarihi

Trabzon Dağlarının Ötesi: Kürtün, Bayburt ve İspir

Makale: Özhan Öztürk Kürtün Osmanlı tahrir defterlerine göre Kürtün kazasına 1486’de 45 köy, 1 nefs ve 4 mezranın bağlı olup, 62 hâne, 5 bîve Hristiyan, 732 hâne, 169 mücerred İslam ve 4 neferin varlığı kayıtlıdır.  1515’de Tirebolu, Görele ve Bedirme adlı 3 kale, 110 köy ile 43 mezranın bağlı olduğu kazada 432 hânede 19 bîve, 18 mücerred Hristiyan, 2135 hâne, 118 mücerred Müslüman, 39 neferin yaşamaktadır. 1554 yılında ise Kürtün, Üreğir, Bayramoğlu, Yağlıdere, Karaburun, Elkerimlühas, Alahnas, Harşid adlı 8 nahiye, 106 köy, 2 nefs ve 67 mezranın bağlı olduğu kazada…

Oku
Karadeniz Tarihi

Samsun Tarihi: Roma ve Bizans dönemi

Makale: Özhan Öztürk Amisos, Roma döneminde Hristiyanlığın devlet dini yapılmasının ardından Hristiyanlaşan ve Bizans döneminde “Pontika diyozesi[1]” adı verilen Karadeniz sahili dışındaki bugünkü Çorum, Sivas, Yozgat, Gümüşhane, Erzincan ve Tokat vilayetlerine denk düşen idari bölge içinde yer almıştır. Bu dönemde kentte Yunanlılar ve yerlilerin yanı sıra tıpkı Amasya, Tokat ve Sebastopolis’te olduğu gibi bir Yahudi cemaatinin de varlığı söz konusu olup, bölgeye göç yoluyla mı yoksa Kapadokya çevresindeki prenslikler yoluyla mı geldikleri hakkında bilgi yoktur[2].

Oku
Karadeniz Türkçesi

Doğu Karadeniz Bölgesinden ilginç lakaplar

Geçmişte köy içinde kullanılan isim sayısı sınırlı olduğundan, aynı adı taşıyan bir kaç kişi ayırıcı özelliklerine göre lakap takılarak adlandırılırdı. Kadınlar, ‘Esmer’un Fatma’ veya ‘Topal’ın Mehveş’ gibi genellikle eşlerinin, çocuklar ise ‘Bedavra’nın Osman’ gibi ebeveynlerinin isimleriyle ilişkilendirilirlerdi. Bunun yanı sıra kişilerin meslekleri, tutum ve davranışları, fiziksel kusurları, karakter özellikleri, alışkanlıkları, yaşama biçimi, özel zevkleri ve yetenekleri de takma isimlerine yansımaktaydı. Lakaplar, kişiyi adı dışında tanıtan ve onun bir özelliğini gösteren adlar olup, kişiyi ‘övme’, ‘tanıtma’, ‘kötüleme’ veya ‘alaya alma’ amacıyla konulmuş olabilir. Karadeniz’de lakap takılırken çoğu zaman mizah için kişinin…

Oku