Karadeniz Tarihi

Trabzon (Trapezus, Trapezounta) Adının Etimolojisi

Makale: Özhan Öztürk Trabzon kenti ne zaman ve kimler tarafından kuruldu? Trapezus[1] Antik Çağ’da, Doğu Karadeniz sahilinde, Kolh halkının yaşadığı topraklarda, Milet kökenli Sinoplu[2] Helenler tarafından kurulan bir Yunan kolonisinin adıdır[3]. Eusebius’un Trapezus’un kuruluşu için verdiği MÖ 756 tarihi Sinope’nin kuruluşundan 125 yıl öncesini gösterdiği için geleneksel kolonizasyon silsilesi ile çelişmekteyse de günümüzde yazarın aynı kuruluş tarihini verdiği Kyzikos hakkında yargısının doğru olduğunun anlaşılması ve MÖ 775’e tarihlenen Magna Graecia’daki ilk Yunan yerleşimi Pithecusae’nin de çok uzak olması[4] bu tarihin doğruluk iddiasının kolay yalanlanamayacağını ortaya koymuştur.

Oku
Karadeniz Türkçesi

Civciv, çocuk ve çiçek kelimelerinin kökeni cicik, cıcık, cucuk

İnsan veya hayvan memesi, göğüs ucu anlamına gelen terim sadece Karadeniz bölgesinde değil Anadolu’nun pek çok yerinde cicik, cıcık, cucuk (Ordu, Giresun, Artvin, Ankara, Afyon, Çanakkale, Erzincan, Bitlis, Malatya, Elazığ, Trabzon, Samsun, Sinop, Ordu, Giresun, Çorum, Tokat, Amasya, Kayseri), çiçig (Çamlıhemşin), cicig (Bayburt, Gümüşhane, Rize) ve Lazca çiçi, çiça formlarında söylenmektedir. Giresun’da ve Anadolu’nun bazı bölgelerinde cicik formu (Kayseri, Isparta) ‘meme emen çocuk’ Sivas ve Tokat’da cücük, Şebinkarahisar’da çücük ve Muğla’da cicik formlarında ‘civciv’  anlamında kullanıldığı da kaydedilmiştir.

Oku
Karadeniz Türkçesi

Balaban kelimesinin anlamı

Balaban, Anadolu’da Diyarbakır, Edirne, Kırklareli, Malatya, Mardin, Urfa, Van ve Erzincan’da (Ocakbaşı köyünün eski adı), Anadolu dışında Irak, Afganistan, İran, Moldova, Yunanistan (Drama’da Trakhónion köyünün eski adı), Bulgaristan’da (Plovdiv’de Yagodina köyünün eski adı) çok sayıda yerleşime adını veren kelime Trabzon ilinde Hayrat ilçesine bağlı bir kasabanın ve Vakfıkebir ilçesi, Yalıköy Belediyesine bağlı Küçükdere mahallesinin eski adıdır. Trabzon hicri 921 (MS 1515) tarihli tahrir defterinde Trabzon iline bağlı Of nahiyesi, Çufaruksa köyünde Papas Balaban, Kalokir Balaban ve Hristotolo Balaban adlı üyeleri bulunan Hıristiyan bir ailenin yaşadığı görülmektedir. Aynı zamanda Bersim kökenli,…

Oku