Karadeniz Tarihi

Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi Kaynakçası

Aşağıdaki kaynakça Özhan Öztürk tarafından yazılan Pontus: Antikçağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi (Ankara, Genesis 2009, 2011, Nika 2016) adlı  tarih kullanılmıştır.

Oku
stilt houses horru horreo basque
Karadeniz Tarihi

Doğu Karadeniz’in Antik Çağ’daki yerli halkı: Byzerler, Bekhiriler, Heptakometler, Mossynoikler

Makale: Özhan Öztürk Çeşitli kaynaklarda Byzerler, Bekhiriler, Heptakometler, Mossynoikler adıyla geçtikleri için yanlışlıkla birbirinden farklı halklar oldukları sanılan, Antik Çağ’da bugünkü Hopa ile Giresun arasında yaşayan Doğu Karadeniz Bölgesi’nin otokton halkıdırlar[1]. Yunanca “yedi köy” anlamına gelen Heptakomet ile “Ahşap kulelerde yaşayanlar” anlamına gelen Mossynoik tanımlarının Yunanlılarca takılmış olduğuna şüphe edilmese de Byzeri ve Bekhiri adları bu halkın içindeki kabilelerden en azından ikisini tanımlaması ve bunların Doğu Karadeniz’in orijinal yerli halkı olması kuvvetle muhtemeldir.

Oku
Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Arazi ve toprakla ilgili terimler (Doğu Karadeniz)

Yazı: Özhan Öztürk Abanges ‘Tarlanın seyrek sürülmüş yeri’ ve ‘yarım yamalak, baştan savma yapılmış iş’ anlamlarına gelmektedir (Trabzon, Tokat) Aboskal veya aposkal Tarla kazılırken, henüz işlenmemiş önde kalan kısım; eksik bırakılan iş, tarlada sürülen kısımla, sürülemeyen arasındaki sınır (Trabzon, Rize) anlamına gelmektedir. Yunanca aposkalin (αποσκαλιν [το]) “başlanılan iş’ kelimesinden ödünçlenmiştir.

Oku
Karadeniz ekoloji

Mantar türleri ve mantar isimleri (Doğu Karadeniz)

Bufud ‘Mantar’ ve ‘kuru’ anlamlarına gelen kelime (Akçaabat) ayrıca ‘sirke, pekmez gibi yiyeceklerin üzerinde oluşan köpük, küf, mantar’ (Giresun) ve ‘pas; oksitlenme; sürahi, çaydanlık ve bardakta meydana gelen tortu, kireç’  (Samsun, Ordu, Gümüşhane) anlamlarına kaydedilmiştir. Çakal osuruğu Krem rengi bir mantar türü olup yenilmeyen bu mantara, bir gece içinde çıktığı düşünüldüğünden bu isim verilmiştir (Sürmene)

Oku
Karadeniz Kültürü

Karadeniz Bölgesi Geleneksel Giyim Kuşam Sözlüğü

Batı Karadeniz Karabük ve Zonguldak kent merkezinden farklı olarak Bartın, Safranbolu ve Devrek köyleri efe ve yaren sohbetlerinin yakın zamana dek yapıldığı, düğün ve kına geceleri genellikle bağlama eşliğinde türkü ve manilerin söylendiği yerlerdir. Bu ilçelerde geleneksel yerleşim birimleri varlığını sürdürürken, geleneksel giyim-kuşam ve halk oyunlarında kurumlaşmış bir sürekliliğe sahiptir. Geleneksel erkek ve kadın kıyafetleri hemen hemen tümüyle kaybolmuş olup ancak folklor ekiplerince yaşatılmaktadır. Kadınlar, keten ya da pamuklu iç çamaşırı üzerine entari ve kapale adı verilen yelek giymekte, başlarına fes üzerine bağlanmış sarı-yeşil çatkı veya atça denilen etrafı pullu…

Oku
Karadeniz Kültürü

Cadı ve Cadılık (Doğu Karadeniz folklorunda)

Doğu Karadeniz’de doğaüstü güçlerden faydalanarak insanlara zarar verdiğine, çocukları heybesine atıp kaçırdığına ve ciğerlerini çıkarıp yediğine inanılan kötü kalpli ve çirkin kadınlar olan cadılar cazi, çazi ve mayisa (Çaykara) adlarıyla anılmaktadır. Anadolu’da, sağlığında üstünden kedi atlamış veya köpek eti yemiş insanların, öldükten sonra hortlayarak cadı olacaklarına inanılmaktaysa da Doğu Karadeniz folklorunda cadılar uzaktan gelen korkunç bir yaratık olarak değil köyün içinden hatta aileden gündelik yaşamda kimliğini gizli tutan birisi olarak algılanmaktadır.

Oku