İstanbul Cemaat ve Topluluklar

Demoi, Demes: Bizans taraftar grupları

Konstantinople’un sosyal hayatında önemli bir yeri olan Hippodrome’da başlangıçta spor müsabakaları için hiziplere bölünen onbinlerce taraftar zamanla politik bir nitelik kazanan demoi veya demes adlı grupları oluşturmuştur.

Oku
İstanbul'un Semtleri

Notitia Urbis Constantinopolitanae (Konstantinopolis’in bölgeleri)

II. Theodosius döneminde (425-440) hazırlanan bir liste olup, Konstantinople kentindeki kamu binaları, anıtlar ve görevli memurlar hakkında bilgi vermektedir. Listeye göre kent 12’si sur içinde 2’si dışında 14 bölgeye ayrılmış olup, her birindeki forum, tiyatro, kilise, saray, hamam, havuz hatta evler kaydedilmiştir. Listenin sonunda her bölgede görevli memurlar yer almıştır. Notitia Urbis Constantinopolitanae, Latince olarak Otto Seeck tarafından Notitia Dignitatum’a ek olarak 1876’da basılmıştır

Oku
Hippodrome,Konstantinopolis Hipodromu, Ἱππόδρομος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, Ιππόδρομος
Bizans yapıları

Hippodrome, Konstantinopolis Hipodromu

Makale: Özhan Öztürk Hippodrome veya  Konstantinopolis Hipodromu (Ἱππόδρομος τῆς Κωνσταντινουπόλεως) ki Osmanlı döneminde At Meydanı bugün ise Sultanahmet Meydanı adıyla bilinmektedir Bizans döneminde kentin sosyal ve spor amaçlı kullanılan en önemli meydanı olup, 440×125 m ölçüleriyle 60-100 bin kişiyi ağırlayabilmekteydi. Yunanca “at yolu” anlamına gelen Hippodrome’un (Ιππόδρομος) varlığı kent tarihi kadar eskidir.

Oku
Bizans yapıları Olaylar

Konstantinopolis: Antik eserlerin başkente getirilmesi

Büyük Konstantine’in MS 4. yüzyılda kurduğu kentte 1204 yılında Latin istilasına uğrayıp yağmalanana dek Antik Çağ’a ait çok sayıda sanat eser kente getirilmiştir. Konstantin, Yeni Roma oalrak düşündüğü Konstantinople’e imparatorluğun diğer şehir ve tapınaklarından sanat eserleri taşıtmış, yüzlerce antik eserin transferi imparatorun halefleri tarafından Justinian dönemine dek yaklaşık 200 yıl kadar daha sürdürülmüştür.

Oku
İstanbul'un Semtleri

Beyoğlu

Makale: Özhan Öztürk 15. yüzyıl sonlarına ait Osmanlı belgelerinde Galata’nın Mahallesi olarak görülen Pera 18. Yüzyıla dek ağırlıklı olarak gayrimüslimlerin ikamet ettiği bir semt olup, Rumlarca “kavşak” anlamına gelen Stavrodromi (Σταυροδρόμι) adıyla da bilinmekteydi. Pera (Πέρα), Yunanca ‘Ötesinde, karşısında’ anlamlarına gelmekteyken, Türklerce kullanılan Beyoğlu kelimesinin etimolojisi ise Fatih Sultan Mehmed döneminde Trabzon imparatoru Komnenoslardan bir prensin İslamiyeti kabul edip bu bölgeye yerleşmesine veya Kanuni Sultan Süleyman döneminde Venedik elçisi A. Giritti’nin oğlu Luigi Giritti’nin burada ikamet etmesiyle ilişkilendirilmiştir. Bununla birlikte 19. Yüzyılda Manouil Gedeon, Stavrodromi ile Beyoğlu’nun farklı yerler olduğunu…

Oku
İstanbul'un Semtleri

Ayvansaray

Ayvansaray, Haliç’in, küçük bir körfez ve yarımada meydana getirdiği güney kıyısında, kara surları ile Ayvansaray caddesi boyunca uzanan deniz surlarının (Heraklikus ve Leon surlarının) birleştiği bölgenin adıdır. Bizans döneminde Blaherna (Tekfur Sarayı) sarayının yakınlarında Blaherna ve Knigu kapılarının arasında yer aldığı için Loca (Λότζα) ve Hiloporta (Ξυλόπορτα) olarak da bilinmekteydi. 16. Yüzyıl Osmanlı kayıtlarında Mahalle-i Eksiliporta adıyla anılan bölgenin adı bu dönemden sonra değişmiş olmalıdır ki 17. Yüzyıl sonlarında Ermeni gezgin Yeremya Kömürcüyan İstanbul’un bir ayağının Eftapiryo (Yedikule) diğerinin ise Ayvan Saray olduğunu bildirirken yerleşimin diğer isimlerini anmamıştır.

Oku