Karadeniz Tarihi

Hemşinliler ve Hemşin Tarihi

Makale: Özhan Öztürk Hemşinliler, soyları Rize’nin Çamlıhemşin ve Hemşin ilçelerine dayanıp, günümüzde de varlığını devam ettiren bir halkın adıdır. Dilbilimci Vaux, Hemşinlileri, dil ve yaşam alanlarına göre 3 gruba ayırmıştır[1]: Batı Hemşinlileri: Hemşin, Çamlıhemşin, Çayeli, Pazar, Fındıklı ve İkizdere ilçelerinde yaşayıp anadilleri Türkçe olan Sünni Müslüman bir grup olup kendilerine “Baş Hemşinliler” demektedirler. Doğu Hemşinlileri: Hopa ilçesi özellikle Kemalpaşa belediyesi ve Borçka’nın bazı köylerinde yaşayan anadili Homşetsma adını verdikleri bir Ermenice şivesi olan Sünni Müslüman bir gruptur. Kuzey Hemşinlileri: Kökeni Hemşin olmakla birlikte bu bölgeden Ordu, Samsun, Giresun ve Trabzon’a…

Oku
Karadeniz Tarihi

Antik Çağ’da Doğu Karadeniz halklarından Moskhiler veya Muşkiler

Makale: Özhan Öztürk Moskhiler[1], bir Kolh kabilesinin adı olup, Herodot’a göre Mosynoik, Tiberaren ve Makronlarla birlikte Pers (Akhaemenid) İmparatorluğu’nun 19. Şatraplığında Karadeniz ile Doğu Karadeniz Sıradağları arasında yer almaktadırlar. Moskhiler, küçük kalkanlı, kısa saplı mızrakları ve ağaç başlıkları ile hep birlikte Kherkes’in Yunanistan seferine katılmışlardır[2]. Miletli Hekateus (MÖ 550-476) Moskhilerin Kolh olduğunu ve Halys Irmağı’nın batısındaki Matieniler’e[3] komşu yaşadıklarını bildirmiştir[4].

Oku
Karadeniz Tarihi

Kimmerler

Kimmerler[1], Herodot’a göre[2] MÖ 8-7. yüzyıllarda Kuzey Kafkasya ile bugünkü Ukrayna ve Rusya’nın Karadeniz sahillerinde Borysthenes ile Tanais bölgeleri arasında yaşarken İskitler tarafından Kafkasya üzerinden Anadolu’ya kovalanan atlı göçebe bir halkın adıdır.

Oku
Karadeniz Tarihi

Romen halkı ve Romanya dışındaki kolları: Vlahlar veya Ulahlar

Vlahlar veya Ulahlar, Roma imparatorluğu döneminde kısmen Latin kültürüne adapte olmuş, Trak-Dak, Yunan ve İlliryalıların soyundan gelen bir halkın adı olup, yakın zamana dek Romen, Aromen, Morlah, Megleno-Romen ve İstro-Romenleri adlarıyla tanınmış, Romanya’nın kurulmasının ardından ise Romanya dışında Balkan yarımadasının çeşitli bölgelerinde yaşayan Rumenleri tanımlar nitelikte kullanılmıştır.[1] Vlah kelimesi Goth dilinde “yabancı” anlamına gelen Walh[2] (çoğul Walha) kelimesiyle ilişkili olup, MS 7. yüzyıl civarında Slav dillerine ödünçlenmiş, ilk olarak 11. yüzyılda Yunanca olarak kayıtlara geçmiştir.

Oku
Karadeniz Tarihi

Antik Yunanlıların kürek ve yelkenli savaş gemisi: Trireme veya Triris

Triris[1] veya trireme[2] Antik Çağ’da Fenikeliler, Yunanlılar ve Romalılar tarafından kullanılan kürekli ve yelkenli savaş gemilerinin Yunanca adı olup, adını her sırada üç kürekçi bulunmasından almıştır. Sonradan pruvanın geliştirilmesi ile 38 m uzunluğunda her yönünde 25’er kürekçi taşıyan ve saate 18 km hıza çıkabilen manevra yeteneğine sahip pentekonterler de üretilmiştir. MÖ 7-6. Yüzyıllarda tekne tasarımı değişmiş muhtemelen Fenikeliler ilkinin üstüne ikinci bir kürekçi sırası ekleyerek “bieres”[3] ardından bir kürek sırası daha eklenerek “trieres” adlı modelleri geliştirilmiştir. Thukydides, Korinthli Ameinokles’in bu tip gemileri inşa ettiği bildirmişse de günümüzde uzmanların çoğu triremelerin…

Oku
stilt houses horru horreo basque
Karadeniz Tarihi

Doğu Karadeniz’in Antik Çağ’daki yerli halkı: Byzerler, Bekhiriler, Heptakometler, Mossynoikler

Makale: Özhan Öztürk Çeşitli kaynaklarda Byzerler, Bekhiriler, Heptakometler, Mossynoikler adıyla geçtikleri için yanlışlıkla birbirinden farklı halklar oldukları sanılan, Antik Çağ’da bugünkü Hopa ile Giresun arasında yaşayan Doğu Karadeniz Bölgesi’nin otokton halkıdırlar[1]. Yunanca “yedi köy” anlamına gelen Heptakomet ile “Ahşap kulelerde yaşayanlar” anlamına gelen Mossynoik tanımlarının Yunanlılarca takılmış olduğuna şüphe edilmese de Byzeri ve Bekhiri adları bu halkın içindeki kabilelerden en azından ikisini tanımlaması ve bunların Doğu Karadeniz’in orijinal yerli halkı olması kuvvetle muhtemeldir.

Oku