Karadeniz ekoloji – Sayfa 4 – Özhan Öztürk Makaleleri

Evcil hayvanlara verilen yemekler: Alaf, Yal, Pilimi, Kerdel

Ağustos 29, 2017Ağustos 29, 2017 Özhan ÖztürkAlaf, besicilik, Evcil hayvanlara verilen yemekler, hayvan yemi, hayvancılık, inek, karadeniz, kelimeler, Kerdel, Pilimi, Siğır, terimler, Yal, yerel0 comment

Yal, mısır sapı (Lazca ḉala), çimen, meyve kabukları, sofradan artan yemek artıkları, mısır unu ve su ile karıştırılarak, hayvan için kullanılan ayrı bir kazanda veya tenekede kaynatılıp yal kabına dökülerek ahır hayvanlarına verilen yemeğin adıdır (Trabzon, Rize, Artvin, Giresun, Torul). Anadolu’da yal ‘ekseriyetle çoban köpeklerine, bazen de ineklere yedirilmek üzere un ve kepeğin az tuzlu ve sıcak su içinde karılarak yapılan bir tür sulu bulamaç’ anlamında yaygın olarak kullanılmaktadır. 13. yüzyıl öncesi Türkçe kayıtlarda ya:l ‘at yemeği”’ anlamında (Hakazca) kayıtlıdır. Azerice ise yal ‘köpek yemeği’ anlamında kullanılmaktadır. Sofraya getirilen içme…

Oku

Karadeniz ekoloji

Yabani ot ve çiçek isimleri (Karadeniz Bölgesi)

Ağustos 29, 2017Nisan 1, 2022 Özhan Öztürkbitkiler, çiçek isimleri, Eğrelti otu, Galdirik, Gerdüme, güllük, Karadeniz Bölgesi, karadeniz şivesi, menekşe, nedir, nerede yetişir, Tere otu, Yabani devedikeni, Yabani ot, yerel çiçek isimleri, Yonca5 Comments

Apotrak Yabani devedikeni (Trabzon, Rize); abutirak, apustiraka, apustirak (Yusufeli), Lazca aputraki (Pazar) ve abutragi (Arhavi). Ormanlık alanlanlarda bulunan, 60-100 cm kadar yükseklikte, örümcek ağsı beyaz kıllı, dikenli, üst kısımlarında dallanan otsu bir bitkidir. Yapraklar iri, ait yapraklar tüysü kesik, kısa saplı, üsttekiler gövdeye bitişik, iri dikenli dişlidir. Haziran ayında açan çiçek tablaları iri, kırmızı menekşe renginde, sargı yaprakları sarımtrak, uzun dikenlidir. Yusufeli’nde, bitkinin kökleri toz haline getirilip enfiye gibi kullanılmaktadır.

Oku

Karadeniz ekoloji Karadeniz Kültürü

Karadeniz’de dokumacılık, kendir ve feretiko

Ağustos 29, 2017Temmuz 27, 2021 Özhan Öztürkbez, Cannabis, feretiko, Karadeniz Bölgesinde, Karadeniz’de dokumacılık, kendir, Kendir tutması, kenevir, kumaş, özelliği, Peştemal, Rize bezi, şal, tarihi, terminolojisi, trabzon bezi1 Comment

Kendir veya kenevir (Cannabis), Cannabaceae ailesinden, ılıman ve Tropik bölgelerde yetişir ve kültürü yapılan tek yıllık bitki cinsidir. Doğu Karadeniz bölgesinde Antik Çağ’dan bu yana yapılan kendir tarımı yazık ki 20. yüzyılın son çeyreğinde terk edilmiştir. 1935 yılında bölgeyi gezen Gökgöl, hiç bir bölgede geniş ziraatinin yapılmadığını, 1-2 dönümlük tek bir kendir tarlası bile göremediklerini, hatta müstakil olarak ufak bir tarlayı bile işgal ettiğini görmediğini, genellikle mısır tarlasının bir kenarına bir kaç yüz metrelik yerlerin kenevire tahsis edildiğini belirtmiştir.

Oku

Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Patates: Kartof, Kartol, Kartop (Karadeniz bölgesi)

Ağustos 29, 2017 Özhan ÖztürkKaradeniz Bölgesi, Kartof, Kartol, Kartop, kumpir, patates, patates bitkisi, Patates çeşitleri, patates kelimesi, patates yetiştiriciliği, Patates'in anavatanı5 Comments

Kartof, Doğu Karadeniz bölgesinde patates bitkisine verilen isim olup, kartof (Sürmene, Çayeli), garduf (Giresun), gardubu (Ordu, Trabzon Şalpazarı), gardul (Torul), kartul (Yusufeli), kartol (Çaykara, Bayburt) formlarında bilinmektedir Ayrıca Anadolu’da gartof (Sivas), kartop (Bitlis), kartol (Van), kortol (Antalya), kartul ve kortal (Erzurum), kertol (Seyhan), kaltur (Giresun, Balıkesir) ve karduğ (Yozgat), Lazca ve Megrelce kartopili, Karadeniz Rumcası kartofin (καρτοφιν το [Ünye]), kartof (Santa, Trabzon, Gümüşhane), kartolin (Giresun) ve kartol (Santa, Gümüşhane) tespit edilmiştir. Türkçe, Lazca ve Megrelce’ye Rusça kartofel (картофель), kartoşka (Картошка) kelimesinden geçmiştir. Rusça’ya ise Almanca kartoffel kelimesinden ona da İtalyanca…

Oku

Karadeniz ekoloji Karadeniz Türkçesi

Fındık ve fındıkçılık terimleri

Ağustos 29, 2017Mayıs 25, 2019 Özhan Öztürkçakıldak fındık özellikleri, Corylus Avellana, çotanak, dünyada fındık nerede yetişir, en iyi fındık çeşidi, en iyi fındık hangi ilde yetişir, findik hakkinda kisa bilgi, fındığın faydaları, Fındığın tarihçesi, Fındık, fındık çeşitleri resimli, fındık faydaları, fındık fiyatı düzce, fındık fiyatı fatsa, fındık fiyatı sakarya, fındık haberleri, fındık hangi bölgede yetişir, fındık hangi iklimde yetişir, fındık isimleri, fındık meyvemidir, fındık nasıl yetişir, fındık nedir, fındık nedir fındık hakkında bilgi, fındık nedir nerede yetişir, fındık nerede yetişir hangi bölgede, fındık nerede yetiştiri fındık ekilen iller, fındıkçılık terimleri, foşa fındığı, giresun fındığı hakkında bilgi, giresun fındık fiyatları, karadeniz fındığı, levant fındık nedir, ordu fındığı hakkında bilgi, palaz fındık, sakarya fındık fiyatları, sivri fındık, son dakika fındık haberleri, terim, tombul fınfık, trabzon fındığı, türk fındığı, Türkiye'de fındık üretimi, Türkiye’de yetişen fındık çeşitleri, yağlı fındık diğer adı, yomra fındık çeşidi0 comment

Makale: Özhan Öztürk Fındık, gürgengiller ailesinden, sert kabuklu bir meyve türü ve ağacına verilen isim olup, fındık (Ordu, Vakfıkebir), fınduk ve funduk (Trabzon) ve funduh (Yusufeli), Trabzon Rumcası leftokaria (Çaykara), Gürcüce t’khilis (თხილის), Lazca thiri, Hemşince gağin (Hopa, Borçka) olarak bilinmektedir. Tüm dünyada 525.000 hektar civarındaki fındık üretim alanının %79.16’sı Türkiye’de, %6.47’si İspanya’da ve %2.47’si A.B.D.’de bulunmaktadır. (Latince Corylus Avellana (Almanca Gemeine haselnuβ, İngilizce Hazelnut, İspanyolca Avellana, avellano; İtalyanca Nocciolo (küçük ceviz) Comune; Holllandaca Hazelnoot, Fransızca Noisetier (küçük ceviz); Arnavutça Lajthi)

Oku

Karadeniz ekoloji

Karayemiş, Taflan, Fuska, Mora, Likarba, Hamofta, Avat

Ağustos 29, 2017Ocak 31, 2019 Özhan ÖztürkAvat, Fuska, Hamofta, karadeniz, Karayemiş, likapa, Likarba, Mora, Taflan, yaban çileği, yabani meyveleri0 comment

Karayemiş, Taflan Karayemiş, gülgiller (Rosaceae) ailesinden, 5-6 m boyunda kiraza benzeyen, Nisan – Mayıs ayında çiçeklenip Ağustos ayında morumtrak siyah renkte üzüm salkımı formunda mayhoş meyve veren Karadeniz bölgesinin yerli meyvesinin adıdır. Karayemiş (Trabzon), karamiş ve karamış (Rize), gareymiş, karenmiş, karenmüş (Trabzon) adlarıyla bilinmekte olup, atma türkülerde bahsi geçmiştir: ‘Karamişun dalina/ Gel salina salina/ Bizum köye vermezler/ Emsali emsalina’.

Oku