Mitoloji, Gezi, Tarih
Karadeniz bölgesi ekoloji, Karadeniz bitkileri, Karadeniz Bölgesinin Bitki Türleri, evcil ve yabani hayvanlar, şifalı otlar, bitkiler, çevre sorunları
1929 yılında Of ve Sürmene ilçelerinde yaşanan Cumhuriyet döneminin en büyük sel felaketinin ardından İstanbul Üniversitesi Trabzon’a bir heyet göndererek incelemeler yapmış ve 18 Eylül 1929 tarihli raporunda felaketin boyutlarını ortaya koymuştur.
Oku
Çay, çaygillerden yaprakları kurutulup suyla içilen bir bitkinin (camellia sinensis) ve bu bitkinin kurutulmuş yapraklarından elde edilen içecek adıdır. 17. Yüzyıl ortalarında Avrupalı tüccarlarca Çin’den Batı Avrupa ve Rusya’ya taşınan bu bitkinin Gwangdong lehçesindeki adı ça’ Rusya, Doğu Avrupa ve Asya’da yayılırken, Hollandalı tüccarların vasıtasıyla ulaştığı Batı Avrupa’da ise Xiamen lehçesindeki adı tê benimsenmiştir. 1731 tarihli Damadzade Ahmed Efendinin Çay Risalesi bu bitki hakkındaki en eski Türkçe kaynaktır. Türkçe’ye çay kelimesinin girişinin doğrudan Portekizli tüccarlar sayesinde mi, Hindistan vasıtasıyla Farsça üzerinde mi yoksa Rusça üzerinde mi olduğu bilinmemektedir: Farsça çāy…
Oku
Ağaç çakalı Sincap (Trabzon Şalpazarı) Aslan Kedigillerden, Afrika’da yaşayan yeleli, yırtıcı bir hayvan adıdır. 13. yüzyıl öncesi Türkçe kayıtlarda arslan (Uygurca, Hakazca, Çağatayca, Harzemşahca arslan Kumanca asla:n) formunda geçen kelime erken Dönem’de Moğolca’dan (arslan/arsalan) ödünç alınmıştır. Karadeniz Rumcası aslanis (ασλάνης [Samsun, Trazon]), aslaniz (Gümüşhane, Santa, Trabzon), aslani (Samsun) formunda kayıtlıdır.
Oku
Yazı: Özhan Öztürk Abanges ‘Tarlanın seyrek sürülmüş yeri’ ve ‘yarım yamalak, baştan savma yapılmış iş’ anlamlarına gelmektedir (Trabzon, Tokat) Aboskal veya aposkal Tarla kazılırken, henüz işlenmemiş önde kalan kısım; eksik bırakılan iş, tarlada sürülen kısımla, sürülemeyen arasındaki sınır (Trabzon, Rize) anlamına gelmektedir. Yunanca aposkalin (αποσκαλιν [το]) “başlanılan iş’ kelimesinden ödünçlenmiştir.
Oku
Akri, andız ya da andız ağacı, servigiller familyasından, 10–15 m boya ulaşabilen, kışın iğne yapraklarını dökmeyen bir ağaç çeşididir (Artvin). Ermenice akri ‘beyaz gövdeli ve diş şeklinde yaprakları olan bir ağaç cinsi’ kelimesiyle ilişkilidir.
Oku
Bufud ‘Mantar’ ve ‘kuru’ anlamlarına gelen kelime (Akçaabat) ayrıca ‘sirke, pekmez gibi yiyeceklerin üzerinde oluşan köpük, küf, mantar’ (Giresun) ve ‘pas; oksitlenme; sürahi, çaydanlık ve bardakta meydana gelen tortu, kireç’ (Samsun, Ordu, Gümüşhane) anlamlarına kaydedilmiştir. Çakal osuruğu Krem rengi bir mantar türü olup yenilmeyen bu mantara, bir gece içinde çıktığı düşünüldüğünden bu isim verilmiştir (Sürmene)
Oku